Veldgewas Moenik: Wim Kuipers
Ao jao: 1918-1938
Neugeteen achteen – sjtop sjtaak det telle
en loester: boespaaf zjwiege de kenónne
de leste sjeut kake da-da-da en oet!
Oetgezeekde Permeke sjtik de sjöp
in gewóndje gróndj, sjiljert
mit bloodtoter, gans laeggeloupe
loupgrave zeen zich sjtrak trök
in ’t neet weite wólle van Mondriaan.
Waat aevel wen – heur ich ting-tong
achter dae maeter Lou de Jong
– doe Internet gewaes woor
sjeldaote mit mobieltjes mailde
zól dan neet nao drei maondj
de zaak gesjtaak, verbónje blood…
…mae woor dan – klink twie rieje wiejer
aevegood det blood in kuns belandj
woor waat de lieke kalde óngertiteld
zoedet Hollandj door kós sjlaope
de sjeem neet oet de kreem gekraope
hauw dan Picasso zeve maol Magritte
gemaold, dae appde: dit is Pablo gein luip.
De werreld raakde waal neet in de knuip.
Februari 2018
klaats de sjmik veur waem neet heure wilt
loester loester wie ’t boes um ’t hoes
blindj viemp hae aoj buim mótte d’raan dor tek
wie de vós de kranke knienkes nek.
Oktober 2017
Limerick
’t Goof vreuger ein begien in Neel
die ’t vrieje neet langer geveel.
Ich moog det neet mie
loog die nutte prie:
dao greujt al ei zäödje in mien zeel.
Juni 2017
Eine mörge midde miert. Zónjigmörge. Ich loup mien verhaole nao.
Die zien mich meis daag veuroet. Eine sjtool sjteit te wachte op witte
wintjerbatse.
Gojemörge sjtool. Eine pannevogel zit zich op häör plaats. Wo haet
dae zich de wintjer doorgekoeteld – woveur neum ich eine miepmop
pannevogel, woveur sjtel ich die vraoge, is pepel neet baeter mae
paepel zaet geine – ich bön blie mit 4 ae’s.
Bliej bliejer klokke beginne, ja waat? Beiere zaet me. Ich heur veural
pom-pompom – woveur pommere ze dan neet. Meug neet van de
Hollenjers. Ich wil die zin waal doorsjtrepe mae höb gein pen.
Klokke höbbe gein pen neudig.
De lóch aevemin – hoog vlegers sjrieve die vól.
Zólle die mien verhaole zeen loupe?
Det wil ich neet – die mótte zich mit panneveugel versjtaon.
Ich sjrief neet veur vlegers.
Mei 2017
Keuningsdaag 2017
veur Har Sniekers
Net wie ’t weer ei bietje moogde – mesjiens net
neet, det wit me noets biej dees baeskes:
’t nieks van vreuger prachtig neume, genete
daovan daoveur dich in de henj vrieve dets doe
of dao zien ze weer: keplaon dae dich de bóks
obbernuuj oetduit langk de notaris ’t beurske
en geine zaet get – dörf neet moog geine reet.
Ich zeen mich versjtieve in miene sjtool van nuuj
reet sjmörges gesjneje, vers um nul zes veerteen
’t woor al leech boete de kräömkes kalde al:
zit det dao noe neer det zeen ze baeter
nae miene sjtool hoof geine, zeen ze
neet sjtaon ich bön d’n insigste dae dem zoog
06.14 wie gezag zoog ich hij neuriet aafgebraoke.
Allei kóm, kiene in Het Koninklijk Concertgebouw.
April 2017
Dao hingk d’r dan. Aafgeloupe. De waeg en ’t laeve zól d’r zien: hae waeg neet
ins mie. Sjloes. Al vergaefs gewaes, benge de moder en ziene beste vruntj.
Hauw d’r mae heim mótte blieve, zól zie waal dinke. Neet nao de grote sjtad.
En dao de moelemaeker oethange. Ummer en altied baeter weite.
Waat angere zegke nep neume. Drej det ins um, det nep. Kós hae waal sjrieve?
In ’t zandj, zagte ze. Woor nao teen menute neet mie te laeze.
