Sjrieve euver sjrieve in + euver ’t Limburgs (SesieL) Deil 10

Nuuts. Sesiel is weer biej ós. Ze dreigde nao Braobantj te verhoeze, wiel ze dao ei sjiek tiedsjrif veur de eige taal höbbe, al is die neet erkind. Ze deej dao óngerzeuk in Buul en Soerik, wo nag get Limburgs gesjpraoke waert. Gelökkig sjrieve ze det neet zoe wie in Wiert, zoog ze. Dich is dao geweun dich, neet di-j (ich mót Sesiel gluive), en de miense zagte vreuger haddich, mae det doon allein nag aojere. ’t Is noe houdoe: dan heurt gans ’t landj det ze Braobenjer zien. Dao zien ze greuts op, en veer zólle det mótte  vinje, heurde Sesiel: woveur höbt geer angers op d’n A2 biej Buul ’t sjildje ‘De Limburgers heten u welkom’ neergepaot? Gooj vraog, vónj Sesiel.

Ein gaerd is eine hengel

Det woor begin augustus. Seer daen daag höb ich vazel gesjlaope. Det gebreep Sesiel waal. ’Ich laef mit dich mit’, zag ze: ‘wo höbs doe in geertsnaam de veurbieje veertig jaor euver gehad? Mót dich ammaol pien doon.’ Ich begreep wo ze mich duujde. Nieks laote mirke. Veer zagte gaerd, zag ich. Ein gaerd is eine hengel, mae volges mich allein de sjtek. ’t Sjnoor det dao aan vas zit, neume v’r viem. Dao kump vieme vanaaf: hel houwe. Ich viem d’r dich eine. Mit ei sjnoor mesjiens. Sjnoor levert sjneure op: emes betrappe of vange. Arrestere mesjiens. Dan iers ’t kotje in, dan nao de perzóng.

Nao Fryslân

Waat is Oos Taal toch riek. Woveur zien al die bobo’s nao Fryslân gegange? Die dao höbbe neet zoeväöl wäörd wie veer. Wo hauwe ze die vandan mótte kriege vreuger, wie d’r geinen tillefoon woor, internet, gezette en ’t Sjnoetsebook. Oet de Waddenzee? Ich höb nag nieks geheurd euver ougs oet Fryslân. ’t Hoes kan nieks zegke. Emes dae naeve eine houp  sókkerkrotte van waal zóstig maeter lank leep, op Hilleshage, dach det ’t Hoes zelf nieks moog besjlisse. Besjlisse? Zeker. De polletiek geit zich mit Oos Taal bemeuje; daoveur geit ‘t idee róndj det de provins de sjpelling vas mót sjtelle, krek wie de regering det veur ’t Nederlandjs duit. Det is noer veur ampteniere en ’t óngerwies, die mótte zich dao aan haoje. Ich moog hiej sjrieve wie ich wil, moog röstig get vaut sjrieve.

Droons veur de sjötterieje

Wie angers hauw ich mich det ammaol bedach. Laote v’r haope det de weitesjap nieks gevraog waert. Sjpelle en pianosjpele haet neet väöl mit weitesjap vandoon, krek wie foetballe. Ein óngerzeuk kos al gauw ei miljoon. Gank ins euveral vraoge waem vaut zaet waem vout. Zoeget kan Beter Horen neet ins heure. En dan mót d’r veur eder dialek nag ein VAR kómme. Mien leef vrouw Maose, veur det geldj kan me baeter drones koupe veur de sjötterieje.

Höb waal ein vraog: moog me waal droons sjrieve, krek wie kloons? Wie in 500-zoeväöl get miense oet Waterval, ein abbegaat biej Meesje, nao Ingelandj trochte, nome ze häör waord ‘water’ mit. Det waerde de jaore daonao get angers oetgesjpraoke, mae de sjpelling bleef ’tOcherm, zelfde wie in Waterval. Dus moge veer ‘drones’ neet verangere? Waat höbbe v’r mit die luuj van Waterval te make die al mier es doezjend jaor … Ich mein: wen die waoter gezag zólle höbbe (kan good den die Ingelse zien nagal aojerwits), mótte veer noe dan ‘waoter’ gaon sjpelle, of mesjiens waal woater. Ocherm, veur Goojse vrouwluuj die hiel sjnel sjpraeke , beteikentj det: waar at hij?

De laeftied…

Hiej waerde ‘t SesieL eu in ’t lief. Sjnapde ich noe nieks mie? Wichter van drei, veer, zeve jaor lestig valle mit dae zeiver? Onnag van belastinggeldj. Ja, dao zoot ich. Ich mae dinke det ich vreuger get zinnigs gezag, gesjreve, bewaerd höb euver Oos Taal. Waat miende ich mich waal? Det ich det gezeiks van vreuger euver nag wiejer vreuger wie me alles mit de handj mós doon… Ze lachde efkes, euver det mit de handj doon. ‘Ech vreuger’. Ich zag wiejer nieks mie, wiel ich neet op ’t Limburgse waord veur vibrator kós kómme. De laeftied…

Noe hoof det onneet veur de basissjool en ei paar jäörkes wiejer. Waat neet? Sjtoppe mit dae kal, reep Sesiel vanoet de veurkamer. Tja, veer zitte aaf en toe in ’t Hoes VAN de Taal. Ich in de keuke, veur get inein te braotsje, en in ’t wirkes (de sjuur, mae weite jóngere nag waal waat det zól zien) wo ich sjeif taal ei bietje biejbuug, aojer wäörd deils laot kene, angere dreug paot. Ich baorel, broew en breuj, ja waat doon ich neet, ich sjtop keersesjteinkes in daen appel van Adam en zuug: dae waert ein paer. Sjtoppe reup Sesiel weer. ‘Waat dinks doe det die wichter van de kienjeropvang daovan sjnappe?’

Wiezoe? Doe begrieps toch det die wichter mit geldj van de provins ‘t Limburgs laevend mótte haoje, haop ich. Kumps dich mit aoje boerekal, en Adam. Paaf, det kós ich inpakke. In ei moosblaad? Wach, waat hauw ich vurge waek nag gelaeze, in de gezet. Die sjrief op de veurpagina: Zorgen om smartvape waarmee je tegelijk kunt gamen, appen en vapen. Gein wónjer det de sjtudie Duits in Utrecht oetgegump waert. En oos wichter mótte noe vaepe, eppe en geime gaon sjrieve. Gaon die nag waal sjrieve?, vreug Sesiel.

Wim Kuipers

(Deze tekst is niet in het Nederlands vertaald omdat de vertaling afbreuk zou doen aan de teneur van de tekst)