Bas Vissers, sind kort veurzitter a.i. vaan Veldeke Krink Venlo

“Bin ik noow ’n coryfee?” vraog Bas Vissers (52) ziech verwoonderd aof es veer us bij häöm thoes in Blerick treffe veur ’n interview veur de Nuutsbreef vaan Veldeke Limburg. Wie daan ouch, feit is wel tot Bas in korten tied is oetgegreujd tot eine vaan de prominente bestuurders vaan de Veldeke Krink Venlo. En sinds kort is heer, nao ’t oonverwachs wegvalle vaan Henk Buskes, ouch nog gebombardeerd tot veurzitter a.i. vaan de krink. Dat heet häöm wel e bitsje euvervalle want dat lievert häöm ‘nen houp extra werk op. Meh zoe lang ’t is op te bringe deit heer dat mèt leefde, leefde veur de Limburgse taol die häöm vaan hoes oet is bijgebrach.

De zuus waal det dialek spreke minder is gewaore

Ouch op sjaol en op straot wèt Bas neet beter of dao woort in  zien jäög allein mer dialek gepraot. En al bliek oet oonderzeuk tot in Noord Limburg relatief minder dialek weurt gepraot es in ‘t Zuide en Midde vaan de provincie, Venlo vörmp dao-in volgens Bas toch ’n oetzundering. Meh ouch heer zuut tot dat aon ’t verandere is: “Ik vroog altied in de klas “wae sprik thoes dialek?”En in ’t begin van mien carrière (as docent Frans) hads se meschiens vief vingers die gen dialek sproke. Tegenwoordeg heb ik ouk wel klasse d’r beej wao det persies andersum is. Dus de zuus waal det det minder is gewaore.”  Veur ’n deil kump dat netuurlek door import vaan lui die vaan hoes oet gein dialek spreke, al vèlt ’t Bas wel op tot dao ouch Törkse en Marokkaanse kinder zien, vaan de derde of veerde ginneratie, die weer wel Venloos spreke. “Maar dao zien nog altied hiel vuuel elders die meine det as se dialek spriks, dan wuurs se dao minder slum van. Ouch zien lui die getrouwd zien mèt iemes vaan boete Limburg geneig um daan mer Nederlands met de kinder te spreke. “Waorum neet d’n eine dialek en d’n andere Nederlands? Waat is dao op taege? Dan praote ze zelf met ederein dialek maar met de kinder Nederlands. Ik heb det noeëts begrepe”       

Ik bin ‘nen echten Alpha

Zien leefde veur taol brach häöm bekans vaanzelf bij ’n taolestudie. “Ik bin ‘nen echten Alpha. Ik heb nog waal hiel lang getwiefeld tösse Geschiedenis, Frans en Duits. Maar ik dach Duits det lier ich michzelf waal maar Frans waar waal ’n zwaore studie. Ik heb dao ech mien ore veur mótte make.” ’t Lieverde häöm in eder geval ’n bäörs op veur de Sorbonne in Peries, boe heer mèt väöl plezeer op trök kiek. Tot die käös häöm ouch min of mie veurbestumde veur e bestoon es lieraar waor neet bezwoerlek, al is dao sinds toen väöl veranderd in ’t oonderwies, en bepaold neet in de gooj riechting. Dat nump neet weg tot heer nog altied mèt väöl plezeer lès gief meh die veranderinge höbbe wel deveur gezörg tot heer ouch ander weeg is goon bewandele. Heer is noe ZZP-er en deit ouch werk boete ’t oonderwies. Zoe is heer noe es ‘dialect coach’ betrokke bij ‘ne Nederlandse speulfèlm boe heer de taak heet Nederlandstaolege acteurs Venloos te liere praote. In oktober weurt gedrejd en Bas zal op de set debij zien um te controlere of zien lierlinge hun lès ouch good gelierd höbbe.

100 Wäörd veur óg oetgelag

Es taolkundege heet heer ziech al jaore touwgelag op ’t Venloos. Heer begós de herkoms vaan typisch Venlose wäörd te oonderzeuke en sjreef dao korte stökskes verklaorenden teks euver op ziene Facebook pagina. Dao koume hiel väöl väöl reacties op en toen vroog d’n toenmaolege veurzitter van Veldeke Venlo, Frans van de Rijdt, häöm um bij ’t bestuur te koume. Via Veldeke Venlo kraoge die stökskes toen ouch aondach vaan lui oet gans Limburg en nao verloup vaan tied oontstoont ’t idee um e book dao-euver oet te geve. Dat rizzelteerde in “100 wäörd veur óg oetgelag” boemèt Bas ziene naom es kinner vaan de Venlose taol gevesteg waor. Al ieder had heer ziech touwgelag op ’t oontwikkele en docere vaan cursusse Venloos spreke en sjrieve, boevaan in oktober de volgende editie plaots vint. En zien ideaol is nog altied um dee cursus ouch gesjik te make veur online gebruuk. En daan zouw dat format leefs ouch besjikbaar gemaak kinne weure veur ander Limburgse dialekte es ’t Venloos. Veurluipeg heet heer dus werk genóg.

