Veldgewas Moenik: John Hertogh
Veur mie informatie euver John Hertogh, klik hei.
veurbie?
wie veer in 1944 woorte bevried
waar ich nog neit gebaore…
get later koum ich pas oppe welt
en kèn de verhaole allein van heure zègke…
van wie de pap zich in de koel mous versjtaeke
ómdat hae nao ‘ne pruus haw gesjpied…
van wie opa bekans opgepak woort
ómdat de gevorderde radio per óngelök oet zien henj veil…
van wie nónk Pierre granate góng oprume
tant Lies bleef achter mit veier klein kènjer…
van de femiejes Horn, Sassen en Wolff
die nooits mee zeen trökgekómme…
die verhaole kómme ummer trök
ouch nao zoväöl jaor…
veurbie, mer neit vergaete
Mei 2021
Veer zóchte nao kojbojs en waore zelf indiane
Allemaol op jach wie de richtige Mohikane
Sjeite en sjloepe door sjtraot, gats en paad
Taenge de doosj ‘n flesj priklimmenaad.
Ein pekske dat maakde de mam flot van zek
Langs bókspiepe woorte get fraanjele geplek.
Allenej haw’ veer metser, bäög en biele
Ouch sjneje veer zelf oet witse de piele.
Vastelaovend oet mien jeug, da’s zo lang gelee.
En zoget vergits te van ze laeve noots mee.
Nemes, nae nemes nump dat van mich aaf
Daoróm roup ich noe drie maol ALAAF!
Februari 2021
besjlage roete
zeen ich ’t goud ?
door de besjlage roete
perbeier ich te kieke
waat zich zo deit dao boete
want jederein sjteit hel
te roupe en te sjreve
waat is noe toch passeierd
dat haat zo haet gedreve
veur- en taengesjtenjesj
sjtampe, sjlaon en sjtaeke
me kènt gein waerd of norme
al jaore, maonde, waeke
waat is toch mit ós welt los
wienee kump entjelik vree
de polletik dreet rundjes
mesjiens hölp baeje mee
achter besjlage roete…
Februari 2021
van waer en wèndj
in deze vraeme virustied
raak ich mien weurd mer lestig kwiet
ich wil gaon dichte zónger kul
dit waer dat maak mich richtig dul
vlot doon ich alle vinstesj toe
mer bènne vènj ich gaar gein roe
dao boete sjteut de zoere wèndj
gedreeg zich wie ein duvelskèndj
de sjeem dae haet zich vlot versjtaoke
blaw lóch die is al aan ‘t kaoke
te väöl bewaege doon ich koum
mer oet mien ore kump toch sjtoum
ich rös hie op ‘n benkske oet
en tèl de sjträölkes op mien hoed
dat geef mich moud óm op te sjtaon
noe kèn ich lankzaam heivesj gaon
‘n hómmelsjoel kump van gans wied
die bringk verkuiling sjus op tied
en es ich thoes kóm aeve later
verwilkómp mich ein forsj geklater
de radio sjteit op ‘t waer
dao loester ich jao dèkser haer
Piet Paulusma dae maak mich blie:
d’n taegewèndj is noe veurbie!
November 2020
Unheimisch
ein virus is wied oetgebraoke
blief noe mer bènne, hie in hoes
ós grote welt wurt gans flot klein
niks vuilt nog wie ein richtig thoes
jao jederein is same gans allein
henj wesje en de aafsjtandj hawte
zitte, wachte, daag nao daag
de kamer is twee maeter vieftig
vergaete is waat mót en maag
dat alles maak ós gans verdreitig
de doktesj, zustesj, personeel
die zörge hie veur al gans goud
verdeine mee es dat ze kriege
want wirke hel mit hart en zeel
en brènge ós ei bietsjke moud
bezuik dat kump neit mee nao bènne
mer zink of ruip hel door de roete
sóms sjpeelt d’r eine get meziek
wo veer ós dèkser in herkènne
wienee wurt bènne noe ‘s boete?