Veer laeze waal nag de prachtigste wäörd van häöm. Haet hae die neet zelf
gesjreve?
Alles pr, waat ich dich zegk. Die kuupmoelers van ós, höbbe die get gesjreve?
Sjuus, det kump oet de boek, dao is gei waord van in d’n daets gewaes.
Mae waat me sjrief, det zuut me, det is door de kop gegange. Zeen zeen,
det duit me mit de kop.
Wäörd zeen? Doe höbs zelf gesjreve det dien wäörd in ’t duuster van de pen
zjwumme. Pen, pen in de vingers, wäörd in de boek van de pen,
wie meins doe? Waat is nep?
Waem mós neudig nao det kruuts wanjele. Det is veur dich de muibelmert.
Is hae noe ei benkske, biejzittäöfelke? Hae verköp nieks.
Hae zag det d’r ’t Waord woor, mier neet.
’t Waord aan ’t kruuts genaegeld. Paar hóngerd wäörd op ein kirkdeur
genaegeld, Maarten Leuter – doe haet me noe Twitter veur.
April 2017
Jónges sjreve zich mood in veur de knal.
MVV d’roet. Gevreur wilt nag neet kómme.
De gedoekde man sjoetsbeint wiejer.
Boete mót hae zien. Twie zónjige achterein
dan trampelt hae al wie wildj door de kamer.
Noe örges ein verhaole vrouw te höbbe.
Ein die de zón naoduit; te meug veur
de gezet te haole vrief ze zich van gooddoons
de henj tösse de dieje en dink aan häöm.
Hae zuut drei kräön vlege. Woveur drei en
zól eine wie Holst dao get mit gekós höbbe?
Vraem veugel baove de Maas plök estebleef
plök häöm in dao dae bóngerd get leefde.
Hae zuut eine pón mit gaetjes, zuut
zuut neet wie aan de paeretek dröppel
nao dröppel verangert in ein fles.
Me hoof neet in Get van Hiejbaove te gluive,
waal in waat me zuut – of waem wit zjuus neet.
December 2016
Is dit ‘nnnne gedich
Waat is dit veur landj – = hiej aan de handj
aegerse baove mich in de proemeboum
en wie te zeen neet veur de wieje kiek.
Ach meister 8, det woor ummer zoe
weit ich nag van veur d’n aorlog.
Wazes wazes zag Musers’ Grazes doe:
de keul vraete mich de ganse hoonder aaf.
Mei 2016
Allewiel hange hóngerd boere aan mien klump
wiejer toter Trump, get neutjes veer.
Eine kilomaeter kan ich ze biejhaoje
de vlegende wegrenners, ’t goodvolk
vootvölkske ich. Ich kós neet helder
voert de kelder oet – veerteen hoog traej
mós trök linkerklómp oetgesjaote
daag maedjes miense daag en alle goods.
Kómt geer nao veertig daag mit sjlaonde
vane rómbómmende trómme
oos duffig dörp weer ingesjtróns
vertel mich neet al waat gezeen geer
zegk waal woveur heim gekómme weer
en waat dao waal, hiej gaaroet neet geit douge.
Ich loester en sjrief. Geer höbt moder Aerd
de bóks oetgerete kuuj de deme aafgebete
tell me tell waat ich van det alles neet begriep.
Januari 2016
Gekampeerd op ein kaart. Eilendjes te klein veur name
naaks van nujigheid, gael biejeingedreve in det heeske
achter Denemarken. Det? – det veer det noets gezeen
höbbe. Raengel reup oere al wie eine vergaeten doesj
en zeivert wiejer wiejer waem haet dem aangezat?
Doe bös vreuger hiej gewaes? Mit waem waem waem waem
Augustus 2014
Biej grenspaol 410D
veur Jan Cox
Erg lang kan ‘t neet mie doere noe.
Biejeingedreve wie ze zien mótte
ze waal.
Me zaet: raeken op oere.
Water höf zich hoger es besjreve.
Ónger vloere kwölle wäörd
oceaanstomer Oaklahoma Hoboken.
Water – mit doezjende op waeg nao
zaod laote ze zich opnaeme
verlere zich inein in ein
duuster, kriege lóch weer, eine naam
doorzichtig wie Neelderbaek.
