Lidioom: Het van dich (2)
Dit zól weer ein normaal aaflevering waere, nómmer tachetig. ’t Nuje normaal?, vroog me mich. Ach, ich woor boete ’t sjpeelveldj gaon moele. (Aardig waord i.v.m. idioom: sjpeelveldj). Ich reageerde op eine toevallige teks, ein scriptie euver de Limburgse veurnaamwäörd zie en het. Groot óngerzeuk. Versjil mit ’t Hollesj.
Nou en? Haet dit get mit idioom vandoon, vroog ich mich aaf. Ich höb al euver psychologie gekald. Det woor waege dees ónthölling: ‘Naar de oudere en minder sympathieke vrouwen werd alleen met ze, die en häör verwezen.’ Zal waal, mae zaet det get? En wiejer? Ich verwies jeder waek teen maol mit het nao mich waalgezinde aojer vrouwe. Veurbeeldj: doe kóns dich waal indinke det het ’t lestig hauw, allein op dae sjpieker (flat). De miens loog op de IC.
Allei, neet knotere: ich zól ’t höbbe euver häöm op moder ziene fits. ’t Geveel zich – zoe zaet de gezet, det ze/het (oos Naers maedje) aangesjpraoke waerde door eine collega dae/die/mesjiens waal det doonde woor mit bezittelikke veurnaamwäörd. Zie waarsjuwde (zaet de gezet) häör veur Limburgers. „In het Limburgs is het niet gek als je zegt ‘Marie haet ziene wage geparkeerd biej de Aldi’. Zij vond dat wel gek.”
En det häöm? Loester: eine kinnis zaet meis hae of dae wen ’t euver ein vrouw geit. Hae kump van de Belzje kantj van de Maas. Allein dao? Hae zaet: ich zól mesjiens zegke euver ein jóng vrouw: gister zoog ich häöm nag op moder ziene fits vare.
Ich gaon wiejer. Wen me ’t in Helje euver maedjes van veer, vief jaor haet, waert dök gezag: zie… ’t Umgedrejde van waat de gezet zag? Weit ich neet. Mesjiens allein wen ein zin mit zie begint. Ich dink det ein interniste (moog det gezag waere?) euver ei doodkrank maedje lever euver zij kalt dan ’t minder perseunlikke het. .
Noe zit ich nag neet in ’t belaofde normaal = Lidioom. Laot ich de megasjtevele aandoon – dao gaon v’r al. Idioom geit euver bezunjer wäörd (en oetdrökkinge). ’t Limburgs haet get veurnaamwäörd die ’t AN neet haet. Bezunjer? Neet erg. (L)idioom? Nae: die kómme ouch ín ’t Duutsj veur, in Luxemburg mesjiens. En bezunjer gebroek van die wäörd, wie moder ziene fits? Ouch neet, dink ich. Hiej waert ei geweun veurnaamwaord angers GEBROEK. Grammatica?
Laot v’r det ins laote óngerzeuke… Wies dónderdig.
Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl
Lidioom is eus wekelekse rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe zien trök te leze in eus arsjief.