Letterbak Wim Kuipers, 10 september 2016

Ein geweldige volksetymologie vinj ich (’t waord) sjtangketsel ofwaal dranghek. Prachtig waord det mót blieve – zeker in ein provins mit ’t OLS en grote wielerkoerse. De Gold Race bekiek ich mich dök op de Bemelerberg, en dan probeer ich sjtangketsel oet. Zaet me det nag? Jao, mae dranghek ummer mier. Ach, de supporters kómme dök van wied. Mae Limbo’s bewaere: höbbe veer altied al gezag.

Zjuus, mae ’t waord wo ’t vandan kump is ram ónbekindj: staket(sel) – goje gróndj dus veur ein volksetymologie. De v. Dale guf allein de aoj beteikenis: rie päöl es verdeidiging. ’t Zól oet ’t duuster aod Frans kómme, mae de luuj in de Middelieuwe zoge d’r al ’t waord sjtaak in. ‘t WNT (Woordenboek der Nederlandsche Taal) zaet: een rij staken of palen, op geringen afstands van elkander in de grond geplaatst (en zoe wiejer). Plantj dao aan weerskantje ein däörehek taenge, en me haet ein waerwirk (boewsel veur dich te waere, verdeidige, besjerme). Eine sjriever zag det de tóng besjermp waerde door ’t staketsel van de tenj; hinjernis dus.

Nörges vinj ich: dranghek; det mót dus nuuj zien. Wikipedia zaet euver staketsel: in Nederland wordt het woord alleen gebruikt om een rij houten palen aan te duiden die in zee lopen. Allei: ich let op det alleen. Um neet waers te lieke, of chauvinistisch, höb ich biej det gedoons mit Froome dae de Mont-Ventoux op leep wiel ziene fits kepotgereje woor door eine motard dae oet mós wieke veur volk op de waeg umdet d’r gein dranghekke sjtinge, umdet me geinen tied hauw gehad (ummer nag ein zin) alle hekke baove op te haole, naodet de meet waege de windj leger getroch woor, good geloesterd en d’n daag d’rnao alderlei gezette gelaeze, mae staketsel? Nörges nae.

Drankhek

Oet ’t nuuts van 1 Limburg dd. 060916 en de volgenden daag weer:

Rapper Lil’Kleine werd maandagavond getrakteerd op
een bierdouche tijdens de kermis in Meijel.
De organisatie probeerde dat nog te voorkomen door voor
het optreden een hoog hek rond het podium te plaatsen,
dat bekertjes bier zou moeten tegenhouden.
Toch zou Lil’ Kleine naar eigen zeggen geraakt zijn
door een bekertje bier en daarop vertrok hij.

Noe waert ’t lestig. Kóste Limburgers det waord staketsel dan waal veur ein of anger hekgedoons? Dinkelik, angers hauwe ze van dae sjtaak gein sjtang gemaak; mae det kónne veer noets oplosse.

Anger vraog: geit ’t zich waal um sjtange? ’t Waordebook van Zwjame, det ich d’r hoog op höb, haet sjtanketsel, aone die G; die G waerde mesjiens waal oetgesjpraoke, wie biej banket. Zitterd zól ouch gein G höbbe.

Waat mich opvelt in die waordebeuk is de beteikenis staketsel, ei waord det geine mie gebroek. Mae nag gekker is det ’t waorddeil sjtan neet verklaord waert. Mótte veer dao sjtaak in zeen? Waem zuut det dan?

Ich laot mich neet op sjtang jage: ein staketsel van noe besjteit oet iezere sjtange. Good gezeen, ónbekinde volksetymoloog.

Wim Kuipers, 10 september 2016