Waem ’t lóchlichte van water besjtols
zaet neet: draagbarend
veur surfers en beut,
leut de vösje häör graot –
waem water zejt ougs dónderpraot.
December 2013
Hich zit algebra te make. Nolten haet ze weer get laote zeen daen daag.
Jaomer det ’t morge gein berg guf. Algebra gaajt ‘m neet zoe.
Hae kan det lestig laote hame mit fitsrenne en d’n Tour. De kat sjnagert
aan zien pen. Me kan neet good zeen waat me duit biej algebra,
zaet hae gelierd taenge kammeräöj. Maetkunde is ‘m lever. Drei liene
die biejeinkómme en doe höbs eine dreihook. Galibier. Ein a biej algebra,
det kónne 300 man zien, eine kilo aerpel, drei etaps of nieks: ein a die
get mit b vandoon haet. Biej maetkunde mót me get oetzeuke.
‘t Getouver en de gooddoons wen de vraog zaet: doe höbs mich.
Algebra is invölle. Dao waert getoep.
Wen Hich väöl hoeswirk haet blief de rozekrans in de laaj. Hae heurt
vraem veut op de plaats. De deur van de vrie geit aop. Is het waor
waat gezag waert van oze Maan?, klink eine manskaerel. Hae zuut
wie moder zich (mit de henj in de sjolketes) in ‘t boeksjpek niep. Net veur
hae nao bed mót waert ‘t gezag. Maan is nao ‘t hospitaal gebrach, aope
en weer toew gemaak. Drei daag later is hae baove aan de trap gaon
sjtaon, biej de kis mit ‘t Kiendje en de doef en haet zich in ein sjars de
boek aopgesjneje. Hae wól weite waat d’r hauw, en wie det oetzoog.
Februari 2013
Ein ker unjert euver de waeg dae’ch
doorgesjtreep höb mer neet verlag
oetgegumde buim bleuje
wäörd die noets gezag
zien en hauwe zien d’r nag.
Gaej noer wens doe wits waat zej
en bezej sjoons veer neuges en sjtök.
Laot angers alles wasse
wilj waelj gekroeps en veldjgewas
weit oet waat me neet mie wis.
September 2012
óngerwaeges nao de Cauberg
knoterkaevers hoog baove zeen waat veer nag neet
oet de bós hauf verdaoke ónger buim get gegridzel
wie op wageroete raengel hogerop zich duujt
zoe kómme ze – gelaerde men verduutsje waem
drei man eine Pruus weer aeve nieks, sjtumme
kump get? moters pliese jóngesdruim nut geklum
dan gans ’t sjpeel maorend vlokend uig oet de dreksbak
blomegreendj laevend sjtalebook: koup noe en pak
rood en gael gelotto, hummewitmen ein bank anger rood
gesjreef: dao is d’r, Tommeke, zaenezoon van de zón
September 2012
De Floriadesjtraot
Gans vriej nao J.C.Bloem
Natoer: noer get veur mit en in te sjpele.
Ich mein: waat guf ´t noe nag dich van het.
Eine bós klamp weuster S de gezet.
Sjtel en petattesjure wie kesjtele.
Gaef mich de zjwaore zjweel van sjöppesjtele,
Aerpel in de zök gelök van versjet
Det get te sjette haet retteketet
Weekendbuurkes in euverals en kele.
Alles is väöl veur waem neet väöl verwach.
Laeve hilt zien wónjerkaer verborge
Wies die oetgetaerd is wies op de graot.
Zoe luuj höb ich de wäörd van Sjaak verkrach
Einzaam op eine neutelike morge
Brónsgreun bliej in de Floriadesjtraot.
Augustus 2012
Piet Touw gesjpanne veur d’n euverkantj
te ware veur det Bees, die graaf goof mich
es ich in de rie biej dich woor min zich
op sjien en momers van de werreldbrandj.
Leid keem klamp van pas, alles vaderlandj
det nuuj woor wie pasgebaore wichter,
noets ós doe dinke deej aan aoj gedichter;
det landj waert allewiel opnuuj gesjantj.
Bedink dich noe: woveur bös doe gevalle?
