Lidioom: Gerijds mit ambras

Mozart en de hermenie: det is meziek. Klanke. Lidioom geit aevel neet euver wie riek ’t Limburgs waal zól zien wen me allein nao de klanke kiek. Ouch oetsjpraok (wo persies in de móndj de opmirkelikke Maasklank grw(h) gevörmp waert), intonatie en ’t zoegeheite zengerige van ’t Limburgs (sjtoot- en sjleiptoon) moge neet mitdoon. En det gedeuns euver sjpelling haet min mit eigeheid vandoon.

Gedeuns? Zeker. Ein deil van d’n ambras wie wäörd gesjreve zólle mótte waere, is vergaefse meute. Mae neet ummer. Ich höb dökker geheurd det ’t Limburgs oos voortaal is. Ao jao? Waem voort geer die dan? Ich kees veur veurtaal, wie ’t waordebook van Valkeberg haet.

Veur Nederlandjs ‘voeren’ höbbe veer twie wäörd: vore (voederen) en veure (geleiden). Me mót dus onneet van voortuge kalle. Ich zegk gevaers mae det zal waal aojerwits geneump waere. Woveur? Moog me eine Tesla plus Porsche die achterein in ein sjtraot sjtaon neet gevaers neume? Waal ei sjiek Limburgs waord, det gevaers. Letterlik vertaald: *gerijds. By the way: ’t guf nag ein koppel wirkwäörd die zich noer sjilje in de klinkers O en EU. Kump later nag. Al ein idee?

Houfzaak van ‘t (L)idioom zien de bezunjer wäörd, zaet de v. Dale. Me dink dan al gauw aan ónbekinde wäörd wie wientemper of garepaap, zeker neet aan veure en vore; dees wäörd heure biej ’t Lidioom wiel ze zoe opein lieke, mae get angers beteikene. Ze heure daoveur in ein idiomaticum Limburgs-Nederlandjs te sjtaon.

Idiomaticum? Tja, eigelik is det get veur vertalers, neet veur sjrievers. Waem aevel vertaalt van Limburgs nao Nederlands? Umgedrejd waal: miense die in ’t Nederlandjs dinke en det gedechs ein platte bóks aandoon. Porsches en Tesla’s zien dan ‘dure voortuge’ – ocherm.

Volgende waek euver sjoolbeuk die waal ins ‘idiomaticum’ heite.  

Reagere? Sjrief nao redactie@veldeke.net

Dit is de derde aoflievering vaan de rubriek Lidioom. Ieder aoflieveringe kint geer hei tröklezen.