Lidioom: Pakkes aan ziepnaat

Nag net op sinterklaosdaag, de zesde dus, keem (23 oer elf) eine grote mail mit wäörd op -es. Bao veertig. Waat ein verrassing. Danke danke ammaol. ’t Woor eigelik eine sjieken doorein, die reacties. Nuuj wäörd van ’t type ‘bakkes’, zoewie sjietes, kakkes en (Valkenburgs) sjroapes. Zeker: väöl boere sjtaokde zelf zeem, ziepnaat, sjroep of kroet. Hiej kan me zeen det dees meneer van wäörd make gein automatisme is, den get wie ziepnates of kroetes kan me zich lestig veursjtelle. Waal kroetes es ‘kruithuis’, geboew wo vreuger de polfer bewaard waerde, mae wieväöl wore d’r daovan in Limburg?

Ich kreeg väöl wäörd van de saort ‘drinkes’ – dao is ein óngerverdeiling neudig. Det drinkes, roukes en – allei dan – (vr)aetes en  zoepes zien ei saort verzamelname; pakkes aevel is angers; det sjteit in ‘t waordebook van Zitterd, aone verklaoring. Waal mit veurbeeldj: aan die vrouw haet me pakkes. Grip – verduutsj Yuri Michielsen dae eine ganse gas van die wäörd insjikde. Zelf höb ich ins vattes gebroek: al waat me kan BEvatte, dus op zich Hollesj: bevattingsvermogen.

Eine dae det nieks vinjt: prima. Eine dae zaet: loupes zal det waal ein klein oer zien – why not? Of mót det ‘loupenD’ zien? Daonaeve haet me geloups, wie in: det geloups dao d’n halven daag, det bön ich meug. Ouch dit ‘geloups’ moog me Limburgs neume, mae neet es exclusief meneer van waordvörming, wiewaal ich gein AN-wäörd kin wie gezoks; en gedoons is geweun gedoe.

Zjuus – en dan zien wäörd ingesjik die nieks mit bakkes en drinkes vandoon höbbe. Prachtige wäörd wie berves (barrevoets), lempes (lange sjlungel), poetes (bloodwórs) en wuiles: eine kaerel dae neet normaal duit, wiewaal wuiles neet euveral dezelfde beteikenis haet. Ich besloet mit alwaekes van Els Diederen; det is femilie van aldaags (hae haet zien aldaagse bóks aan), almaondjs (?) en aljaors – hiej zeen ich lever sjaors, wiewaal me die wäörd neet doorein gebroeke kan. Wie zit det noe? Ach, ich bön neet bezig mit eine grammatica: mich geit ’t um ideje veur baeter, opvallend, sjoen Limburgs.

Dit is de lèste editie vaan de ierste serie vaan de rubriek Lidioom. Ieder aoflieveringe kint geer hei trökleze. Volgende week höbbe veer nog ‘n priesvraog en daonao geit Lidioom e paar weke mèt vekantie. Op donderdag 17 jannewarie start de twiede serie vaan dees rubriek.