Lidioom: Bogesië bao Rampsjtad
De winkel van Kardurk-Gramtinne loog in de Zwartbroekstraat in Remunj, ofwaal Lane Black Pantalonië. Neet de vazelste van de vertaalde plaatsname, allein neet erg idiomatisch, den det -broek van Swartbroek is gein bóks. Neutje: woveur zól Remunj de S van Swartbroek verangerd höbbe?
Wie ich de taalrebriek LETTERBAK sjreef (1987-1997) kreeg ich dökker van die verzónne name gesjik. Kingswood, La Rochel, Linn am See. Ein van de aardigste vónj ich Puccini. Neet mekkelik te raoje: Puth-Schinnen. Zoe sjreef me vreuger adresse: iers ’t dörp zelf, dan wo ‘t biej heurde: Itteren-Maastricht. Noe is det angersterum, gluif ich.
Plaatsname. Ich höb d’r zelf ins eine bedach en ingesjik: Bogesië, veur de doe nuuj gemendje Sittard-Geleen. Ich wól de grótste achteraan zitte, dus iers Born, dan Gelaen: Bogesië. Euveriges goof ’t al zoeget: ‘Borneo’ woor de kuitnaam veur Born En Omgeving. Sjiek is det det Borneo al langer besjting: ei buurtje biej Mill. Dao ligke wiejer de abbegater Balkan en Oeral, dinkelik discrimerend bedoelde sjeldjname. (Waat is det noe weer veur sjaele zeiver, discriminatie – krieg dae kaerel per waord betaald?)
Verzónne plaatsname zien allewiel weer hot. Premier Rutte haet ós aangeraoje heim te blieve, dan waal neet wied weg te gaon deze zomer. Wohaer? Balconië, Gardenia, Hintergarten. De houfriddaktäör van de Dieke v. Dale, Ton den Boon, haet dao in Trouw al drei columns euver gesjreve. Mich sjuut dao nag Óngerbaeke te binne. Waat is dao Limburgs aan, allein de sjpelling? Ach, in Hollandj haet me gein baeke, mae ‘slootjes’.
Euver Hollandj gekald. In det baetere deil van Nederlandj, (det ich in de gezet waal ins de Rampsjtad hauw wille neume, mae det góng neet door…) zien hiel get name verzónne veur boetenieje wo ’t neet good wone woor, wie Boerenkoolstronkeradeel; det sjteit gans normaal in de v. Dale, krek wie Schubbekutteveen. Veer mótte ouch van die name höbbe, wiewaal die dök neet wiejer es de naobers keme.
Inkel name zien ein antjwaord op de vraog van wichter: wo gaon veer haer? Algemein veurkómmend krege ze es antjwaord de nep-plaatse Lukkebummel en Mukkebummele. Ich dink det die nag ummer gebroek waere. Wen ich mam vroog: wo gaon v’r haer, zag ze: nao Lukkebummel euver Laoneke trök, wiewaal veer wied weg woonde van Lanaken. In Helje, Panninge en de (kirk)dörper daou umhaer woor ’t antjwaord: Nao Naer Nunhem Haelen: drei dörper die netjes óngerein naeve de Napoleonswaeg ligke, vanaaf Helje nao ’t zuje. Hiej mót biej gezag waere det ’t wirkwaord halen dao óuch ‘hale’ is, neet haole.
Állei, zoe kan me wiejergaon wies me…. Wo is die herdinking vanaovendj? Op ’t Moodgaeversplein.
Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl
Lidioom is eus wekelekse rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe zien trök te leze in eus arsjief.