Lidioom: Gezjwank wie eine luchtepaol
Twie waeke haer sjting ’t waord idiomaticum in Lidioom. Idiomaticum: ei lierbook. Meis twietalig, bedoeld es hölp biej vertale. Um lierlinge te liere, lierde ich 67 jaor geleje, a careful mother neet te vertale es ‘een kar vol modder’. Mupke of waor?
Ein idiomaticum van ’t Limburgs zal neet twietalig hove zien, en wiewaal ich ummer nag mót aanheure det väöl Limburgers de luuj van vief kilomaeter gunderop neet versjtaon, höb ich nag gein vertalinge van Mesjtreechs nao ’t Venloos gezeen, gezjwieges van Zittesj nao Gelaens.
In ein idiomaticum wie veer det wólle make veur ’t AGL, Algemein Gesjreve Limburgs, sjtinge (alfabetisch) wäörd biejein die dudelik opein lieke. (Bewaar uch det opein). Naeve lóch (lucht) haet me lóchtig. Beteikenisse: mekkelik, lich in de beteikenis ‘neet zjwaor’ of ‘oppervlakkig’. Oppe zandj (Limburgs is de zandj) hauw me lóchte gróndj. Ouch: ich höb det lóchte gesjoerd: efkes, AN ‘licht’.
Geit me AN ‘licht’ wiejer bekieke, kump me biej ein luch (lantaarn), luchtepaol (gezjwank wieeine luchtepaol) en lies, ouch mekkelik mae net angers; det is lies gezag, mae doot ’t ins. Lies is wiejer AN lijst, en oos Lies neump zich allewiel Elsbeth, mae ich wil ’t euver ins en zoe höbbe.
Giester (Remunjs) begós ein serie vanoet ’t Rijksmuseum, wo óngerzóch is of alderlei belangrieke historische klómmel waal ech is. ’t Geit zich beveurbeeldj euver einen hood van Ernst Casimir, dae in Remunj gesjneuveld zól zien, euver dinger van anger helde wie Oldenbarneveld, Piet Hein. Ocherm, dit duit mich ei bietje aan (L)idioom dinke: is ‘OP het ziekenhuis’ waal ech ABN? En ‘groter als’ is toch vals, VAUT?
Vaut? Ich bön de waeg kwiet. Efkes trök. In ei verhaol euver det gedoons loos ich det veer, ouch óngerdane (allei dan) van W. Alexander, EIN gedeilde gesjiedenis zólle höbbe, EIN verleje same mit de Hollenjers. En wiewaal det mezeium geboewd is door eine oet Remunj, bön ich ’t dao gaaroet neet mit eins, wiewaal veer hiej meis ins zólle zegke.
Gaon ich noe weer get veursjrieve? Nae, ich wil wie in de visienota van Veldeke sjteit: ‘het zichtbare plezier in de Limburgse taal’ doorgaeve.
Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl
Lidioom is eus wekelekse rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe kint geer trökvinde in eus arsjief.