Mei 2020
krisaovend
blaosmeziek ónger de päöl
dat heurt me op vandaag neit väöl
oerelank in sjnei of wèndj
en ’t publiek dat woort verwènd
’n man of twelf op ‘t trottoir
die heurde gaer ós repertoire
’t waar bekans al middernach
en ’t ènj dat koum toch ónverwach
de jóngste träöt die haokde aaf
vónj de meziek toch neit zo gaaf
de sjuuf waar ziene kammeraod
bleis doe opèns ein anger maot
ze wunsjde ós nog väöl plezeier
doe ware veer nog mer mit veier
pierre dae haw gein ammezjuur
en góng zich werme aan ’t vuur
gans achteraan, tuba en tróm
die veile van de sjlaop gans óm
de lèste, zef mit souzafoon
gouf eine solo, wónjersjoon!
doe woort ’t sjtil, de sjtraot leip laeg
en jeder góng doe ziene waeg.
December 2019
lekker zunke
énjtlik bès te weier dao
veer höbbe lang op dich gewach.
door dich kump laeve oet de aerd
höbs doe nog mee mitgebrach?
mien gezich vink aan te pitsje
krieg opèns ein werm gevuil
toch mer sjuve nao de sjeim toe
patsj kènt aaf, dao is ‘t kuil
druime van ’n lekker pilske
mit ‘ne fejne kraag van sjoem
of ein kawd glaas witte wien
jao, lek vinger en lek doem.
es ’t sjtraks weier sjeem’re geit
en de vlaermoes zich leet zeen
blief ich lang en sjtil hie zitte
vuil de rös van kop pès teen.
Mei 2019
positief
zap ‘t nuuts noe effe weg
de gezèt kump sjtraks waal oet
nae, ich sjloet mien ouge neit
sjtaek de kop neit in ’t zandj
kiek nao baove in de lóch
zuik nao haop en ouch get sjteun
want ’t is neit mee zo sjoon
alles liek opèns zo kawd
dènk mer dèkser positief
zuug gein baere oppe waeg
blief geluive in de jeug
‘al kump goud’ is geine druim
es noe jederein veur zich
mit de anger raek’ning hiltj
en oug dèkser mitein kalt
zuut de welt gans angesj oet!
Mei 2019
mei 2019
’t guitje is noe wie gelek
de benk zeen flink gesjoerd
en alle sjtuil zeen sjoon gebeits
d’n haof krig ouch ein beurt
vruig veugel in de kaanjele
’t zunke neit mee sjoe
nuuj blaedjes in de broene beuk
de geur van… barbecue?
’t vruijaor zit goud in de lóch
dat kèns te vuile, zeen
ich wil nao boete, ich wil d’roet
dao bèn ich nooits allein.
Mei 2019
Naojaorsbeelde
ich zeen en ruuk
en vuil de herfs
heur fluust’rende wèndj
tel krakende tek
blaedjes dwarrele
en sjarrele tösje
gerooide maïs in de
pratsj van de baek
griesgraw gawze
vleige nao ’t zuje
nao dae platte sjtraep
van wiedeweg
‘n dunne dèkke
van dampige lóch
sjtieg lankzaam op en
vlug traog de veugel nao
de doje maelder hink vas
inne geknakde kale sjtroek
op ‘ne sjmale einzame paol
lek de ruiver al zien luppe…
November 2018
versjtaot uch
wie water en vuur
wie chóklaad, mèlk en puur
wie nao veure Fortuna
en los joa van kloeb Roda
wie water en vuur
wie Kolleberg en Côte d’Azur
wie babbelaere, zuit en zoer
klein aerpel en kóntente boer
wie water en vuur
wie gans billig en paeperduur
wie werm beier en kawwe wien
wie zeker en nog neit mesjien
wie water en vuur
wie drank en ontwenningskuur
wie dominee en pesjtoor
wie hardrock en gemenk koor
wie water en vuur
wie de trainer en besjtuur
wie Trump en dae Poetin
wae geluif dao nog in?
versjtaot uch.
