Èèsjde: Requiem vuur e duerp

Ton Spauwen sjets in zie book “Requiem vuur e duerp/Requiem voor een dorp” e beeld vaan ’t Eijsde oet zien jäög. En heer deit dat in twie taole: ’t Èèsjdes en ’t Nederlands. En dat deit rech aon d’n tied dee heer besjrijf, wie in Eijsde nog bekans oetslutend dialek gesproke woort. Meh boe dat dielak nog ummertouw gesproke weurt, zien de umstandeghede in ’t dörp wat Spauwen besjrijf zoedaoneg veranderd, tot bij väöl van wat heer aonreurt mèt ’n zeker verwoondering geconstateerd kint weure wie väöl in dee korte tied, d’n tied vaan e minseleve, veranderd is.

Spauwen behandelt successievelek de plaotseleke coiffeur, de späölselkes die de kinder op straot späölde, de Welpe, zien ervaringe es gemeinte-stagiair in Oos Maerland, de belevenisse vaan bekinde dörpsfigure wie Nitteke en Bertje, um af te slete mèt zie requiem euver alles wat verlore is gegaange in ’t dörp. Dat lievert vermakeleke observaties op, zoewie (in twie taole):

• De coiffeur zèèpde de klaant flìenk ien mit ene kwasj en zèèp totste ‘m neet mie trùkkòes. Hèë vulde daan ieësj e bekske mit wérrem waoëter oet de kèëtel vaan op ’n hoeg potkachel ien d’n hook vaan de salon. Mit e sjaermets dat e ieësj sjlieëp op e witlaer, sjoer e de baoërd mit de zèèp weg.
• De coiffeur zeepte de klant goed in met kwast en zeep tot je hem bijna niet meer herkende. Hij vulde dan eerste een bakje met warm water uit de ketel van op de hoge potkachel in de hoek van de salon. Met een scheermes dat hij eerst aanscherpte op een wetleer, schoor hij de baard met de zeep weg.
• Hujbe waor ’t favoriete spuuël vaan väöl jonges. Kiepes twie, mèëtes ein, tieëge dat criterium woerte de preijs bie ’t hujbe verdeijld: sjiethujbe, glaoze hujbe en de deursjte: de loethujbe. Ien de gut vuur de wc’s en ien de loer òenger de beuk aon de straot woert gehujbt. Vuur ’t mèëte bòefdeste este groete han has.
• Knikkeren was het favoriete spel van veel jongens. Raak twee en opgemeten één knikker. Dat was het criterium waartegen de prijzen bij het knikkeren werden verdeeld: lemen knikkers, glazen knikkers en de duurste: de loden knikkers. In de goot vóór de wc’s en in de schaduw van de beuk aan de straat werd geknikkerd. Bij het meten bofte je als je grote handen had.

Ton Spauwen kiek mèt nostalgie trök op deen tied meh accepteert tot dee veurbij is: “Noe is ‘t aanders, neet bèëter, neet sjlechter, meh pas op diech zellef want de kommersìe lìegkt oppe loer. Verkòòp diech neet en zìech zujneg op wat uuëver is, d’n Broonk, d’n precessies, d’n hermenieje, ’t kesjtiel, d’n kèërreke en d’n sjòen taol.”

‘t Book is veur € 11,00 (excl. evt. versjikkoste) te verkriege bij Lidwien  Partouns, Kerkstraat 18,  Eijsden,
of aof te hole of te bestèlle bij: Ton Spauwen, Von Geusauplein 19, 6245 GC Eijsden, tel. 06 38057065, email: spauwenale@ziggo.nl