Limburgse taal

Limburgse taol

Verschillende dialekte.

(Venloos)

Waat  weej de Limburgse taal neume is eigelik ’n verzameling van hiel vuuel verschillende dialekte. D’r wuurt waal gezag det idder dörp in Limburg zien eige dialek haet en det is neet euverdreve. Wae mit ‘n dialek is opgegreujd kin dök precies hure of emes oet dezelfde plaats kump of van ‘n paar kilomaeter vaerderop. Maar ze verschaele noow ouk waer neet zoeë vuuel det me zich ónderein neet kin verstaon. Taalkundige hebbe oetgevis det d’r ‘n stök of vief brónne in de Limburgse dialekte zien: van ’t Ripuarisch, zoeë as zeej det in Kerkraoj en umstreke spraeke, via ‘t Oeës-Limburgs,’t Centraal- Limburgs tot ‘t Wes-Limburgs det zich tot in België oetstrek. En dan is d’r in ‘t bäöveste stökske van de provincie nog ‘t Kleverlands dialek. Ós provincie wuurt mit andere wäörd van noord nao zuid doorsneje door verschillende taalgrenze, ouk waal isoglossen geneump. Maar wie verschillend al die dialekte ouk zien, zeej hebbe éin dink same: zeej lieke in de vaerste vaerte neet op ‘t standaard Nederlands. Det mak ‘t bizónder.

Twieëtaligheid

Zoeë lang as Veldeke besteit, wuurt d’r gepraot of ’t veur kinder naodeilig of juus veurdeilig is um mit ‘n dialek te waere groeëtgebrach. Lang is gedach det kinder die thoes dialek praote later mier meujte hebbe um zich in ‘t Nederlands oet te drökke. Ónderwiels haet  weiteschappelik ónderzeuk aangetoeënd det det neet waor is. Twieeëtalige opvoeding bliek ierder veur- dan naodeile op te levere. (op de schoeël kriege de kinder ‘t Nederlands vanzelf d’r beej) De kinder gaon vanaaf ‘t begin zónder meujte um mit taal umdet zeej liere det veur ‘n zelfde beteikenis verschillende wäörd gebroek kinne waere. Twieëtalig groeëtgebrachte kinder blieke zich ouk mekkeliker vraemde talen eige te make as kinder die maar mit éin taal zien opgegreujd.Waat anders is det Limburgers in de res van Nederland dök veur dóm waere verslete umdet zeej ‘t Nederlands mit ‘n accent oetspraeke, mit ‘n “zaachte G” zoeëgezag. Maar ós mak ’t niks oet det ózzen naober oet Den Haag .“de folle son in de see heef sien sakke”!