Lidioom: Gein biologisch moos

Woor ich mich dao op zeuk nao keulkes (moosplentjes) in eine zómp belandj. Zag ich. Ich meinde mit dae zómp: drei of veer pagina’s in ’t WLD (Woordenboek van de Limburgse Dialecten) wo ich nieks mit kós. Zöstig wäörd veur reube die noets mie gebroek waere.

Óngertösse zoot mich örges in d’n daets det ’t waord ‘moos’ mesjiens get mit zómp te make zól höbbe. En jao: eine zómp neump me in Oosteriek en ’t zuje van Pruses Moos. De v. Dale haet es AN-waord ’t prachtige broekland. En waat guf ‘t waordebook van Zjwame veur zómp? Zjuus: moeras en drasland.

Noe zeen ich aevemin jedere maondj det ‘drasland’ in de gezet, mae dras of drats is kóffiediek; broekbaar waord, ouch al zuut me det grei minder en minder. Ich doon d’r daoveur nag breukske biej, verkleinwaord van brook, in Mesjtreech ein bóks, mae ouch: laag gelegen drassig land. Hollandj?

Nag miet? Allei, ein fooj. In ’t Rienlandj, Remunj en Venlo betekeintj ‘moos’ ouch geldj, poen. Det is ei saort verzamelnaam, zoe van: dáe haet mich moos…  Me kan neet zegke: det is 9 moos en 87 sam.

Maelig? In dae zómp zoot ich obbernuuj nao te dinke euver riekdóm, riekdóm aan wäörd dan. Wen ei Limburgs wäörd op drei versjillende menere oetgesjpraoke kan waere, is det riekdóm? Ich dörf dao niks euver te zegke. Ich wies lever op eine fabelachtige riekdóm: in ’t WNT sjtaon mier es óngerhauf miljoon versjillende wäörd. De computer bleef sjtaon op 1.759.090. Biejnao ónveursjtelbaar. Riekdóm?

Ich vroog mich aaf (aaflevering 32) of dudelik versjillende wäörd veur ‘tzelfde begrip waal echte riekdóm zól zien. Oos Taal haet sjitterende wäörd veur ‘vlinder’, mae eine sjriever kan ze lestig ammaol doorein gebroeke. Of toch? Is dit gein foetele: kiek dao vluug eine roewvogel, en loer dao, drei fiepmoppe. ’t Zien persies dezelfde vlinders. In dae zómp aevel vloog mich inins ein tenger kersjetzjweefvleeg in de haor. Det deerke is femilie van ’t piemelkrieltje det ich vurge waek belaofde. Aevekes gedöldj nag.

Lidioom is eus wekelekse rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe kint geer trök vinde in eus arsjief.