Lidioom: Dae plechelmes is neet good sjang

Lidioom klaor? Kóm noe. Ich hauw al ein klein doezjend wäörd euver name gesjreve – Jeu, Sjaer, Elkenrade, Gelaen, China neum op. Name zien wäörd, bezunjer wäörd dök, en ze mótte onnag mit houfletter. Heure ze aevel biej oos Lidioom? Nae? Woveur dan neet. Guf ’t väöl versjil tösse Jan, Piet en Klaas aan dae kantj en hiej Jean, Sjang of Sjeng, Piet dae biej ós dök Jaer is. Angers gezag: me haet veurname die dudelik biej Oos Taal heure, wie wiejer Wie (Ludovicus), Deur (Theodorus), Mechel (Mechtildis) en Trien. Of ze de sjtempel Lidioom höbbe: bómp det get? Dees veurname bringe couleur locale in d’n teks, al geit ’t um tachetig regels. ’t Zal dan dudelik zien: dit sjpeelt zich neet aaf in Heerhugowaard; dao kómme Graadje, Keub en Koob neet veur.

Biej ós zien ze ouch bao weg. Seer de revolutie van ’68 krege de wichter in Limburg anger name. Limburgse name wore inins achterlik boers. In Frieslandj gebäörde det neet zoe. Ouch väöl Nedersaksische name bleve.

Hiej nieks van det. Harie waerde Harry en det góng me oetsjpraeke wie ‘herrie’. Ich dink det kirk en gelouf danig mitgesjpeeld höbbe. Emanciperende elders zoge in die aoj ame de santjes (heilige) die me van häöre pilaer getroch hauw. Mia waerde Mya of May, en noe sjtudiere hiej Japanse maedjes die geweun Marie heite. Of ze al van de Sterre der Zee weite, weit ich neet; waal det Mia weer ’t köpke opsjtik. .

Oze eige sintekraom tuint zich mit name wie Serf, Väös, en ei sjtök Belsj in ligk wie al geneump de Servoswinning, ein nao Servaas geneumde boerderie. De petroonheilige van Remunj (Christoffel) haet de name Tof en Sjtuf opgeleverd. Kleintje nag. Mien moder hauw ’t dökker euver eine plechelmes. Wen ich mich good rappeleer bedoelde ze daomit eine eigelik deftige, gesjtudierde söbbedeies (zeker zeve sjpellinge…) ofwaal sökkel Zebedeüs, de vader van de apostele Jacobus en Johannes (Koob en Sjang? – zoeget zachte v’r neet). ’t Woor eine zok dus, sökkel. En daen deftige? Ein van de drei heilige van Berg ofwaal Sint-Odiliënberg: Wiro, Plechelmus en Otgerus.

Versjillende van die name hauwe eine biejsjmaak. Mechel (Mechtildis) en Trien höbbe ’t toet sjeldjwaord gebrach: ein nutte Trien. Eine kobes is ‘tzelfde es eine söbbedeies, eine sjang woor van minder allooi, en wen me get sjtóms gezag hauw heurde me: doe bös neet good sjang. Of wen me ‘in dialek’ góng sjrieve…

Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl

Lidioom is eus rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe zien trök te vinde in eus arsjief.