Lidioom: Duvelskaffee

In de vurge aaflevering höb ich ei Limburgs waord veur ‘outcast’ veurgesjteld: (einen) abbegater. Letterlik: emes dae wiedeweg van ei dörp, gans aafgelaege woont, in ei gaat zoegezag, ein abbegaat (get kleiner es ei gehuch). Of ‘t waord ‘abbegater’ veur einen outcast, neet-aangepasde, get waert, dao kan ich mich neet diek euver make. Mae wen ’t zich zoe oetkump: sjrief ins abbegaat plaats ‘gehuch’ – det maak de teks sjpannender (waat zól det zien?), en Limburgser.

Noe kan me knotere: woveur neet abbelaok, veur de luuj die neet van ‘gaat’ kalle. Moog zeker, mae dan duit me aan blindj vertale. ’t Waord abbegat – höbbe v’r gezeen – waerde veerhóngerd jaor geleje al gebroek. Me meinde dao de hel mit: det waord dörfde doe neet jederein te sjrieve. Laot zitte, bao nemes mie kalt nag euver de hel.

Waal euver duvele, dink ich. Ei zinke anno 1620 (bietje aangepas): Loop met jouw leugens in abbe-gat (…) Hiejmit zal de hel bedoeld zien, mae dan de hel es ‘gaat van d’n duvel’, den ’t waord abbenaars besjting ouch. Is dét dan ’t gaat van d’n duvel? Of haet de hel einen anus? Sjiet de hel? Dao is euver gesjtraeveld. Me wees op ’t waord abis, det in ’t Middelnederlandjs ‘aafgróndj’ beteikendje, wie ’t Ingelse abyss noe nag, en dus de hel. ‘t Frans haet daoveur abysse, naober Italiaans (n)abisso.

Mein ich mich noe get, mit zoeget oet de waordebeuk euver te tikke? Nae – mae ich vinj ’t sjiek, guf mich sjpas, Lust am Text. Euver de päöl hauw me kaffees die Nobiskroog (dink aan nabisso) hote. Grens-aafgróndj-duvel, dao vinjt me verhaole, mesjiens waal d’n haokeman.

Ich woor dao zoe mit doonde, waekelank, det ich de get gesjreefde vraog ‘Waat?’ (ich hauw get gemummeld) trökbeugelde es: ‘Abbegaat!’ Neet origineel. Ich höb dao dökker eine variant van geheurd, vreuger: Paersgaat is ummer naat van sjmerges vreug wies saoves laat. Zjuus: wen veer eine grote miens neet good versjtinge, móste veer wichter netjes (liere) vraoge: waat zegk geer, ome Jeu? (Naegste waek: ‘vlek’ gein gehuch).

Dit is aoflievering 24 vaan de rubriek Lidioom. Alle ieder aoflieveringe kint geer trökleze in eus arsjief. In de ierste serie vaan 15 weurt ouch oetgelag wat de bedoeling vaan dees rubriek is.