Column van Toon: ‘t Is tensjlotte zomervakans
Ein gesjiedenislès in ‘t jaor 2152. De leraar – eine minsj mit ein gekke bóks en eine bril dae zelfs in 2120 al oet de mode waar – begint. ‘Jongelui, vandaag besjpraeke veer ‘t wónjerlikke laeve in ‘t tweede decennium van de 21ste eeuw’, zaet hae mit ein raspende aw sjtöm. De leerlinge wissele vervaelde blikke, gape en sjlaon hun digitale buik aope. Ich, op ein ouch veur michzelf opmirkelikke maneier euvergevlaoge oet ‘t wied-aaf ligkende 2020, zit ónzichbaar achteraan in ‘t lokaal en bren van nuusjierigheid euver waat de man meint te weite euver miene tied. Miene tied, van beginnende digitaliseiering, problematisch populisme en gruiende verbolgenheid euver jeder zien besjtaon. Mit ein hopeloos awwerwètse balpen in mien rechterhandj begin ich driftig aanteikeninge te make.
Zo óngeveer vuilde ich mich op 8 juli jl., wie ich deilnoum aan ein online college van de Nijmeegse Radboud Universiteit, wo-in cursiste gratis ingewied woorte in de wónjerlikke welt van ‘t Limburgs. ‘t Idee achter ‘t webinar waar óm neit-Limburgesj, die vanwaege ‘t grote kaoje virus hun vakantietoevluch in ‘t Hollandse zuje mótte zuike, get handjvate te gaeve euver wie hie te euverlaeve.
Ouch veur de rasechte Limburgesj veil d’r echter ‘t ein en anger te lere.
Zo ginge de twee sjpraekesj, mitwirker van de universiteit Frens Bakker en Kasper Maes, allebei in op interessante en allesbehawve veur de handj ligkende zake. Zo koum ich mee te weite euver wie ós dialek óntsjtange is, óngervónj ich ‘t fascineierende versjil dat sjtoot- en sjleiptone tot sjtandj kènne brènge en es klap op de vuurpiel leerde de here mich wie ich op ein Mestreichs terras ein glaas beier besjtèl. ‘Iech wèl gere e pèlske’, zègke veer dan bliekbaar. Terwiel dröppelkes insjpanningszjweit veur euver miene kop leipe, noteierde ich alles in mien sjrifke.
Nao ruum drie kwarteier digitaal college klapde ich de laptop voldaon toe. Lere, zo besjlout ich, is tegeliekertied ‘t sjoonste en ‘t vermuiendste waat besjteit. Ich óngerdrökde eine langgerèkde gaap en tèlde pès teen, veurdat ich michzelf oet mien sjtudeierhol de keuke in sjleipde. Dao aangekómme drede ich ein paar neit te besjrieve rundjes, terwiel ich zoch nao ein rae óm te doon wo ich nao verlangde. Ich keek op de klok: ‘t waar pas ein oer en dus eigelik te vruig.
Nou veuroet, zo euvertuugde ich michzelf nao e tiedje, ‘t is tensjlotte zomervakans. Ich haolde deip aom en zat mich sjrap. ‘Iech wèl gere e pèlske’, fluusterde ich taege d’n ieskas, en zo goud es vanzelf vloog de deur aope. Dat is e teike, dach ich, en mit einzelfde gulzigheid womit ich de weurd van Kasper en Frens haw opgenómme, pakde ich ‘t eesjte bèste ‘pèlske’ wo mien oug op veil.
Door Phil Schaeken vanoet ‘t Holles euvergezat in ‘t Zittesj
(Het webinar is overigens gratis terug te zien via: www.youtube.com/watch?v=vcUL8e8IV2E&t=1167s)