Veur ein waek unjerzunke deep in Spanje,
veur die gevérfde Pruse van Oranje?
Alle lintjes höbbe ós kaod gelaote –
ouch zónnewichter make weer sjeldaote.
Zeet gerös geer: douf gesjaote veur ‘t bralle.
Mei 2012
Naar Rilke
Vreugjaor is trök gekómme. De Natoer
is krek wie wichter die gedichter weite,
eine gas, väöl … Veur hel zich eiges kreite
biej min darteen krieg ze d’n Um retour.
Sjtrang woor de meister, wit bevraore man,
kaekels aan de baard, sókker de ougsbraoje.
Mae woveur greun en blauw winne van ’t kaoje
kónne veer vraoge: zie kan det, zie kan.
Natoer, mit verlof noe, doe sjter, sjpeel
mit de wichter, veer wille dich griepe
gek galdermaedje. D’n Teunsigste vingk.
Ao waat de meister häör biejbrach, kesjteel
van weit waat gedrök sjteit in wórtels, sjtiepe
van sjtamme: zie zingk alles, jao zie zingk.
April 2012
Lintjelaam
gans vlök de lintje wiewaal de raod de zón voert haet gesjik
ich zeen ich zeen waat geer neet zeet gezettevraeters geer bik
al waat veurgeveurd kepläönkes jónk wie wöllebeunkes
wie riete de doeve die oet ich zeen ein aegerse mit vuskes
in de moel ein kraon die cradle to cradle riet aan tuikes
van de naakse bonesjtaker eilaas Ariadne te vas geknuip
wen vader Lei bouwde woor d’r aan ’t ploge det gevleeg
de greun waerende buim in hoot hae tummere daen tummer
daobaove woveur broeke ze dem neet mie ummer nuuj
tekskes sjtreu komma’s wäörd veur bao gelieke zooj – zuug
wie veldjgewas wintjer ein naas maak mit waat oetgesjlaope
oet moutheuvele kump gekraope kump dao daen duiles
van Pievers (det al zien naeve zich Rievers sjrieve zaet zat)
mitdoon mit gans van vreuger kersjtaanjeleblajersjtelebril.
Maart 2012
Raengel liek wied te voel veur op te sjtaon
gezjwieges det d’r wie zich heurt modes
in gedichter zaet waat woveur en wiejer ami
amai sjtamelwäörd of ze zich sjtete taenge
Oos Taal d’n twiede regel al begós sjeif
te loupe, loupe feddere keddere taffele
sjravele traeje (zie Troje) vaege zich reppele
sjprok kreeg ein sjtang in de sjtevel
draod in de sjträöts – neet bang
bang höb ich ze gezeen verbaoje
klump, huips en berg wie de doodskop
van Timoer Lenk en ze lepe lepe de 40
(lepe Loupe 0.1 vergrootglas 0.2 knoest in hout
03. onvolmaakte edelsteen) sjtiefele, sjtief
veertig jaor óngerwaeges door de weustenie
zumpde meuderkes häöre mars verlaore
derm maag lónge wie drekszek op de sjtoep gezat
de kleier oetgerete wäörd in dae wagón
doe die nach / haet me mich biejeingebrach.
December 2011
Sjeperkes en keuninge
haofhuunj hauwe dit neet verwach: ’t loejt grenate
die te voot gaon zien al óngerwaeges door de nate
sjoever – Maria dreug ziene zeute mars allein: d’r Joep
is biej de maekeleer; ze höbbe zich d’r drei veer
gejep zoedet zie zöster ‘m waal bringe zal; ingele zinge
vals in kanneda’s, eine Ford duujt fitsers in ’t graas
de veedokter, keizersjnee – de keuninge wied-eweg
paniek, poemaan de kemele, Caspar dae de kaart haet
kan Neel neet mie vinje, Melchior waog ónger ziene keel
’t goldj: genóg móg ’t zich make veur de sjmoekelboot
die sjtóm sjter ouch, det gekloot woveur neet de Balkan
gepak, wiejer via Ober-Heiligenachtendorf de Rien langs
nae, daen Tourmalet, en mit dit gevaers Frankriek door?
