De toekomst van de Limburgse taal

Hoe zien de inwoners van Limburg de toekomst van de Limburgse taal? Meer dan de helft van hen is ervan overtuigd dat er in de toekomst minder Limburgs gesproken zal worden dan nu het geval is. Positief is dan weer wel dat slechts een klein aandeel van 2% denkt dat het Limburgs helemaal zal verdwijnen. Positief zou je ook kunnen duiden dat er in dit geval weinig of geen verschil is tussen oudere en jongere inwoners. Ook bij de jongeren is het aandeel dat denkt dat het Limburgs helemaal verdwijnt niet groter dan 5%.

Toekomstverwachting Limburgse taal

Naast de toekomstverwachting is ook gevraagd naar het belang dat men hecht aan het behoud van het Limburgs. Dan blijkt dat ondanks die relatief negatieve verwachtingen voor de toekomst een ruime meerderheid van de Limburgers veel belang hecht aan het voortbestaan van hun taal. In totaal 79% vindt het heel belangrijk (50%) dan wel belangrijk (29%) dat de Limburgse taal voor de toekomst behouden blijft. Naast een groep die daar neutraal tegenover staat (15%) is er een aandeel van 6% dat het behoud (helemaal) niet belangrijk vindt. Bij de groep onder de 35 jaar is die categorie met 13% dan wel weer wat groter.

Het belang van het behoud van de Limburgse taal

 

Er is de respondenten bij de enquête een aantal mogelijke maatregelen voorgelegd die het behoud van de Limburgse taal zouden kunnen bevorderen met de vraag in hoeverre men denkt dat elk van die maatregelen zou moeten genomen worden om de toekomst van het Limburgs veilig te stellen. Onderstaande tabel geeft de antwoorden weer.

Ouders moeten hun kinderen in het dialect opvoeden 63%
Scholen moeten aandacht besteden aan het Limburgs 53%
De provincie moet gelden beschikbaar stellen om het Limburgs te bevorderen 34%
De Limburgse media moeten meer aandacht besteden aan het Limburgs 34%
Kinderdagverblijven moeten kinderen ook in het dialect aanspreken 32%
Het rijk moet gelden beschikbaar stellen om het Limburgs te bevorderen 19%
Er moet meer wetenschappelijk onderzoek komen naar het Limburg 14%
Het Limburgs hoeft voor mij niet te worden veiliggesteld 17%

Dat ouders hun kinderen in het dialect moeten opvoeden vindt het meest weerklank onder de Limburgse bevolking. 63% ziet dat als een geschikte methode om het Limburgs veilig te stellen. Dat scholen aandacht moeten besteden aan het Limburgs, daar ik ook nog meer dan de helft (53%) voor te vinden. Daarna neemt het draagvlak voor de geopperde maatregelen snel af.

Ongeveer een derde vindt dat ook de kinderdagverblijven de kinderen in het dialect moeten aanspreken en een even groot deel is van mening dat de provincie gelden beschikbaar moet stellen voor het bevorderen van de Limburgse taal. Ook een derde vindt dat de Limburgse media meer aandacht moeten besteden aan de dialecten.

Opvallend is ook hier weer dat het draagvlak over de hele lijn van mogelijke maatregelen afneemt naarmate de respondenten jonger zijn. Zo vindt 50% van de 65 plussers (de opa’s en oma’s dus) dat kinderdagverblijven de kinderen ook in het dialect moeten aanspreken, terwijl dit bij de groep onder de 35 (de potentiële ouders dus) slechts 15% is. En ook naar regio treden weer verschillen op. Zo vindt in Westelijk Zuid Limburg en Midden Limburg respectievelijk 70% en 67% dat ouders hun kinderen in het dialect moeten opvoeden terwijl dat in Oostelijk Zuid Limburg en Noord Limburg respectievelijk 53% en 59% is.

In het onderzoek is de respondenten ook een aantal stellingen voorgelegd met de vraag in hoeverre men het daarmee eens was. Een van die stellingen maakt een vergelijking mogelijk met een vergelijkbaar eerder onderzoek dat in 2002 gehouden is. Toen werd de volgende stelling ook voorgelegd:

  • Met de kinderen thuis dialect spreken is nadelig voor hun latere kennis van het Nederlands

Onderstaande grafiek geeft weer hoe de Limburgse bevolking anno 2021 op die stelling reageert:

Waar in 2002 nog 81% van mening was dat thuis met de kinderen dialect spreken nadelig was voor hun kennis van het Nederlands, is dat aandeel nu nog maar 21%! Van 4/5 van de bevolking naar 1/5 mag een opmerkelijke verschuiving genoemd worden. Het stelselmatig ontkrachten van die stelling gedurende de afgelopen jaren op basis van wetenschappelijk bewijs  heeft zijn effect niet gemist.