Rundje Veldeke: bezeuk aan de krènk Zitterd

Nao ein korte mer iezig kaw wanjeling door de sjoon sjtraote van de awwe kern in Zitterd, krege veer een werm wilkóm in Café Schtad Zitterd (www.schtadzitterd.nl).

Veldeke Zitterd, 188 lede riek, wilt ‘t Limburgs en ‘t Zittesj en zien volkscultuur in ‘t bezunjer bevordere en wiejer óntwikkele. Zie doon dit door ‘t organiseiere van activiteite en ‘t óngersteune van initiatieve en activiteite van angere in samenwirking mit väöl anger organisaties en luuj van bènne en boete Zitterd én de Provincie. In de aafgeloupe jaoren organiseierde Veldeke Zitterd versjeie maol de sjtoumcursus Zittesj; de quiz “Ich hawt van Zitterd”; ‘t Groot Zittesj Dictee; de Zittesje Mès, kènne ze de periodiek versjienende kroniek “Dao wo ich gebaore bèn” en zoug heel recent ein nuut blaad aan de boum van dialectlaesplenkskes ‘t laevesleich: ‘t Zittesj Laesplenkske.

Aw bök en gruin blaedjes

‘t Gesprek góng al gaw euver “aw bök en gruin blaedjes”, maar dan waal in Veldeke-verbandj waat beteikent dat ónger dees blaedjes jederein jónger es 55 jaor wurt begrepe. Verjónging en vernuujing zeen belangrieke óngerwerpe veur ‘t besjtuur van Veldeke Zitterd. Ein besjtuur dat zich ein paar jaor trök opnuuts haet oetgevónje en eine echte verjóngingssjlaag haet gemaak. Aan de eine kantj ein gevolg van de bestuurlikke ómsjtenj van dat moment, aan d’n angere kantj “waar ‘t ouch ein kwestie van mazzel”. Ein energiek, gemotiveierd en gemêleerd gezèlsjap, mit ein gezamenlik motto: “Sjpraek Zittesj, Sjrief Zittesj, Dènk Zittesj”. Besjtuurslede Erik Meulmeester en Cor Baltis ware jaomergenóg verhinjerd, mer bie deze sjtèlle veer de euverige bestuurslede gaer aan uch veur.

Carina Daniels (44) trap de veurstèlrunj aaf. Saer drie jaor ein actief besjtuurslid, mit häör roots in ‘t basisóngerwies wo zie leerkrach is. Via häör nich bie Veldeke terech gekómme en dat waar neit èns zo bezunjer want “mien ganse familie is ummer erg begange gewaes mit de Limburgse en in ‘t bezunjer de Zittesje cultuur”. Taligheid zit häör in ‘t bloud en dus ouch ‘t “plat”. Carina haet zich ten doel gestèld óm luuj te enthousiasmeiere veur Veldeke en ouch toes wurt dialec gesjpraoke en geappt mit de kènjer.

Al sjnel nao häör kóms bie Veldeke woort bènne ‘t besjtuur naogedacht euver nuuj  activiteite die ouch jóngere aansjpraeke. Zo bedach me eine variant op ‘t “Ik hou van Holland”-concept en nao veier edities van ‘t vereinigingsspel “Ich hawt van Zitterd” veur vereinigingen, kènt waal geconcludeierd waere dat ‘t ein succesformule is. Carina nump de rol van Linda de Mol veur häör raekening en ouch de veier cafés wo zie ‘t spel ónder laote rouleiere zeen óngertösje enthousias. Reclaam geit via social media, pers en natuurlik mónd-tot-mónd reclaam. ‘t Aantal bezuikesj is aafhenkelik van de vereiniging (wae numme ze mit) en de aovond (bieveurbeeld koupaovond of neit) mer jederein dae d’r is, is hartsjtikke enthousias.

Christianne Bergmann-Göttgens (50) is saer 2016 besjtuurslid, in Zitterd opgegruid en haet door häöre opa nog ech ‘t awd-Zittesj geleerd. Ze is van hoes oet chemicus en same mit häöre man haet zie op versjeie plaatsje gewoond, mer Christianne is ummer Zittesj blieve kalle mit häör kènjer. Gelökkig verhoesde ze weier trök nao häör geleifde Zitterd en ènnige tied nao hun trökkómme koum ze Carina taege bie de tennislès. En de res van ‘t verhaol is, óm ‘t zo mer te zègke “Veldeke historie”. Same mit Piet en Cor maak ze ó.a. ‘t buikske “Dao wo ich gebaore bèn” dat twee maol per jaor versjient.

Piet Deeder (uit 1945) is de hèlf van eine tweeling, kump oet ein gezin van vief en haet ummer in de buurt van de sjtase gewoond. Jaorelank haet hae op de Sjteivig gewoond en gelaef en ouch – vanaaf 1969 – eine kantoorboukhanjel gehad. Bouk- en Kantoorvakhanjel Deeder is ummer ein begrip gewaes in Zitterd, mer saer veier jaor geneit Piet heerlik van zien pensioen. In 1985 is hae benaderd óm Veldeke Zitterd op  sjtevige wies nuut laeve in te blaoze waat, mage veer waal sjtèlle, prima gelök is. Piet is veurzitter a.i. en geneit mit volle teuge van de nuuj vereinigings- en besjtuursaanwas en van de activiteite die same waere óngernómme.