aoliesante broeke zie, wie jaomer dan: verbaoje door pesjtoor
December 2011
Sjpakenke
Gooddoons dets doe mit moogs doon
neet wie aangesjtaoke paere
trökgelag biej wäörd vól zjwaere
ónger sjtaof, nae: ónger hóngerd
pötjes glazer Boymenkes boer
en sjoesterman, op dórs gegaamp
Veldfles de naam, sjpakenke doe
woveur det waord neet ónger glaas
de maote oetgemaete
gries bloom op Dali’s dösj vergaete –
vergaete dich de lepse kóffie in de voor
kaod op ‘t sjteulke van d’n opperman
gezat mit buismans leefde van häör
die hae drei mokkels later in ‘t water
December 2011
Weite
Det God leefde zien zól zaet de man naeve mich
in de riej die pater L. begrave geit – höbbe ze
dich det nao de kreeg nag biejgebrach? Gank,
det dörfde geine mie nao die twie aorloge. Veer
heurde allein euver eine God dae alles wós,
d’n almachtige zoegezag, mit ein Alweitende A.
A – Begin van Alles, en Alles Altied. En daoveur,
zaet hae, zuus doe hiej luuj ónger de veertig?
’t Wille weite, det höbbe wichter neet mitgekrege.
Daoveur gluif geine mie. En haop? Haop op waat
ze neet kónne weite zeker, sjei mich meug.
Ze höbbe waal de leefde, mein ich trök te mótte
toeke. Kien, mae de leefde van ein op ein. En wiejer?
November 2011
eine miens gries
allein in ’t veldj
nieks biej zich
gein sjoefel sjöp
of wanjelsjtek
reurt zich neet
duit nieks went
geer nieks doot
waat mót ich
sjtaon laote
wies duuster
häöm door___?
November 2011
kruutsdaag
zök mit aerpel wie ein voes, haor blink van de pómp
klómpekal – gaon ze in de keek van noe gelómp
boere in de kruutspersessie, vruikes rap in zwjart
geinen tied de bèdder noe, sjoever in te kórte
bukskes jungskes knoebelkneen, Leike wits doe loester
wen pappe kiendjes make reure ze ora pro nobis
mit de pieser biej mam in de boek – Haan geit zich make
veur d’n Tour, mei kan zich dit neet langer leiste
libera nos van kaaj ónkuise zjwaere – miessaal-
blajerdun haet zich in vaarleize get gesjaald
prónt veur ein vleeg te drage, boekvel van begiene
wie det ierste muulke, èlf twelf witwelmig in de aerdbeze
vurig sjtreu en wo ’t keers en miemert blaoke
aolievater naten törf, gedink de boere of ze käöke
kómme ons arme zondaars weesgegroetjes nao boete
’t is geveuld: baej pesjtoor en Isidoor veur krötjes
zek sjemiek veur greuj en waelj de vrucht van uw schoot
sjiet zie hoof gein wichter mie – en eppel wie balloene
Juni 2011
Vastelaovendj alaaf, doe höbs de vogel aaf
krónkelend fónkelend vastelaovesjónk
mit get Gezelles aan, toch? – träöt
ós d’n hiemel op dien feep,
zoeget veul ich deep in miene boek
wie ein biej die honing zoek.
Dien kleure en klanke
danke danke veur die prach
zuug dao kómme Mozart en Bach
blaos weer laeve in häör bein
de gater tösse miense klein,
laot de zón zich gael
danse mit de maon,
laot gaon laot gaon
de maerel mit de kraon
de filmsjter en keplaon.
en laot de trómme roefele
den sjoon zien gein pantoefele.
Tamtam van wurmde sjpas
langs de as van de Maas,
drej die de sjroef aan ao Moder
rómmedoe rómmenoe rómmedoons
paot hiej estebleef nag hóngerd Toons.
Maart 2011
Poëzie is – is gewit gries is ies
en iezer (mit get lood) biejeindoon
in eine weggesjmete sjoon
sjöddel dem sjöddel zoe
det de sjlechter de koe
in ’t kaaf zuut – is het net
neet oplosse van ein sóm
oets oetgegump versjtaoke
in ’t alfabet, is mesjiens det
dinke sjuus veur de trein häör griep.
Januari 2011