Colla Bemelmans: Ouw leedjes vuur noe
Veur de prizzentatie vaan ‘t nui book vaan Colla Bemelmans op 2 aprèl 2017 heet Har Sniekers naomens Veldeke Limburg en de Raod veur ‘t Limburgs e veurwoord gesjreve. Dit is de completen teks daovaan, in ‘t Thoears.
VUUERWOEARD
Óm ’n biedrage te levere aan de literaire canon van ’t Limburgs haet ’t hoofbestuur van Veldeke Limburg en de Raod veur ’t Limburgs besloeate ’n sjriefopdrach in ’t laeve te rope vuuer Limburgse auteurs die op gróndj van ieërder werk beweze höbbe bliek te gaeve van literair kwaliteite. Dae opdrach vermeltj det ’t werk mót biedrage aan de diversiteit van de Limburgse literatuur, ’n vernoewendj karakter in zich dreugtj, motieve óntlieëntj aan ’t Limburgse laeve en pastj bie de betreffendje sjriever.
Al gauw kwaam de naam Colla Bemelmans nao vuuere – door vicevuuerzitter Lei Heijenrath in 2015 benaderdj mèt ‘get te doon waat bie Veldeke Limburg nog neet väöl aandach haet gekrege: literaire kritieke, Psalme of get anges mèt de Biebel’. ‘Det liktj mich waal’, waas Colla’s antjwoeard. Nou, dae Colla ouch mer e bietje kèntj, wètj mer al te good det det waor is. En die kwaliteite haet literatuurcriticus Ben van Melick in ’t Jaorbook 2013 van Veldeke in ’n sjrieversportret breid besproeake. ‘Ich veuldje mich ech ’ne sjriever, dae smörges ging zitte. Door gelökkige ómstandigheje höb ich ’t in ein jaor aaf gekrege. ’t Goof väöl voldoning’.
En noe höbbe wae dus ’n Limburgse versie van het Hooglied en de Psalmen in henj – wereldliteratuur.
In ’t Hoeëgste Leedje vertaaltj Colla dees leefdesgedichte zoea letterlik mäögelik vanoet de bekèndje Nederlandse Biebelvertalinge, mer verplaatstj ’t decor nao bie ós. En det wirktj good. De natuur zwiertj uuever de pagina’s. De draagstool van de kuuening weurtj ’ne prinsewage. ‘Verkwik me met rozijnen’ weurtj ‘laot mich dien rozienekeuksjkes preuve’ en ‘het groen is ons bed’ verangert in ’v’r sjlaope op kössekes van mollig mos’. Wae kènne de echte Colla trök in ‘wie ’n fosj rukende lelie tösje de nieëtele zoeë bès doe tösje de anger maedjes’. ’t Is ein leedje van de zintuge, van ouge die genete van ’t nao-ein kieke, sensueel tekste in dartele poëzie. Waal tieën versjillendje wäörd wie de jóng en ’t maedje zich leefdevol neume: sjatteke, knuvelke, bruudje, vriendinneke, duufke, pumelke, leveke, sjnoebel, miene leve, miene sjat.
Laestj ’t zelf.
De 150 Psalme oet de Biebel haet Colla trökgebrach toet ’n keus van 50 mèt ’n dudelik eige vrie interpretatie. En det is te merke. Kerloeat, waat kan dae Colla hel zeen! Aangriepend, mer waal ieërlik. Fel, mer toch vol vergaeving. Doe preufs de pien, de gif, de ónmach van ’ne oprech zeukendje mins in deze tied. Hae sjuutj mèt sjerp. In ziene kop ligke dwarsverbenj opgestapeldj die d’r in ’n sperveur van vraoge oet kómme. Gelökkig zitj d’r ouch subtiele humor in woea hae bevuuerbeeldj sjrieftj: ‘op de wies van wie sjoeën ós Limburgs is’ of ‘op de melodie van ’n ónbekinde wies’ bie Psalm VIII uuever agnoste. En hae is verrassendj actueel mèt prachtige poëtische vónste. De lèste Psalme in de reeks zeen zaochter van toean, beröstendj, jao zelfs dankendj. Ich zooj waal wille wete welke ’t ieërs gesjreve zeen…
Poëzie mót vuuer zich spraeke. Mer ’n anger kunsvorm zaet dèk mieër den waatv’r oeteinzètting den ouch. De sjilderieje van aod-collega Wim van Ratingen rope op ’n anger maneer op waat Colla in taal duit.
Dees sjitterendje bewirking van Colla Bemelmans’ handj is ’t lyrische slotakkoeard van ’t jubileumjaor van Veldeke en waem wètj ’n oetdaging óm ouch jónger laezers enthousiaster te make vuuer Oos Taal.
Names Veldeke Limburg en de Raod veur ’t Limburgs
Har Sniekers