Veldgewas: Jeanne Alsters besjermvrouw van ‘t Venloos (1932-2023)
Wie de redactie in ’t arsjief vaan Veldgewas op zeuk waor nao gediechte veur de speciaole nómmer bij gelegenheid vaan de nationaole Gediechtendaag én ’t zjubelei vaan 13 jaor Veldgewas, stoont veur us vas tot veer in eder geval ier wouwe betuine aon e paar sjrijvers die us in ’t aofgeloupe jaor oontvalle waore.
Ein vaan die sjrijvers waor Jeanne Alsters oet Venlo. Zie storf in december 2023 op 91-jaorege leeftied. Jeanne waor e leve laank diechter en besjermvrouw vaan ’t Venloos dialek. Ze waor ouch ierelid vaan Veldeke. En ouch sjikde ze in ’t verleie wel ins gediechte in veur publicatie in Veldgewas.
Ein vaan die gediechte droog es titel ‘De Neger’. Dat waor eve sjrikke. Dao zouw me allewijl toch ieder ’n ander woord gebruke. Kick out Zwarte Piet en de Vereniging Antilliaans Netwerk höbbe zelfs gevraog um dat woord strafbaar te stèlle. Mote veer dadelek de gevaangenis in? Veer kóste Jeanne neet mie vraoge of ze ’t demèt eins waor um dat woord te verandere.
Wäörd doen detouw
Wäörd doen detouw, dat steit vas. Wäörd kinne reure en blij make meh kinne ouch kwetse. En ’t is good um dao rekening mèt te hawwe. Meh ’t weurt problematisch es veer de historie wèlle hersjrieve door wäörd oet de arsjieve te sjrappe en dat is letterlek wat hei aon de hand is. Dat gediech vaan Jeanne Alsters waor oet augustus 2014. Klaorbliekelek waor ‘t woord ‘neger’ toen nog neet problematisch want Jeanne waor bepaold neet iemes die op provocatie oet waor. ’t Is daoneve e leef en leefdevol gediech; de zwarte in kwestie weurt allein mer positief besjreve en dao weurt zelfs gesuggereerd tot Slivvenier bij ’t sjöppe vaan de mins tot de conclusie kaom tot zwart eigelek beter pasde es wit.
De vraog is noe wat veer zwoerder laote waoge: de historische korrekheid en de intentie boemèt Jeanne deen titel gekoze heet, of de actueel maotsjappeleke geveulegheid. “Taal is geschiedenis” zag Jeanne dao zelf vaan in d’n documentaire dee umroop Venlo euver häör maakde. En daomèt gaof ze aon tot wäörd verandere in de loup vaan d’n tied en tot dao niks verkierd aon is. In euverlègk met Theo en Paul Alsters, de zäöns vaan Jeanne, höbbe veer daorum beslote veur dat lèste te keze en d’n titel te verandere in ‘De zwarte’. Meh veer wèlde dat neet doen zoonder dao-euver hei verantwoording aof te lègke.