Sjeng de Wanjeleer

Column van Wim Kuipers*

’t Woor werm. Bleef det. De belaofde raengel hauw geine zin. Ich zoot in miene moostem (lendje klink zoe höbberig) te piekere woveur Neel, weer Neel, ze dachte det ze d’n Um al gewónne hauwe.

Jaomer. Fuitje van eine lómpe kiekoeter. Krieg de dinges, und warum trifft es immer uns… Warum: aorlog um d’n Um – wie maelig kan me zien in de hits. Sorry meister Rilke, det is neet zoe, det veer, det is wied te kluivig, en noe zoesde mich d’n daets waat kluivig ouch al weer woor.

Achter mich ein deils däörehek op ’t naorde – aafsjerm van de bende van Rutte en dunderbiej van det dörp wo ’t mis góng en wo ze 3000 man mótte kundige;
‘det is get angers es dae misser’, zóng inins d’n tillefoon. Woveur hauw ich dem mitgenaome. Haop det ze toch… Ein sjpitse sjtum. Ich vraog: mit waem? Gein antjwaord. Allein:

  • Höbste nag get gesjreve? (Gein idee waat dae wól, geweun aan ’t sjpeelke mitdoon).
  • Zeker: veerteen breve.
  • En noe?
  • Ich höb d’r nag twie in de weik gezat. Mótte get weiker waere. Zit zoe. Ich hauw nuuts, wo ’t Hoes van de Taal kómme zól. Det kós aevel nag neet. Woor nag neet zeker. Ich kan ’t noe waal zegke: in Neel. Det zal waal neet doorgaon aone kabinet. Ich mót mich det gedich rap heim haole.
  • Bösse weer aan ’t dichte.
  • Nae, Rilke.
  • Waem noe gein hoes haet zit zich geint mie, of zoeget?
  • Ein anger, mae ich wil noe euver det Hoes kalle. Wo ’t kump is neet belangriek, waal waat dao gebäöre geit. (Waem woor det toch?)
  • Wiejer vinj ich det… (Hae óngerbrik. Kan dae mien gedachte raoje?)
    … ‘t  neet VAN de taal zól mótte zien mae VEUR. Höbs dich al gezag, Knoterkuup is euveral taenge. Ouch taenge ’t waord taege det bao jederein zaet.
  • Ich vinj Hoes veur zoe zörgelik. Of Oos Taal krank is, revalidere mót; dao kónne ze gein poëzie veur gebroeke.
  • Klop det dan neet?
  • Neet det ich weit.
  • Allei aoje kepodde knoterpot, heurs doe neet wie de jóngere kalle?
  • Det is Huillands mit zuirvleesj. Krank Hollesj. Höb ich nieks mit te make.
  • Ein vrouw mit greun haor, neums dich die krank? Doe wits waat ich mein. Sjei mich meuch. (Höb gein zin wiejer te gaon…)
  • Efkes wachte. Get angers. Veer beginne weer mit Veldgewas. (Oei, dao versjient op ’t sjerm Waem = 4?; dae kan get, dae manHae vreug:)
  • Kump dan det grei van uch in d’n haof van ’t Hoes?
  • Mót ich det weite?
  • Laot mich oetkalle. Könt geer muirtjes paote, en zuirmoes. Die deskundige woos doe zoe minnekes euver duis, die kómme dan jeder waek kieke of ’t noe wáál good geit. Of Veldgewas neet aeve krank blief wie ’t woor. Ich höb dich door, Kupers, doe wils elenj. Könse knotere. Luus, kaeverte, sjlekke blajer mit verdachde broen kwaje, waat wilt geer?
  • Neet väöl. Veer zien sjoew det veer van die gewiepde die zich binnekórt waal op de Maasbrögke zólle gaon zitte, det die ós dwinge mit Heineken nul puntj gaaroet nieks te sjpuite. Zoe geit det.
  • Waat ein buut. Drei min.
  • Ich wil waal nag kwiet det ’t Huus van de Taol…
  • …in Drente. Guf jeder jaor zeve beuker oet.
  • Zös.
  • Krek, höbs dich al twie maol gesjreve. Get nuuts. Zal ich det dan verklappe? Det Hoes van dich, Neel is noets geneump, det kump in ’t Groot Simmenarie. Prima, mit de kirk geit ’t nag vazeler es mit ’t Limburgs. En det simmenarie, in Remunj, det haet eine sjieken haof, mit ’t bórsbeeldj van Jo Hansen. Mister Limburg Himself. Beste veurzitter dae Veldeke haet moge höbbe. Neet veur nieks is de Pries veur de Limburgse Volkscultuur nao häöm geneump. Dae besjaafde man, dae knoterde noets. Hae sjprook later allein nag Limburgs. Kins doe die, wie d’r op de Mert in Zitterd eine Sjeng de Wanjeleer bestelde. Wie waem? Eine Johnny Walker. (Waem is det, die sjtum kump mich bekind veur).
  • En die van dae bookhanjeleer, dae ein waek piekerde euver waat book Hansen noe weer mós höbbe. Gebäöks euver Sjang zie Kesjteel. Mae doe loesters neet mie. Foetel dich det op. Zien ze nag aan ’t bäöke in dien Neel?
    (En hae lag op, hoot det vreuger.)

(Ao jao, waat book det det woor sjteit in de volgende Breef.)  

* Wim Kuipers reageert op van alles wat hij over Oos Taal (het Limburgs) tegenkomt in de media.
* Deze tekst is niet in het Nederlands vertaald omdat een vertaling te veel afbreuk zou doen aan het karakter ervan.