Niknekske Nummer 9

Mót mich biejeinrape. Genóg van die zuulkes mit wäörd die mich örges haer wille duje. Ich neum GEL-RE en LE-GER, umgedrejd Gelre mit L en R dooreingehaold, wie in ölger of kelver. Waat wille ze daomit? Ein zirvele medalie verdene? Opdingese mit det gedeuns, de heep d’rin. Mae dan? De Grote Verhaole zólle voert zien. Wohaer? Zeuke? In d’n dreksbak, trashback Treeske – die van Lisieux? Erm maedje, taering, 2 x 12 gewaore.

Waal Treeske mit ein zaachte T. Zoe neet dan kriege v’r W. Drees. Hauw dae die nag, de GV’s? Gank zeuke. Hiej einen alinea, dao veer wäörd, vidzelkes van praeke, wo zeuke, achter de däöresjtruuk biej ’t vriejerspaedje, in de Voel Baenj? – neet die rechte lien die me mich veur wilt sjrieve, kaers is de waeg nao d’n hiemel de computer maak gein fuitjes; det ze, ze wille mich d’n dram aandoon, die pezewaevers. Benuujd of ze mien maot waal vinje.

Jawohl Sir Cattepiss, de Che van de Erkinde Taal (ET), det aerpelig kaerelke det – nae, guf ’t neet mie; te wied weg van de waeg dae ich gaon mót. Dae Cattepiss liek mich eine grellige dougenieks, dae…. Mót ich mich veur versjtaeke. Sjoew?

Allei, veur te beginne: deze jóng geit neet nao 123,4. Hyperlink wen ich det doon zól, drei veer marsjeer marsjeer. Lang haer woor ich van de siefers, sjteit gesjreve: paosteen veur raekene. Kumpelke Lei loos det meister Dinges, einen Deen, ein formule veur de priemgetalle gevónje hauw, neet lang veur d’r hiemelde. Zjuus: formule mit de kies in, waeke gesjieferd 4 (veer), den waat dae man in zeveteen en nag get lökde, zólle veer det noe neet ouch?

Nieks gevónje. Waal zoog ich ein nuuj meneer veur de kwadrate. Darteen maol 13: zit die siefers ongerein, iers ein maol ein, dan drei + 3 en es besjloet 3 x 3, en zuug: 169. Allei, ich bön nág van de 13, mae doe keme de wäörd. Paar sonnette van darteen regels  ineingefispernöld, vloge mich get nuujsjteinse inzichte aan det allein siefers mit de f mit moge doon.

Wäörd minder. Wäörd wie wilj haver veur de kaolepaerd in de miene, wie sjtein in de brevebös, de gesteente Heëéèêeele deelt u mede dat U teveel E’s in uw pompensteen heeft. Inpakke estebleef, In baeter asbes. Ich bön bao biej 98,7. Gojemiddig Withuis.

• Zirvel: niet bestaande (meen ik) verhaspeling van ‘zilver’. Waarom  zouden we dat woord niet mogen gebruiken naast ölger (orgel) en ook nog melger (mergel).
• Gedeuns – gedoe natuurlijk, net als gedoons. Ik heb daar lang geleden een onderscheid tussen gemaakt. Gedoons is Nederlands ‘gedoe’, drukte, maar ook een zaak, winkel waar je geen hoge dunk van hebt. Is er een gedoe met opzet geconstrueerd, en ik zie daar niks in, dan gebruik ik soms gedeuns; daar zijn geen voorschriften voor te geven.
• Heep: hak- of kapmes, Nederlands ‘hiep’; hoort u dat woord wel eens? De slager gebruikt dat ding nog. Wij moeten het zien te behouden, vooral in uitdrukkingen, zoals: die haet ei gezich wie ein heep: bits, nors. Een beetje cru: die dao, die zien mit de heep gemaak.
• Vidzelke: heel klein beetje. Heel populair in wedstrijden wat het mooiste Limburgse woord zou zijn. Daarom een Limburgs verdwijnwoord, want wie gebruikt het nog. Handicap: er zijn meer dan tien spellingen van. Voorbeeld: Tegelen vedzelke, Venlo: fietselke. Heeft iemand bandopnamen gemaakt?
• Baenj: meervoud van baanj, baan (door een bos bijvoorbeeld), maar vooral ‘beemd’. Komt in het Limburgs volkslied voor: Bloemengaard in beemd en bos, overheerlijk gloort.
• Kaers: kaars. Ik gebruik het woord ook voor ‘kaarsrecht’: Ze vloog kaers nao häöm haer en doe… kaers nao de kaffee.
• (Eine) d’n dram aandoon: iemand vervelend dwingen, onder druk zetten. Het woord dram komt alleen in deze uitdrukking voor. Afkomstig van het werkwoord dramme(n). Typisch Limburgs, lijkt me.
• Pezewaever: slappeling zegt het woordenboek van Remunj. Het WNT (Woordenboek der Nederlandsche Taal), deel twaalf I, kolom 1462, denkt aan iets als beuzelaar, op kleinigheden letten, maar het algemene verwaarloost. Muggenzifters; het woord is echter specifiek zuidelijk (Vlaanderen dus).
• ET, letterwoord voor Extra-Terrestrial, zeg maar buitenaards. Zo heet een film (1982) over een wezentje, ET, dat op onzer aarde beland is. Heeft niets met Limburgs te maken; vraag de leraar wat ik zal bedoelen).
• Versjtaeke: (zich) verbergen. In Vlaanderen (meen ik) is versjtaek het fundament van een huis; dat wat je niet ziet. Is te gebruiken voor verhalen over politiek.
• Besjloet: afgelopen uit amen. ’t Besjloet was de plechtige afsluiting van het bedevaartseizoen aan de Kapel in ’t Zand in Roermond.
• Fispernölle: knutselen (of zoiets). Dit woord werd in 2008 uitgeroepen tot mooiste Limburgse woord, sorry, ik volg de gazet: het mooiste woord IN de Limburgse dialecten. Er zijn (zie boven bij vidzelke) verschillende spellingen, én verklaringen, weshalve ik me afvraag: wat wil je met onderwijs ‘in het Limburgs’?
• Withuis: buurtschapje bij Mesch waar je Limburg verliet/verlaat.