Lidioom: Sjoon die vraemp gaon

Garepaap, wientemper, jónkerjan, sjnuffelter. Sjieke Limburgse wäörd. Mae make die Oos Taal ouch rieker? Ich zól det óngerzeuke. Nae: euver gaon dinke, en ich bön dao nag mit doonde. Wen veer mier es hóngerd wäörd (zólle) höbbe veur ’t levehiersbeeske, is det neet krek wie zöstig paar sjoon heim höbbe: me kan neet mier es ein paar aan.

Euver sjoon gesjpraoke. Ich herinner mich eine vertaler oet ’t Frans dae knoterde det HET Nederlandjs zoe erm is aan wäörd. Wie ouch: ich sjpróng op. Hauw ich det neet dökker gerope! En woveur? Zjuus: de Hollesje taalpliese höbbe hóngerde Vlaomse, Nedersaksische en Limburgse wäörd aafgekäörd; allein ’t Hollesje waord dougde.

Dae vertaler zag det ’t Frans waal veertig versjillende wäörd veur sjoon (schoenen) zól höbbe. Hae verduutsjde neet of ’t um saorte sjoon geit: hoog sjoon, sjtevele (laarze), latsje (aafgetrapde sjoon, oetgelubberd,) insjtappers, sjlippers, kemasje.

Kemasje? Det zien eigelik beinkappe, dök mit gespe, mae ’t waord waerde ouch waal gebroek veur vrie hoog mansluujsjoon. Of laarze. Ich kan neet naolaote op te mirke wie De Nuie Mestreechsen Dictionair die dinger verduutsj: stijfleren bedekking van onderbeen. Kersjet veur mansluujkute?

Oos Taal haet nag mier wäörd veur sjoon. Ich belaof alvas de pollevieje. Wo ’t mich noe um geit: wen ’t Frans mier wäörd veur sjoon haet, zól dan daoveur die taal rieker zien? Dae vertaler zuut riekdóm kinnelik es hiel väöl (versjillende) wäörd veur dinger, hanjelinge en eigesjappe. Wie vlinders. Ich weit det neet zeker. (Kump nag).

Euver sjoon gesjpraoke deil TWIE. Ich heurde vreuger dökker det sjoon dich kóste näöke. ’t Synoniemenwoordenboek van v. Dale haet ruum veertig wäörd veur näöke. Ich dink det die zoeget ammaol dezelfde beteikenis höbbe. Dan is ’t ein sjtielzaak waat waord me gebroek in ei verhaol. Mae ’t waord näöke woor biej ós get angers. In ’t waordebook van Remunj waert näöke zoe verklaord: haspelen,  prutsen. Die sjoon biej ós heim aevel, waat deje die? Pitse ofwaal knelle. Woveur det nutte waord dan? Lidioom.

Reagere? Sjrief nao redactie@veldeke.net.

Dit is aoflievering 32 vaan de rubriek Lidioom. Alle veurege aoflieveringe kint geer trökvinde in eus arsjief.