Lidioom: Wi-j en nónk BOA

Gaon ich mich weer besjeftige mit de perseunlikke veurnaamwäörd, en waal mit twie trio’s: veer veur vuur, en vae wae weej. Dit zien zeker neet alle wäörd vuer AN ‘wij’, mae dao geit ’t mich neet um. Ich vraog mich um te beginne aaf: is dit riekdóm? En biej jao!: kónne v’r dao get mit. Ich höb heim veur gelierd,  ich sjrief en gebroek aevel veer, wiel det  ’t meiste veurkump, én in ’t midde van oos taalgebied.

Mót mien veer daoveur die angere wegduje, de päöl euver? Aan die dinger dink ich neet. Ich kan wiejer gein kwalitatief versjil tösse die twie zeen, waal ei veurdeil veur veer, veur en vuur (Kirchroa). Ze höbbe alledrei de verkórte vorm v’r naeve zich, die gebroek waert, krek wie AN we, wen d’r geine of min naodrök op ligk. Laote véér gaon kan gezag waere wen ’t um ein lestige käös geit, biej Laote v’r gaon hoof det neet.

En det is neet alles. Hiej sjteit v’r  veur get luuj wo de sjpraeker biej heurt. Hoof neet altied. Bekiek uch dit geval ins: ‘En dan doon v’r dus zóéget? vroog de BOA eine jóng dae anno 2020 de ’68-nozem oethóng. Hiej is v’r geliek aan dich, wen ’t um eine kwaojóng geit, en geer (jullie) wen ’t ei gruupke jóngere is; nónk BOA heurt d’r dudelik neet biej.

Haet dit get mit Lidioom vandoon? Weit ich neet. ’t Is waal bezunjer, mae neet bezunjer Limburgs, den AN en dan doen we dus dit? is neet angers. Me kan waal bewaere det AN we en oos v’r biej ’t taaleigene heure, umdet ’t Ingels en ’t Duutsj gein ónbeklemtoonde vorm wie we kinne.

Limburgse vraog: höbbe W-vörm wie weej (bao gans ’t naorde, vanaaf de Ruiver) ouch ein verkórting? Zeker, zaet ’t Venrays Woordenboek, en det zól krek wie in ’t Nederlandjs we zien. Klaor. Det we guljt ouch veur de kantje van Helje, mae dao es verkórting van wae, det onnag wie beteikentj: de verkórte vorm van ’t vraogende waem.

Sorry, wo geit dit haer? De weustenie in? Nae, nao eine variant van weej, en waal (ich citeer): met korte  -i- vergelijdend (?) in -j-.  Wie mót me zoeget sjrieve?

Ich zól haos zegke: zeuk uch det zelf op. Kómt geer Normaal taenge en de Superboere van de Graafschap: dao is wi-j geweun ‘wij’, en daonao drinkt g’r ‘ch ei t’ske k’ffie in Luncherie Wi-j Ésj in Wiert.

Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl

Lidioom is eus wekelekse rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe kint geer trokvinde in eus arsjief.