Column euver ’t Bargoens es geheimtaol
Jeanette Wolters sjreef ‘ne column euver ’t Bargoens, ’n geheimtaol die ouch in Limburg häör historie kint.
‘t Bargoens is vaan oersprunk ’n geheimtaol die gebruuk woort door reizende handelere, landluipers en – noe nog ummertouw – zigeuners. Zoe’n geheimtaol is hendeg este diech oonderein get wèls vertèlle wat neet veur vreemde oere bestump is. Beveurbeeld este ‘ne naïeve klant wèls bedondere of es dao ‘ne govie in de buurt is. Allewijl heet de straottaol die oonder de jäög gebezeg weurt ’n zelfde functie. Rechters höbbe dèks ‘ne tolk nudeg um die taol te oontciefere es de gesprekke vaan jong criminele oonderein bij ’n rechzaak veurligke.
Greunstraot-Bargoens
Ouch Limburg kint zien Bargoense traditie. Op dit momint sprik nog ’n hamfel lui ’t Greunstraot-Bargoens, ’n taol die häör wortels heet in ‘t begin vaan de 16e iew. Zie hawwe de taol in iere vaan de smókkeleers die veural in de 18e iew de Duitse grens euvertrókke um hunnen handel te drieve; neet zelde bestoont deen handel oet vrouwehaor, wat gebruuk woort door prukemekers. Meh ouch in later tije bedeende roondtrèkkende marsjkriemers ziech nog vaan versjèllende variaties vaan ’t Bargoens.
Bargoense wäörd in ‘t Moferts
Dao is wieneg oonderzeuk gedoon nao ’t Bargoens. Tot ’t veural ’n taol waor die in de marge van de sameleving gebezeg woort zal dao neet vreemp aon zien. ’t Is ’n taol zoonder vaste grammatica die veural besteit oet losse, vreemde wäörd. In Limburg heet Pierre Bakkes ziech verdeenstelek gemaak mèt zien studie nao Bargoense wäörd in ’t dialek vaan zien moojertaol, ’t Moferts. Meh wie väöl lui allewijl nog Bargoens spreke is oongewis. Pierre Bakkes constateert tot väöl Remundse jäög vaan oersprunk Bargoense wäörd door hun taol mixe.
Veur de completen teks vaan de column vaan Jeanette Wolters kint geer hei klikke.