Vuuel vergadere

Dat wèlt neet zègke tot ’t werk es veurzitter a.i. vaan de Krink Venlo geinen aonslaag op zienen agenda vörmp. “Vuuel vergadere!”, is wat ’t ierste bij Bas opkump es ’t euver Veldeke geit. Heer perbeert dao ziene weeg in te vinde door zoe väöl meugelek boe heer neet per se bij nudeg is te dillegere aon de sikkertaris en de penningmeister.  “Henk (de vurrige veurzitter) dae zaot euveral beej. Henk dae deej alles. Maar ik bin neet zoeë. Ik hoof ech gen discussie euver eder  ingekómme breefke, ’n euverzich is genóg. En ik hoof ouk neet van eder döbbeltje dat d’r oet geit te weite wao det haer geit.” En daan nog wèlt heer euver ’n tiedsje bekieke of heer wel wel genóg tied heet um veurzitter te blieve. Meh veuresnog veult heer ziech zoe verantwoordelek veur Veldeke tot heer die taak gere op ziech nump. Daobij späölt mèt tot Bas d’n einege in ’t bestuur is dee ech taolkundeg verstand heet vaan dialek. En dao maak heer ziech wel zörg euver. Heer heet ‘n oetgebreid nètwerk vaan taolkundege docente meh niemes trèk draon of heet tied deveur um ziech mèt dialek bezeg te hawwe. Dat is ouch de reie tot Bas ziene cursus Venloos heet trökgesjrouf vaan twie kier nao eine kier per jaor. Umtot heer alles allein moot doen, kos häöm dat te väöl tied.

Structureel subsidie veur taolbeleid

Bas verwijs nao ’n artikel in de gezèt boe-in aoftrejjend vice veurzitter vaan Veldeke Limburg Lei Heijenrath pleit veur professionalisering vaan ’t Limburgs taolbeleid. Mèt alle respek veur wat vrijwèllegers binne Veldeke en andere taolorganisaties, taoloonderwies, taolstudie en taolpromotie koume neet vaan de groond umtot dao geinen tied en veural gein cent veur zien. D’n hoop en de verwachting is tot de provincie noe eindelek ins euver de brögk kump met ’n structureel subsidie veur ’t Limburgs. ’t Aontal lui wat ziech noe mèt verstand vaan zake bezeg hèlt met de achtergronde vaan de Limburgse taol is hiel beperk. “Ik dink neet tot ‘rs dat mie-r as tieën zien”, zeet Bas, en daan is heer zelf nog eine vaan de jongste. Es veer koume te spreke euver de streektaolfunctionaris Ton van de Wijngaard dee binnekort mèt pensioen geit, liet Bas ziech oontvalle: “Kiek, zoeë ein functie zoel waat veur mich zien! Dao zit ouk ein stök ónderzeuk beej en dat is waat ik gaer zoel wille doon. Ik doon det noow ouk maar allemaol in mienen eigen tied.” Dat is wat me neump ’n ope sollicitatie.

Hoes veur ‘t Limburgs

Veldeke is ’n vereineging die deep geworteld is in de lokaol kring die euver de ganse provincie verspreid zien en eder hun eige dialek hoejere. De koepelorganisatie Veldeke Limburg heet ’t daodoor neet altied gemekelek zien plaots en functie te bepaole. Toch vint Bas tot de koepel ’n belaankrieke functie heet door de kring op alderhand gebeed te facilitere. “Ik vind det Veldeke Limburg det ouk prima duit. Die weite waal wat d’r laef. As ik op vergaderinge kóm heb ik noeëts zo waat van det vónd ik ’n nutteloze vergadering. ’t Meug wel wat strakker zien en ouk wat mier nao boete traeje, waat activistischer, wie d’n huidige veurzitter det neump. Dao kin ik mich waal in vinde.” Tot dao noe ’n Hoes veur ’t Limburgs kump, neump Bas ’n gooj oontwikkeling, meh heer zeet ouch: “Ik haop van herte det dao ouk ’n goje financiering veur kump. De gemeintes mótte det ouk inzeen.” Op ’n bijeinkoms vaan de gemeinte Venlo had Bas lès nog ’n discussie euver de definitie vaan wat ’n dialek is. ’n Dialek is gein taol, volgens eine vaan de aonwezege. Daan höbste aon Bas ‘ne gooje, eine dee op zien taolstriepe geit stoon. Meh ’t is mèt dialek wie mèt voetbal: ederein dink dao verstand vaan te höbbe. En dao kint heer ziech euver sjaggernere. “Ik bin det gaon oetzeuke, 23 woordebeuk heb ik geconsulteerd, van Amsterdams tot Middelduits. En dan kump mich emes dee nörgens verstand van haet vertelle van nae, ’t is dit en det. En dan dink ik: wie is ’t toch meugelik?” ’t Is d’n tiedgeis, zalle veer mer zègke. En daomèt make veer ’ne komaof aon eus gesprek.

Bèr Brounts, Mestreech / Blerick, juni 2023