Letterbak, Wim Kuipers, 4 augustus 2016
Zeivere en sjietniekske
Eine Letterbak en ei bekske van de vurge serie gónge gans euver sjiet. En noe weer?
Jao: det mót. Ich wil de riekdóm van Oos Taal tuine via dit biejzunjer waord. Efkes verklaore: me vroog mich get te vertelle euver de sjtraotnaam Sjietsteegske in Thoear (Thorn), en dan geit me wiejer dinke. Ich hauw namelik al gesjreve euver ’t Sjietbergske in Remunj, umdet me dao nag meint det det zoe hit wiel de huunj dao sjiete. Kwatsj: sjiet beteikent hiej zeker neet poep, kak, of stróntj.
Ich zal det nag efkes mótte verduutsje. ’t Zien allebei gein geregistreerde sjtraote; d’r sjtaon gein hoezer mit de veurdeur aan de sjtraot, dus hauwe die getsjkes geine naam, hoesnómmers en zoe wiejer. Ze krege eine naam van de luuj oet de buurt. En dae naam heurde biej de sjtraot wo ze op oetkeme. In Remunj is det ’t Bergske (det nao de Neersjtraot löp), in Thoear de Steeg. ’t Geit zich um sjträötjes die dudelik kleiner zien dan de sjtraot wo ze biej heure, en det waert oetgedrök door det biejveuglik naamwaord (moog det?) sjiet.
Dit wäördje sjiet kan aan alderlei wäörd geplek waere, aan de veurkantj, en is dan volges ’t waordebook van Venlo (schièt): versterkend woord dat aangeeft dat iets heel weinig of klein is. Baeter zól zien: det sjiet- guf aan det ’t waord wo ’t aan gekoppeld is, neet väöl veursjtelt. ’t Waordebook van Zjwame verduutsj sjiet gans dudelik: nietig, verwaarloosbaar klein; veurbeeldje zien: sjietsjtruukske, sjietsjmoesje, sjietbietje.
Prachtig waord det sjietbietje. ’t Is get döbbelop: ei bietje det hielemaol nieks is. De waordebeuk van Beesel/Ruiver en Helje höbbe onnag eine sjietnieks. Sjitterend Limburgs: euver eine sjietnieks ligke te zeivere (Helje).
Herhaoling: det sjiet- zaet det ’t dink wo ’t biej heurt, klein is, nieks waerd. Noe mót me det nieks waerd neet economisch of commercieel zeen. Eine sjietmieljonaer blief eine mieljonaer. Anger probleem: det kleine is dök neet maetbaar; ’t is ein aordeil, meining, wie det sjietsjmoesje van Zjwame.
Ich höb bewaerd det det sjiet- Oos Taal rieker maak. Zól det? Ich vinj van waal. Veer höbbe ein extra meugelikheid hiejmit ein meining, geveul oet te drökke; ’t Nederlandjs haet die neet. Kiek ins nao de letterlikke vertaling van Sjietsteegske: Schijtsteegje. Die doug neet den dit sjiet is hiej wáál kak. Me zól Kakstraatje veur kónne sjtelle, mae dan zeen ich ein kakmedam veur mich, en det vinj ich ei sjeldjwaord; dao-euver de volgende kier.
Wim Kuipers, 4 augustus 2016