Patrick Werdens (50) is secretaris/penningmeister, vanaaf 1993 in ‘t besjtuur en is getrouwd mit ein echte Zittesje. Samen höbbe ze twee kènjer die allebei op speciaal óngerwies höbbe gezaete en vanwaege ein sjpraoksjteurnis väöl logopedie höbbe gehad. Hiedoor woort ‘t Nederlands de vuiertaal van de kènjer. Dat sjloug aevel óm toen de kènjer d’r op de camping achter koume dat de “naobesj” hun neit koosjte versjtaon (en dus ouch neit koosjte mitloestere) es ze “wie pap en mam zouwe kalle”  (dialec dus). Vanaaf dat moment is de awdste euvergesjtap op ‘t Zittesj en bie de jóngste wurt dao ouch aan gewirk!

Patrick is initiator van “‘t Groot Zittesj Dictee” dat volgend jaar weier naovolging krig, gelèt op de grote belangstèlling veur de “Stjoumcursus Zittesj”. Patrick vertèlt, dat hae bie de sjtoumcursus focus op ‘t “wie” mer dat d’r bie de sjtoumcursus ouch väöl gediscussieierd wurt euver ‘t ”woróm“ c.q. de bekènde sjpellingdiscussie. Christianne haok aan en vertèlt dat Bart Vissers oet Venlo dezelfde ervaring haet en óngertösje al in ‘t programma raekening hilt mit de tied dae neudig is óm de discussie effekes te laote gaon want dèks is dat effekes neudig. Patrick sjtuurt ouch de kemisse kirkelikke vieringe aan, verantwoordelik veur de Zittesje Mès en Krismiddig.

Roger Claessen (53) is ruum ein jaor besjtuurslid en echt oet de Zittesje klei getrokke. Zien awwesj hawwe ein notezaak in Zitterd in opvolging van de gruintezaak van opa en oma. Roger wirk bie Stork mer is neit allein professioneel met techniek ómgang, want hae is ouch “hoofd technische deins” en “hoffotograaf” van Veldeke Zitterd. Hae is door Piet bij Veldeke betrokke en ‘t vuilde vanaaf daag ein aan wie ein werm bad. Zien vrouw is ouch gebaore in Zitterd en same höbbe zie twee Hollesje herders, die ouch loesete nao ‘t Zittesj.

Ralph Schaeken (44) is gebaore en getaoge in Zitterd en woont, nao ein paar jaor in ’t boetelandj te höbbe gewoond, alweier ruum 10 jaor in Zitterd-Gelaen. Hij geit bènnekort ein nuuj professionele oetdaging aan, haet twee jóng kènjer, versjillende actieve lidmaatsjappe van vereiniginge en is ouch al drie jaor besjtuurslid van Veldeke Zitterd. Ummer al geïnteresseierd in taal gewaes en hae perbeiert jeder waek ein Limburgse oetsjpraok of gezèkde in ‘t Zittesj te publiceiere. ‘t Aspect tied is waal ein dènk. En noe d’r bènnekort ein nuuj baan aan de orde is, wurt dat de kómmende tied nog lestiger. In de toekóms zal hae keuzes mótte make, dat realiseiert hae zich, mer hae wilt super gaer bie de activiteite betrokke blieve. Dialec sjteit hoog in de vaan en is mit de paplaepel, door veural pap, ingegaote. Discussie euver verjónging en weniger sjpankrach sjpeelt ouch in anger vereiniginge geef Ralph aan. Hae adviseiert dat bie ’t zuike nao verjónging, awwer besjtuurslede veural ouch èns de kènjer, naeven en nichte mótte vraoge en enthousiasmeiere. Neit allein bènne de eige krènk van vrunj blieve zuike, want dan krigs te noots verjónging.

Zittesj doorgaeve aan de volgende generaties

Ron geef aan dat de tegenwoordige jónger generatie naeve wirk ouch väöl verplichtinge róndj de hobby’s veur hun kènjer haet wodoor d’r wenig tied meer euverblif veur anger dènger. Carina wilt óngerstraepe dat dat ech neit veur de ganse generatie gildj, mer doe mós waal emes weite te rake zodat hae of zie get kènt doon wo ‘t hart lik. Christianne geef aan dat ‘t ouch sjaelt es dien kènjer al get awwer zeen, dan geit ‘t toch get mekkelikker óm tied te make veur hobby’s. Ralph sjlut aaf mit de opmirking dat ‘t Zittesj häöm heel deierbaar is en hae ‘t belangriek vindj óm door te gaeve aan volgende generaties. Nao ein oetgebreide discussie over governance en lidmaatsjap versus donateursjap, woort ‘t langzaam tied óm aafsjeid te numme. Veer kalle gaer euver al dees óngerwerpe door op de Veldeke Limburg heisessie op 4 januari 2019.

En ouch hie mochte veer neit mit laeg henj vertrèkke. Mit de neudige Zittesje literatuur, ‘t Zittesj Laesplenkske en ein oetneudiging óm in jeder geval mit hawfvaste Krómbreudjes te kómme rape woort de vergadering gesjlaote.

Zitterd bedank en veer zeen ós op de Kollenberg of zo väöl eerder!

Christine van Basten-Boddin en Ron de Louw
Veurzitter en Secretaris Veldeke Limburg