Lidioom: Euver ei good paerd

Nag ins euver de baom. In ein van de vurge aafleveringe leet ich ’t waord baomvas valle. Det waert gezag van miense die principieel zien, wo me op kan boewe. Paar daag later vónj ich in aoj aanteikeninge ’t waord haamvas: ein synoniem? Nae, ze höbbe get versjillende beteikenisse. Ich dink det baomvas mier moreel is. Sjleit op ein euvertuging. Eine man dae baomvas is, dao kan me op boewe.

Haamvas kump oet de paerswerreld. Einen haam is ’t ‘hoofdstel’ van  paerd, zegke de waordebeuk, ofwaal ‘het kraagvormig halsjuk’ van trekpaarden. Róndj d’n hals dus, en aan d’n haam, in de Vlaonders en in Hollandj gareel, zit (sjiek gezag) ’t besturingsmechanisme van  paerd vas: de lien (kaord, reem). Ei good paerd veult, via die lien, waat de veurman wilt, en det neump me haamvas; dienstbaar, altied te vertroewe. ’t Waordebook van Valkeberg zaet: rechtlijnig, principieel én: volgzaam. Noe wil ich neet sjtraevele, mae ’principieel’ en ‘volgzaam’ beteikene neet gans ‘tzelfde; principieel hoof neet volgzaam te zien.

Haamvas – sjoen waord, mit die A’s. Mae heurde det waal biej ’t waord baom? Kan ich noe aevezoegood wiejer gaon mit moervas, of eine kieper dae de bal klemvas haet. Ao, is det gein Limburgs? Det zag ich al wie ich zeve, ach jaor woor.

Zoe kan ich ei sjpeelke sjpele: biej jeder nuuj waord ein anger zeuke det dao op liek, en kallekallewatervalle wiejer. Moere zien ouch wórtele, ein moor is eine wiefkesknien, einE moor waterketel (waat ei waord…). Moor beteikent ouch ‘moder’, mae ich höb noets van Moor Maas geheurd. Wiel zie gein jónge kan kriege? Vater Rhein ummer wienzaat? Zoe kan ich wiejer gaon. Lust am Text? Laot gaon dan. Mae  ich zól ’t veural euver bezunjer Limburgse wäörd höbbe, en dao heurt moervas neet biej. Daoveur ein klein óngerbraeking: de kómmende aafleveringe gaon euver de morfologie van ’t Limburgs. Hauw ich belaof: euver wirkes, moeles, en de pej (loon).

Dit is de tiende aoflievering vaan de rubriek Lidioom. Alle veurege aoflieveringe kint geer hei trökleze.