Mei 2018
beelde
druivig wejt de sjaele wèndj
door vinster mit gebraoke roet
raege vrit ’t hout traog op
vaeg óngevraog aw beelder oet
hie verwach me gaar gein laeve
mer voele sjtank, gans óngezóndj
sjlaopkamesj zeen ómgetouverd
in grotte vol mit doevesjtróntj
naeve verfpöt sjtaon de buiker
vuil hun weurd en ruuk de kleur
achter voel vaalbeige gerdiene
kraak ein hawf verrotte deur
oppe gróndj ligke twee beusjtels
nooits gebroek en toch gans kaal
ouch nog eine blote bessem
zónger haore, kleurloos, vaal
op de sjpiekert, zèk mer zölder
wo‘ch mich dèks versjtaoke höb
drieve tösje belk en kaanjel
gesjpónne daekes van grieze sjtöb
ónger de taofel sjtapele tejjesj
vol reste middig, oetgesjpied
de dóffe sjpeigel van ‘t huske
geef beelde oet ein anger tied
Maart 2018
vuil ‘t vruigjaor
ich zeen
de eesjte krokusse
gael en blaw
tösje de lètste sjnei
ich ruuk
ein zachte sjoel raege
die de aerd plaog
gans aeve mer
ich heur
wie de veugelkes
zèngentaere sjnäöre
van sjtroek pès boum
ich pruif
wie de vreche eikhoorn
zich tegoud deit
aan de toevallig trökgevónje neut
ich zeen
wie de eesjte kroenekrane
mit kreftige sjlaeg
hoog euvervleige
ich vuil ‘t vruigjaor
Maart 2018
tweesjtried /dilemma
’t maak zich toch óm zoväöl drök
doe bès toch waal op tied trök
vèndj hae mich wurkelik zo leif
woróm sjrif hae dan zónne breif
zal ich opsjtaon, wiejer sjlaope
mit vinster toe of vinster aope
miene rómmel op gaon rume
mit taengezin en gans väöl kume
altied weier dat gemekker
wo is d’ oplajer, wo de sjtekker
zèk, mit dae sjlumme telefoon
kèn ich dao niks sjtóms mit doon
nao de Etos of de Hema
’t blif jao ummer ein dilemma…
Maart 2018
’t Gelök van Limburg
(nao Marcia Luyten)
de koel, de kirk en sóms de Maas
die sjpeelde vruiger hie de baas
gouve zaenge, silicose
aan gedwónge wirkeloze
waar d’r urges väöl voel wesj:
maak mer dikke voes in tesj !
doevesjpiekert, fitserenne
ouch aan ‘t Holles mous me wènne
Italiane, Pole, Grieke
zuug ze nao ós maedjes kieke
koempels in de kolonie
jederein heurde d’r bie
pès Den Uyl dat al deig sjloete
dus gein toekoms veur ós poete
óngergrónjers, ambtenaere
zónger wirk en sjejjentaere
ómgesjoold veur ‘t ABP
vónje zich in de café
dae gein wirk wól aksepteiere
mous daoveur mer gans krepeiere
wae op zuik góng nao gelök
koum dao opgebrend van trök
…
de koel, de kirk en sóms de Maas,
die sjpeelde väöls te lang de baas.
November 2017
gesjónke taal
ich vènj gein weurd
mer höb tied zat
dan zèt ich mich
mit groot gedöldj
en sjrief, dich, dènk
en lèk mien lat
väöl hoger
es ich haw gedach
de vórm óntsjteit
dan gans sjpóntaan
ich zeen dat
de versjtaoke weurd
opèns dao zeen
zo mer veuraan
gekrege of
gesjónke taal
Oktober 2017
limburg mie landj
vaderlandj en moderlandj, gebäörtelandj.
sjpargellandj en vlaaielandj, boerelandj.
dichtesjlandj en zengesjlandj, talentelandj.
kesjtelelandj en kloosterlandj, kaolelandj.
fitselandj en wanjellandj, sjöttelandj.
Bovenslandj en Wilderslandj,
’t blif toch mie landj.
Oktober 2017
sjtarre
awee, ein sjtar is kwiet
sjtarre sjtaon veur leich
sjtarre in de lóch
gebakke lóch
bakke, kaoke, braoje
wenig oppe tejjer
väöl oet de beusj
nog ummer hónger
drie wieze vónje ein sjtar
brachte ze nao de
voedselbank
sjtaon v’r noe quitte
2017
lentegevuil
hatsjie…
God zaengene dich
die ouge die naas
e waterig gezich
blömkes bevreize
meertse sjoele
kranke hómmels kranke bieje
lente me, zóng Teun
lente mich blief bie mich.
blief bie mich ’t ganse sezoen
mer es ’t zo mót
nae danke.
