Veldgewas: Get euver miene Kleesjtied door Phil Schaeken
Van 1962 pès 1967 zout ich in Zitterd op ’t Kleesj, ’t ‘Bisschoppelijk College Sint Jozef’, en waal op de HBS, wovan de lètste twee jaor op HBS A. Dat ‘Bisschoppelijk College’ waar doe ein sjool veur allein jónges. De maedjes veur ’t VWO moosjte in Zitterd nao ’t Serviam. Dat jóngessjool mót me letterlik opvatte: gein maedjes es leerling en ouch gein vrouwelikke leerkrachte. De maedjes op ’t Serviam, ich weit ’t van mien vrouw, maakde aevel, naeve begiene en vrouwelikke leerkrachte, ouch mansluuj veur de klas mit, luuj van ’t anger gesjlach dus. Daonaeve waar ’t sjoolgeboew väöl moderner, mee aope, vruntjelikker, esof dao mee zuursjtóf in de lóch hóng. Ich zou ein bouk kènne sjrieve euver miene tied op ’t Kleesj, d’n tied tösje ’t toelaotingsexame in ’62 (Veer moosjte nog toelaotingsexame doon!) en ’t ènjexame in ’67.
Twee geistelikke
Beveurbeeld euver eine godsdeinsleraar/geistelikke, dae wie eine generaal euver de gank leip, de erm euverein, en dae wie ich mit de vrouw en miene awdste zoon, zittend in de zösde klas (noe groep 8), in ’86 nao eine aope daag op ’t Kleesj ging en häöm ein handj wou gaeve, ein bewaeging maakde richting de patsj die ich droug en zag: ‘Begin èns mit dich de patsj aaf te zètte!’ Op ziene graafsjtein sjteit: ‘ Zeer eerwaarde weledelgeleerde heer…’ Ich weit natuurlik neit of de betreffende dees weurd veur ziene dood haet laote vaslègke, of dat de naobesjtaonde dit bedach höbbe, mer de weurd passe waal gans bie de herinneringe die ich aan häöm höb. Nao dat gebeure mit die patsj wós ich zéker: ‘Miene zoon geit neit nao ’t Kleesj, mer nao Serviam!’ Dao koosjte in 1986 intösje ouch jónges haer.
Eine angere geistelikke, wiskundeleraar, sjtóng op de lètste daag van de proufwerkwaek in lange zjwarte toog baovenaan de trap. Ich wol jus mit ein bevried gevuil nao hoes gaon, wie hae – zoer kiekend – taege mich zag; ‘Schaeken, jij kunt beter sinaasappelen gaan verkopen op de markt ! ‘ Ich haw bliekbaar mien wiskundeproufwerk neit goud gemaak. Mit appelesiene verkoupe oppe mert mót me trouwens ouch goud kènne raekene, neitwaor, hae zout dus ein bitsjke d’rnaeve mit zien opmirking.
’t Gruin buikske
In dit prozasjtök wil ich neit naolaote ènkele gedeiltes oet ’t reglemènt, ’t gruin buikse, dat jedere leerling in de eesjte klas mit nao hoes kreeg, aan te haole. Ich höb ’t miene namelik nog. In dit reglemènt sjtónge de veursjrifte wo me zich aan te hawte haw. Ze gaeve deils ein beeld van begin 60-ger jaore, einen tied wo-in ’t Rieke Roomse Laeve nog beheurlik floreierde. D’n tied veurdat provo’s, Dolle Mina’s, Beatles , PSP, Boudewijn de Groot en Bob Dylan de zaak in bewaeging brachte. Enfin, laes de volgende, door mich oetgekaoze artikele van ’t reglemènt, mer èns. Ze vertèlle ein en anger euver de sfeer dae doe in ’t Kleesjgeboew hóng. Veur de dudelikheid: ich vermelj de teks oet dit reglemènt bewus in ’t Holles, dus letterlik wie ’t d’r sjteit.
‘Artikel 2. De leerlingen zullen trouw hun godsdienstige plichten vervullen en zoveel mogelijk de H. Mis bijwonen, de H. Sacramenten ontvangen en overal een voor hun geweten verantwoorde houding aannemen.
Artikel 4. Zowel in als buiten schooltijd dienen de leerlingen steeds correct gekleed te zijn. Zij volgen hierbij nauwgezet de aanwijzingen van de Directeur.
Artikel 18. Het is de leerlingen, op straf van wegzenden, verboden lid te zijn van welke vereniging, club of groep ook, zonder voorkennis van de Directeur. In het begin van het schooljaar dienen de externen bij de Prefect een lijst in, waarop al hun lidmaatschappen vermeld staan. In de loop van het jaar houden zij hem op de hoogte van mogelijke wijzigingen.
Artikel 20. Behalve leer- en kerkboeken mag geen drukwerk van welke aard ook worden meegebracht. Het is verboden iets te kopen bij de stationsboekhandel, ook tijdens de vakanties ‘.
D’r deint nog effe vermeldj te waere dat went me sjtraof kreeg, dit dèkser beteikende dat me ’t reglemènt ein of mee maol euver moosj sjrieve. Ich waar euveriges bliekbaar eine brave jóng en höb dat gelökkig nooitsj houve te doon. Ich wil hie ouch nog effe vermelje dat ich èns höb mitgemaak dat eine leerling dae get oetgevraete haw, van de sjeikundeleraar de veurkantj van waekgezètje Maas en Mijn euver moosj sjrieve. Dat gezètje laog doe toevallig bie häöm veur de klas oppe taofel.
Drie waeke zjweite
Tensjlotte, ouch nog ’t vermelje waerd: behawve toelaotings- en ènjexame hawwe veer ouch nog jeder sjooljaor drie proufwerkwaeke. Dat beteikende drie waeke blokke, thoes oere baove zitte en haope dat me gevraog kreeg waat me geleerd haw. Drie waeke ’t lere van feite, drie waeke zjweite. Dao dènk ich nog waal èns mit gemengde gevuiles aan trök. Die waeke besjtaon aevel ouch noe nog, eigelik niks bezunjesj dus.
Phil Schaeken, Zitterd