De touwkoms vaan de Limburgse taol

Wie zien de inwoeners vaan Limburg de touwkoms vaan de Limburgse taol? Mie es de helf vaan hun is devaan euvertuig tot in de touwkoms minder Limburgs gesproke zal weure es noe ‘t geval is. Dat veurspèlt neet väöl goods veur ‘t Limburgs. Positief is daan weer wel tot inkel e klein aondeil vaan 2% dink tot ‘t Limburgs gans zal verdwijne. Positief zouw me ouch kinne duide tot wat dat betröf wieneg of gei versjèl besteit tösse awwer en jonger inwoeners. Ouch bij de jonger lui is ‘t aondeil wat dink tot ‘t Limburgs gans zal verdwijne neet groeter es 5%.

Toekomstverwachting Limburgse taal

Neve de touwkomsverwachtinge is ouch gevraog nao ‘t belaank wat me hech aon ‘t behaajd vaan ‘t Limburgs. Daan bliek tot oondaanks die relatief negatief verwachtinge veur de touwkoms toch ‘n ruim mierderheid vaan de Limburgers väöl belaank hech aon ‘t veurtbestoon vaan hun taol. In totaal 79% vint ‘t hiel belaankriek (50%) daan wel belaankriek (29%) tot de Limburgse taol veur de touwkoms behawwe blijf. Neve ‘ne gróp dee dao neutraal tegeneuver steit (15%) is dao ‘n aondeil vaan 6% wat ‘t behaajd (hielemaol) neet belaankriek vint. Bij de gróp oonder de 35 jaor is die categorie mèt 13% daan weer get groeter

Het belang van het behoud van de Limburgse taal

Dao is de respondente bij de enquête ‘n aontal meugeleke maotregele veurgelag die ‘t behaajd vaan de Limburgse taol zouwe kinne bevordere mèt de vraog in wiewied me dink tot eder vaan die maotregele genome zouw mote weure um d’n touwkoms vaan ‘t Limburgs veileg te stèlle. Oonderstaonde tabel gief de antwoorde weer:

Tot awwers hun kinder in ‘t dialek mote opveuje vint ‘t mieste weerklaank oonder de Limburgse bevolking. 63% zuut dat es ‘n gesjikde methood um ‘t Limburgs veileg te stèlle. Tot sjaole aondach mote besteie aon ‘t Limburgs, dao is ouch nog mie es de helf (53%) veur te vinde. Daonao nump ‘t draagvlak veur de geopperde maotregele vlot aof.

Oongevier ein derde vint tot de kinderdaagverblieve de kinder in ‘t dialek mote aonspreke en ‘n eve groet deil is vaan meining tot de provincie cent besjikbaar moot stèlle veur ‘t bevordere vaan de Limburgse taol. Ouch ein derde vint tot de Limburgse media mie aondach mote besteie aon de dialekte.

Opvallend is ouch hei weer tot ‘t draagvlak euver de ganse lijn vaan meugeleke maotregele aofnump naomaote de respondente jonger zien. Zoe vint 50% vaan de 65-plussers (de opa’s en oma’s dus) tot kinderdaagverblieve de kinder ouch in ‘t dialek mote aonspreke, oonderwijl dat bij de gróp oonder de 35 (de potentieel awwers dus) mer 15% is. En ouch nao regio trejje weer versjèlle op. Zoe vint in Westelek Zuid Limburg en Midde Limburgs respectievelek 70% en 67% tot awwers hun kinder in ‘t dialek mote opveuje oonderwijl dat in Oostelek Zuid Limburg en Noord Limburg respectievelek 53% en 59% is.

In ‘t oonderzeuk is de respondente ouch ‘n deil stèllinge veurgelag mèt de vraog in wiewied me ‘t daomèt eins waor. Ein van die stèllinge maak ‘n vergelieking meugelek mèt ieder oonderzeuk wat in 2002 is gehawwe. Toen woort de volgende stèlling ouch veurgelag:

• Met de kinderen thuis dialect spreken is nadelig voor hun latere kennis van het Nederlands

Oonderstaonde grafiek gief weer wie de Limburgse bevolking anno 2021 op die stèlling reageert:

Boe in 2002 nog 81% vaan meining waor tot thoes dialek praote mèt de kinder naodeileg waor veur hunne kinnes vaan ‘t Nederlands, is dat aondeil noe nog mer 21% (blauw kleur in de kolom). Vaan 4/5 vaan de Limburgse bevolking nao 1/5 maag ‘n opmèrkeleke versjuiving geneump weure. ‘t Stèlselmaoteg oontkrachte vaan die stèlling tijdens de aofgeloupe jaore op basis vaan wetensjappelek bewies, heet zien effek neet gemis.