April 2017
vergaete weurd
(veur F.S)
mien knäök
rammele en razele
van ummer
dat böttele en wuile
op huke en op kneie
bèn gans versjangeleierd,
vermuibeld, vertuzeld
sjpiejechtig en vol mismoud
knawwelentaere
verklaatsj ich berves
de versjnirkde en geblötsjde
sjpiekert van miene
verdölde naober
aomzeik, fizzele en mèstem
vergaete weurd
verkatsjeld, verhèlsj
en versjtaoke
in deze oetgetutde knötsj
Februari 2017
aw krisböl
miene nuje boum
hink vol mit aw krisböl
gevöld mit väöl leifde
gevöld mit väöl wermde
gevöld mit väöl haop
gevöld mit väöl treus
gevöld mit väöl sjterkde
gevöld mit väöl rös
gevöld mit väöl wunsje
veur de res van ’t jaor
December 2016
zjwieg
de waeg
waar nog naat
mer de zón
sjpouwde zich
om ‘m te dreuge
de percessie
begoosj te trèkke
meneer pesjtoor
leip gans veuraan
d’n daeke
góng neit mit
sjtóng waal
mit de maad
in vol ornaat
ónger de paort
drie kènjer
hónge aan de rok
van häör
neit van häöm
ei beeld
dat me
noots vergit
ziene pap haet ‘r
noots gekènd
d’n daeke
des te baeter
zjwieg noe mer
2016
‘n aomzeik in de mèstem
mit aw vergaete weurd
versjtaoke in mien knötsj
gefrónsjelde krapuul
wae geit die noe verware
wie ingelagde hering
daonao wurt ’r gesjräömp
mien lief dat broesj en razelt
zit ummer oppe huke
is gans versjangeleierd
sjpiejechtig en vol mismoud
kneesj hel op tene tenj
begaffelt berves blaer
Maart 2016
limburgs
vastelaovend, sjötterie
maas en jeker, hermenie
vruiger mót d’r ummer bie
en aw wäörd make ós blie
euver sjport, I.S. en plichte
en ouch euver minsjerechte
kèns te toch neit Limburgs sjrieve
laot ós mer einkènnig blieve
is ós modersjpraok gesjik
veur weltnuuts of polletik
‘t óngerwies leet ós gans valle
dao wilt me jao Èngelsj kalle
blif veur ós allein nog sjtaon
want ’t Limburgs is zo sjoon
mit de pen vas in de handj
sjrieve euver ’t heuvellandj?
waat ‘ne zeiver, waat ‘ne praot
daovan waer ich toch zo kaod
van rechsjpraok tot en met toneel
is Limburgs multifunctioneel.
Maart 2016
houndervel
sjoon gedanke
en herinneringe
sjloepe sjtilkes
in miene kop
ze vènje
hun plaetsjke
in mien hart
en sjtruime
sóms lankzaam
es werm traone
euver
mien kawd gezich
houndervel
Januari 2016
(gesjreve nao ’t kónsaer van Carboon 16-12-2015).
sjtömme
opèns
vuil ich
sjtömme
van bènne
ze klömme
baove gekómme
wil ich
ze aafremme?
ich bèn
geine praoter
jao sóms
get geknoter
väöl lever toch
sjrief ich
en loester
of dich ich
Oktober 2015
gein klages
gaon ze aete die hoge here
ze nuime dat dan sjiek dinere
zèk hónderd euro toch de man
wo doon die men dat ummer van
mer ja, ’t vleisj is gans gewillig
de wien is ouch al neit zo billig
zo’n ach maol in ‘t ganse jaor
kultuurplanne die zeen dan klaor
noe tèl ich dat ’ns al biejein
nae, bónne höbbe veer d’r gein
drie doezend euro, zèk mer vief
dat haet toch neit zo väöl óm ’t lief.
Augustus 2015
grenze
geef ‘t gein grenze
aan geraos en geroups
aan gevreigel en gevlouks
aan geweldj en gewazel
aan gezeiver gezanik?
gelökkig geef ‘t gein grenze
aan gedanke en gedichter
aan gevuil
en
aan gelök.
