Veldgewas: Hans Op de Coul (1948-2023)

Met Kerstmis ging in alle stilte radioman Hans Op de Coul van ons heen. Hij was een geboren Twent (nou ja, zijn ouders kwamen uit Tilburg  en Venlo), maar heeft meer voor Oos Taal betekend dan een hampel deskundigen bij mekaar.

Zo was hij de bedenker van de Boetegeweun Boetezitting, de officiële opening van de Vastelaovend, op zaterdagmorgen in Venlo. Dat was en is een provincielang amusement. Op de Coul was echter meer van het kleinere. zoals zijn Medammecour, cabaret in dialect – dialect, vond hij, dat een beetje weg moest uit de sfeer van vrolijk vertier en dorpse lol.

Daarom experimenteerde hij bij de Limburgse omroep met nieuws(berichten) in het Limburgs, in een speciale rubriek die hij Euvernuuts noemde. Geen geweldig succes. Verklaring: het schrijven van meestal zakelijke berichten in volbloed Limburgs kostte veel werk – te veel vond men.  Jammer.

Even later kwam er veel beter nieuws. Zijn wekelijks cultuurprogramma De Onderstroom werd verrijkt met de rubriek ‘t ‘Verdreet van Limburg’ van Ger Bertholet. Elke week het wel en wee uit de dorpen Zjweitberg, waar het leven hard was, en Innighaove. Columns van topkwaliteit, het begin van wat de renaissance van de literatuur in het Limburgs genoemd is.

Op de Coul  was toen al bezig met een serie over poëzie in Limburg, samen met Ine Sijben en Ben van Melick, die resulteerde in het boek (400 pagina’s liefst):  ‘Maar er is meer… Poëzie van Limburg in de twintigste eeuw’. Een toelichting erbij: ‘De dialectpoëzie treft u aan in het hart van het boek en dat is geen toeval’.

Hij was verder de bezielde leider en eindredacteur van het jubileumboek ‘Voorlopig zijn we onder ons… Over dialect, identiteit en de Limburgse publieke omroep (1945-2005)’, dat dus verscheen bij het 60-jarig bestaan van de oudste regionale omroep in Nederland. Hans Op de Coul verliet zijn omroep in 2008. Hij werd 75 jaar.