Een kerstverhaal van John Hertogh

Daar schreven we in onze Nuutsbreef dat de krant de Limburger de laatste jaren geen structurele aandacht meer aan de Limburgse taal had besteed. Maar dan hadden we buiten John Hertogh gerekend. Die schrijft elke maand een column in onvervalst Zittesj, dan wel niet in de Limburger maar toch in het bijhorende weekblad VIA. U kunt die columns terugvinden op zijn Facebookpagina. Om het goed te maken plaatsen we nu een kerstverhaal van zijn hand op onze website.

Ein vraem doef …

Nazareth, 7 mei.

Mit ein kaod gezich deig Zef de deur aope en wól metein doorloupe nao zien wirkes. Mer óm dao te kómme mous hae eesj door de keuke. Dao zout Maj te sjtrikke. Ze keek op en vroug: “Enne?“ “Drenkske hulp neit. ’t Is nog neit euver.  Hae haet mich nuuj pille gegaeve. Kènt nog maonje doere, zag hae.” Zef leit Maj ’t blawwe deuske  zeen en vloukde ’ns hel: “Nóndedju!”

Maj keek nao de gróndj en zjweeg. Ruum óngerhawf jaor ware ze noe verloof mitein. Wie ze häöm, mit zien grote henj, oppe sjpiekert vol leifde haw zeen sjpele mit de klein duufkes, waar de vónk euver gesjprónge.’t Waar hartsjtikke verleif op Zef gewore, ofsjoon ‘t pas zeveteen waar en hae al wied in de dertig. Nou, en. Ze hólje vanein en sjpichde zich op ein sjoon en lank laeve same.

Mer vanaaf d’n eesjte nach same haw Maj gevuild dat ’t neit zo richtig floepde mit häöre Zef. Ze wólle allebei gaer kènjer, mer dat koum d’r neit van, wie ze ouch hun bès deige.

Maj vroug sjtikkem raod aan häör nich Lies, mer dat haw ’t neit zo mit Zef en gouf häöm natuurlik de sjoud. Wie dae dao achter koum waar de bók vèt en waar hae oet kaojigheid nao ‘ne piskieker gegange. Dae momelde get en haw ‘m ein drenkske gegaeve en grinsjend de raod óm te blieve perbeiere.

Wie Maj häöm zo zoug sjtaon besjlaot ‘t de knoup door te hakke en zag: “Zef, zèt dich, ich mót dich get vertèlle”. ’t Wachde aeve pès hae zich gezat haw. “Loester en laot mich gans oetsjpraeke. Ich, nae veer, kriege ei kiendje.”

Zef woort ’t zjwart veur de ouge. Daonao woort hae rood en bleik en sjtróddelde: “Waat? Ein kèndj? Wie…? Dat kènt neit, ónmuigelik!” Doe woort hae pas richtig giftig en sjtóng kaodeweg op. “Bès doe vraemp gegange? Mit wae? Zèk ’t mich, ich doon ‘m get. Zèk wae ’t is. Zeker dae sjone Jeun van hie achter. Dae haet ummer ’n uigske op dich gehad. En woróm koosj doe neit wachte? Ich dach dat veer ós eeuwige troew belaof hawwe!”  Hae leit zich boete aom in de zaedelaer valle.

Bäökend deig Maj häör verhaol, ofsjoon ze wós dat hae häör neit zou geluive: “Zef, loester, ‘ne tied geleje vloug hie ein vraem, sjneewitte doef nao bènne. Die koosj sjpraeke, jus wie doe en ich. Ech waor! En die doef zag dat ich waar oetgekaoze óm eh…. En noe… noe krieg ich ‘n kiendje.” Ze keek Zef sjmachtend aan.

“Meins te wurkelik dat ich daen ónzin geluif? Ein vraem doef! Wo zuuste mich veur aan?,” kaekde Zef.

Mer Maj hólj vol dat ’t neit gelaoge waar. Dat ze ouch eesj gedach haw dat zie ’t mer gedruimp haw. Mer noe waar ze in ómsjtenj , dus ’t mous  waal waor zeen. Zef zag niks mee, drejde zich óm en leip gans giftig nao boete. Ze heurde häöm zègke: “Ein vraem doef, jao jao. Laot mich neit lache, ich gaon mich eine pitsje…”.

Bethlehem, 24 december.

Ze ware nao väöl kalle, sjtechele, sjejje, bäöke en nog mee praote toch biejein gebleve. En hawwe sjiet aan de kal van de luuj. “Laot ze mer moele,” zag Maj ummer.  Mer Zef waar gans verangerd en ‘ne richtige iepekriet gewore. Hae keek ouch ummer kaod en sjprouk nog mer wenig mit Maj. Hae hólj waal nog ummer van häör, mer koosj häör neit vergaeve. ’t Nötste vónj hae dat ze dat óngluiflike verhaol van die vraem doef nog ummer vol heil. Hae haw zien eige sjpiekert intösje aafgebraoke en zien doeve allenej weggegaeve…

Noe zoute ze dan op get hui in ‘ne tóchtige sjop. Aeve boete Bethlehem. Bie de femieje in ’t dörp waar gein plaatsj gewaes en geldj veur ‘ne herberg vónje ze zunj.  ’t Begoosj te sjemere en Zef woort zenewechtig, esof hae vuilde dat ’t kèndj aan ’t kómme waar.

Opèns zoug hae door de kepotte vinster ein fel leich. Hae leip nao boete, keek ómhoog en zoug ein grote sjtar die nao ’t ooste wees.’t Leek waal of ze vlak baove hunne sjop bleef hange. En waat heurde hae noe veur ‘ne zank? ’t Waar sjus esof hae in de hoomès zout. Ouch zoug hae get sjepesj die mit hun sjäöp korterbie koume. Ze zjwejde allenej vruntjelik nao häöm. Wiezo? Woróm? Hae góng mer trök nao bènne.

Oppe dörpel bleef hae aeve sjtaon. Hae waar weier ’s te laat: dao loug ’t kèndj en bäökde sjtilkes. Mit zien tummermansoug sjatde hae ‘t kiendje op 54 cm. Maj  haw ’t verzörg en in de krub mit hui gelag. Ze keek vol leifde nao häöre zoon. Daonao nao Zef. Dae bukde zich euver ’t kèndj haer en zag: “Hae haet niks van mich weg en gelökkig ouch niks van Jeun van bie ós achter”. Zef sjtreek Maj euver häör haore, peunde en duujde en häör ’s goud en góng zich mit de sjepesj die intösje veur de sjop sjtónge eine pitsje in ’t dörp óm te viere… jao waat eigelik?

© johnhertogh