Veldgewas: Sjrieve euver sjrieve in ’t Limburgs (Deil 4 )

Eine kop oet oos gezet, inj fibberwarie: Fenomenale pegel boordevol frustratie. ’t Geit zich hiej euver ein gool van foetbalclub Fortuna. Waat mót de geweune leefhöbber hiejmit? En wo geit ’t euver? In ei saort inleiding sjteit: ‘Met een in ergernis en frustratie gedrenkte kogel bezorgde Kaj Sierhuis Fortuna Sittard in extremis drie belangrijke punten (…)’.

Buut neet, buutredner waal

Sjtop. SesiL geit geweunlik euver ’t Limburgs, of neet? Zeker. Ich begin. Wen Sierhuis get dökker van die pegels produceert, sjreef ich vurge waek, zól me in Bogesië*) van eine kaj kónne gaon sjpraeke: eine gans helle sjeut. En waat gebäörde? Zónjig pegelde hae drei kajs d’rin. De kans aevel det det waord in de v. Dale geit kómme, liek mich nag neet groot. Regionaal. Ouch oos beteikenis van buut (manj, tón, kuup,) sjteit dao neet in, waal buutredner. Bietje duuster, ouch al wiel det eine ‘feestredenaar’ zól zien. De Hollesje buut, ónziejig, het-waord, beteikentj: mikpunt, doel en nag get van die dinger. Ich dink det ze gedach höbbe det oze buut mit ‘mikpunt’ vandoon haet: mikpuntje zeuke veur de ‘feestrede; Wilders dus.

Genóg gebuut, wiewaal: John Hertogh  sjikde onnag ei winjtergedich in. Det höbbe veer in d’n ieskas gezat, veur nao de Sinterklaos, den fibberwarie woor de warmste maand ooit schreef de gezet. Det ooit is ei prestatief biejwaord gewaore,  liek mich. Prestatief: daen term is van mich; ich mein daomit det det ooit ouch gebroek waert es ’t um einen kórten tied geit. Max  Versjtappe maak in de gezet paar maol sjaors de sjnelste runj ooit. Wielang is dae dan al koeräör? Neet zoe lang es Hertogh. Dae sjreef dees prachtige passaasj: zoere wendj (…) sjleit mit de leste blajer buut. Ich weit neet genau waat hae daomit meint. Ich gaef mien meining: ’t woor gaaroet geine sjtrange wintjer, noe iers bleus de windj de leste blajer voert, boes nao de gróndj, wo ze de wintjer aaftikke, det is: oos sjpeel is oet. Geweldig.

Sjporttaal

Noe zitte v’r nag mit die kajs van voetballer Sierhuis. Waat mót daomit? Ierlik gezag weit ich det neet. Mich veel die taal op. Frustratie, gedrenkt, in extremis. Sjporttaal? Ich zeen al bao ei jaor bezunjer taal van de sjportredactie. Beeldend, meine ze. Valse beeldjsjpaok dök. ’t Zuut d’r aevel hiel duur, sjiek, kunszinnig oet. Waat dink de gemiddelde sjportlaezer hiejvan? ‘Toppie!, det is get angers es dae platte kal van naeve de lien’? Ze dinke mesjiens: zoeget sjoens kan me nevernoets in ’t plat sjrieve. Mesjiens wille ze ouch in dae boebel (AN bubbel) zitte, same mit de baeter luuj… Ich höb gein idee. Ich dink waal: veer mótte Oos Taal sjtendig verbaetere, det ’t plezeer en gooddoons guf Limburgs te LAEZE. Heur ich dao: dómme druim, weer puber gewaore ich? Ich mein: woveur kan de faculteit Taalcultuur in Limburg neet ins óngerzeuk doon nao wie veer dinke euver Oos Taal; det vinj ich belangriek.

Naosjrif. Ich kan ouch zegke det grote deile van de gezet in Oos Taal gesjreve mótte waere. Zoe gek bön ich neet, mae laes waat ich vandaag (donderdag 29 februari 2024, red) loos: (…) wordt de methodiek ’straat van de toekomst’ geïntroduceerd: bij herinrichting worden ook klimaatacceptatie, economie, ontmoeting, gezondheid, energietransitie en veiligheid integraal meegenomen in het ontwerp en bij inspraakrondes met de omgeving. Ich mein: veur waem waert die gezet gemaak? En waem deilt zoeget mít ós?

Pielinge

Waat mót ich nag dinke? Oekraïne Gaza Wilders: ich dink nag, mae wen ich dink: det zal dit waal zien, sjrief ich det neet mie op. Ich mein: de PVV zakde vurg jaor juni in de pielinge (det zegke veer toch: ’t piel van de Maas is…) van zeveteen nao twelf zetels. Pielinge: kan det waal? Why not? Mótte veer zelf weite. Al hiel lang laes en heur ich pelies, wie in ’t Katerpelies, en eine sjtiele berg. Aafsjied höb ich al dökker in de gezet gezeen, in de berichte achterin. Óngersjied ouch al?

*) Noe mót ich Bogesië nag verklaore. Höb ich ins ingesjik es nuje naam veur de fusiesjtad Groot-Zitterd. Ja? Bor, Gelaen etc.

Wim Kuipers

Deze tekst is niet in het Nederlands vertaald omdat dat afbreuk zou doen aan de teneur van het verhaal