Juli 2015
WK 2014
zo’n WK is toch waal fein
bekans gein wages oppe bein
veer aete op eine vaste tied
dat aafsjtandsdènk noots kwiet
de naoberluuj sjtaon al biejein
mit zoväöl kal en nog mee sjtried
’n gool dreeg kilomaetesj wied
sjnake, mechelkes op ’t plein
ós volksleid zèng ich gans allein
zo’n WK is toch waal fein
Juli 2014
schier(monnikoog)
jederen aovend zónk de zón in de zee
jederen aovend ein sjtil vuurwerk
schier beteikent gries, lous ich
mer mien schier is blaw, rood, gael, oranje…
Juni 2014
vandaag
soms geef ’t van die daag,
dat alles lök en alles maag;
de zón die sjient, ’t is gaar neit kawd,
doe vuils dich helemaol neit awd.
geneit dao van, vraog dich niks aaf
en doog veural toch neit zo braaf;
pak dich mee tied veur sjpas en lol
en sjud ‘t glaeske nog èns vol.
trèk dich niks aan van jederein,
laot ze mer moele óngerein;
doe höbs vandaag zo einen daag,
dat alles lök en alles maag.
Januari 2014
Kreta in kleure
Rood verbrende rögke ligke sjtil op ’t sjtrandj
Gael rotse sjtaeke aaf taenge ein lóch zónger wolke
Gruin oliefbuim zo wied ich kieke kèn …
Sjoon, sjoner es vastelaovend in mien deierbaar Zitterd.
Rood zeen de kreefte in Giorgio’s vösjrestaurant,
Wit alle moere van oos appartemènt,
Blaw rame en deure maken ’t ganse kompleet…
Sjoon, sjoner es Keuningsdaag bie ós in ’t park.
Rood kump de zón op oet d’Egeïsche zee
Oranje de appelsiene, gekoch langs de waeg
Paars kleurt ’t water van Pelagia baai…
Sjoon, sjoner es eine raengebaog euver de Kolleberg.
Juni 2013
eierkaol en singer
ich ruuk nog ’t wesjhok, de weckkaetel, de sop
vuil de wermde van neutjes veier, nae … meistes eierkaol
kiek door micaplaetjes nao de maon véúr de zón
heur de sjnórrende singer en ’t sjtrikke in de sjokkelsjtoul
’n gevuil van vruiger
de pap vilt in sjlaop ónger ’t kaarte, wie verwach
mer mam sjteut ‘m aan: ‘laot moder mer wènne,
dan gaon veer nao baove’ – kort is de nach.
daag- en middigsjiech, vlaggedeins … is jederein bènne?
’n gevuil van vruiger
November 2012
Lach
Wiezo, woveur, woróm?
Laot dien lachrumpele danse.
En sjnap dich diene leifste sjat
Doog weier ens mit häör sjanse,
Goud gedaon, daoveur, daoróm.
Vuile
vuil de werm lóch
ein daeke die besjermp;
vuil de werme raenge,
‘n sjtraol die dich verfrisj;
vuil de werm zón
die brèngk de lach noe trök
jao trök op dien gezich.
Maart 2012
ich lik oppe rök
ich lik oppe rök
witte sjtrepe door wazige wolke
de jaeger heur ich väöl later
wiet eweg jemert de motorzaeg
ze sjteurt mich neit
mit de ouge aope heur ich
ein hómmel rundjes dreje
de zaeg in de bósj hiljt ‘n paus
sjtilte is mich vraem
de hómmel is weg
sjtrepe zeen gevlaoge
ich lik oppe rök en geneit
Juli 2011
herinnering
ardèche, lagorce, balaruc-les bains
klink angesj es zitterd, lömmerig of gelaen
la douce france, de zón brent heit op mien prie;
de kleure en geure krieg ‘ch veur niks d’r bie
ich ruuk de lavendel, oleander en wien
sóms erg indringend, dan weier gans fien
veur mien terras ein krekelkónsèr
rosé geit goud same mit pain camembèrt
ardèche, lagorce, balaruc-les bains
gans get angesj es zitterd, lömmerig of gelaen …
Juli 2011