Hoes veur ’t Limburgs geopend tijdens Streektaolconferentie
Op vriedag 20 september 2024 voont in ’t Weerstandgebouw in Remund de jaorlekse streektaolconferentie vaan de Stichting Nederlandse Dialecten plaots. Speciaol oonderdeil vaan die conferentie waor dit jaor de officieel opening vaan de thoeshave vaan ’t Hoes veur ’t Limburgs in ’t zelfde Weerstandsgebouw boe ouch de conferentie woort gehawwe. Vertegenwoordegers vaan taolorganisaties oet ’t ganse land waore aonwezeg bij de conferentie, al waor ’t aondeil vaan de Limburgers oonder de bezeukers gelèt op de locatie vaanzelf ’t groetste.
Gevarieerd program
De deilnummers kraoge e gevarieerd program veurgesjoteld. Nao de opening door député vaan cultuur Jasper Kuntzelaers naom daagpresentatrice Dyanne Sleijpen ’t hef in han en dat doog ze mèt väöl verve. Ze wis de zaol bezeg te hawwe mèt vraoge en verzamelde antwoorde door mèt häöre microfoon tösse de rije door te loupe. De ierste gas dee ze aonkóndegde waor Peggy Alofs vaan Good Vertèltheater die ’n Limburgse versie vaan ’t sprookje De Bremer Stadsmuzikanten op de buun brach.
Papiamento erkinde taol
Daonao waor ’t tied veur ’n prizzentatie vaan de Stichting SPLIKA & Akademia Papiamentu euver de recente erkinning vaan ’t Papiamento volgens ’t Europees Handvest voor regionale talen. Op de Benedenwindse eilanden Aruba, Bonaire en Curaçao is Papiamento noe erkind volgens Deil III vaan ´t Handvest. Umtot in Nederland ´n ander rechssysteem vaan krach is, gelt die erkinning in Nederland euveregens inkel veur Deil II, zjus wie dat veur ´t Limburgs ´t geval is. En oet de prizzentatie bleek ouch wel tot ´t kriege vaan die erkinninge hiel get zweit en meujte heet gekos.
Dialek op sjoot én sjool
Bij ’t volgende oonderdeil woorte de deilnummers opgesplits euver ’t aontal deilsessies, boebij me – ’t thema (Dialek op sjoot én sjool) vaan de conferentie indachteg kós keze oet versjèllende lezinge euver oonder mie mietaolegheid in ’t oonderwies, streektaol op de Pabo, taolegheid vaan peuters en tips um lierlinge in de streektaol te laote sjrieve.
Nao de lunchpoos nudegde Dyanne Sleijpen veer getuige nao veure, die eder teks en oetlag gaove bij hun betrokkenheid bij de Limburgse taol. Achtereinvolgens waore dat Stefanie Steinhauer vaan de Radboud Universiteit, Levin de Koster , wethawwer vaan Beekdaele, Roeland van Hout, emeritus hoeglieraar in Nimwege em Lotte Zeptner, die sinds kort es “Limfluencer” door ´t leve geit. Ze hadde allemaol veuraof e leedsje mote opgeve wat ze gere wouwe hure en wat door Dyanne Sleijpen live mèt gitaargebegeleiing woort gezoonge.
Veur d’n twiede kier woort daonao de gróp deilnummers gesplits in deilsessies boebij oonder mie ’t Limburgs projek “Zjuulke” aon bod kaom, ‘ne pilot dee geriech is op ’t integrere vaan ’t Limburgs in de peuteropvaank (2-4 jaor). Meh dao waore ouch sessies euver sjrieve ne veurleze in ’t dialek. Veronique De Tier vaan de Stichting Nederlandse Dialecten sloot de conferentie aof en maakde plaots veur de officieel opening vaan ’t Hoes veur ’t Limburgs.
Hoes veur ‘t Limburgs officieel geopend
In dat Hoes goon zès Limburgse taolorganisaties samewèrke um ’t Limburgs de plaots te geve die ’t verdeent, zoewel in ’t oonderwies es in alle ander domeine vaan ’t openbaar leve in eus provincie. Veldeke heet es awste en groetste taolvereineging daobij ’n bezunder verantwoordelekheid um alle versjèllende dialekte die in de vereineging via de 10 lokaol Veldekekring vertegenwoodeg zien, te reprizzentere.
Die opening vaan ’t Hoes voont plaots door ’t oonthölle vaan e plakkaat boe-op d’n teks: ’t Is ’n kwestie van DOON. Meh dat gebäörde pas naotot Henk Hover vaan L1 de aonwezege had touwgesproke en es aofsleting ’t prachteg gediech vaan René Geurts “De Limburgse Taal” had veurgeleze. Veer drökke d’n teks daovaan hei oonder nog ins aof.
De Limbörgse taal
Welke taal zwao gemeuj
zwao genketig
zwao mörg en vol saap –
seppig wie ein smawtpaer
of ein riepe merketón?
Zwao gekrutj wie mit nagelgruus en mesjaotebloom
zwao piekant wie ei lereereblaad oet d’n hazepaeper…
mit de gäör van gròffelsnaegel, junkerkes en noteblaar –
mit wäörd zwao zeut wie veese neut
en gelp wie jóng slaaj oet d’n haof…
’n taal wie floer zwao zaoch
of ketelig wie de blajer van de kónkernöllestroek
die kan pitse wie ein wits –
döks veultj ze roew: ein eikesjaal –
Waatfer taal
zwao vol van meziek
mit de slaag van de bookvènk op d’n oetergaondje
of de bóns oet de klokkentore;
dao roesjen eike wen de wèndj aangeit –
het reet fluustertj mit het waeterke
bie verdreet of in leid.
Ein taal die blinktj en sjittert:
het koper van de fanfaar op percessiedaag…
René Geurts (1897-1977), Ech