Lidioom: Veer sjnarse gesjnap

Ao, sluuëppe dao! Det hauw ich mich bedach es leste wäörd van de vurge Lidioom. Gesjrap. Mesjiens dachte laezers det det eine ouzel woor veur de coronacamping. Ich höb nag eine puzel, de gezettekop oet epril: Nostalgiegolf: keert ‘doet-ie ’t’ terug op tv?

‘t Góng mich dao um det ‘doet-ie ‘t’. Twie mishanjelde veurnaamwäörd? En sluuëppe dan? Det is volgens ’t waordebook van Venlo: slaapt hij?

’t Veurnaamwaord ‘hij’ dus, of hae, in Mesjtreech heer, mae hër biej de naobers van Groéselt (ich höb dae naam opgezóch in de GroéselDer Diksjenèr), en ouch zuut me waal. Wie me det ammaol sjrief en oetsjprik? De sjriefwies ‘r is ’t breurke van -ie, en det kan me ouch sjrieve es d’r of t’r. Gronsveld haet wiejer nag ’n veur hër; citaat: ’n Haw han wie roffelsjöp (saort sjoop). In Mesjtreech mein ich de te heure veur heer, (de zag detter noets Lidioom loos), of zól det ein verkórting van dae zien? Zal waal: ich gaon neet nao Schoonenberg.

Maak ich noe de sjtoof aan mit al det gedeuns? Nae, ich branj mich lever neet; ich wil allein get eigeheid of bezunjer wäörd laote zeen die noer sjpelvariante zien, wobiej ‘sjpel-’ (helaas) neet van sjpele kump mae van sjpelle. Um eine ganse gesjrapde(n) alinea kórt te vertelle: Lidioom bemeujt zich leefs neet mit oetsjpraok en de weergaaf daovan, dök mit ónbegriepelikke laesteikes. Onneet  väöl mit grammatica, nae: is veural bedoeld veur plezeer in Oos Taal.

Grammatica neet? ’t Versjil tösse doe en dich, det is zeker neet allein oetsjpraok.

Klop, ei bietje. Me kan neet zegke: ich höb doe naaks gezeen. Mae of doe platter, graover is es dich, det is perseunlik. Ich höb ins geheurd: ich, dich en doe make alle vrouwluuj sjoew. Is daen ‘doe’ hiej de Boze? Of eine brónsgreune Trump?

Dae twitterde sebiet: doe mit dien plezeer; kan me aevegood door waordebeuk blaje.

Klop II. Bezunjer wäörd aevel in ein intersant, klinkend gesjreve verhaol, det vinj ich wied baeter. Ouch vriejheid is belangriek. Zoelang jederein zien eige Oos Taal maak, hoof me zich neet te sjteure aan waordebeuk en veursjrifte van de provinciale drs. Schoolmeesters. Waem in ‘t Limburgs sjrief, sjrief wie d’r wilt, veural wen det plezeer guf. Mich sjoot inins te binne: wae höbbe noe al veer sjnarse van det gedich gesjnap (mae ’t blief duuster).

Hiej wil Ich ’t algemein deil van Lidioom aafsjloete – de theorie. (Klink  weitesjappelik wiewaal idioom gein zelfstenjige weiteschap is). Gaon v’r wiejer mit die Lust am Tekst. Plezeer plaats weitesjap.

Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl

 

Lidioom is eus wekelekse rubriek euver ‘t eigene vaan de Limburgse taol. Alle veurege aoflieveringe zien trök te vinde in eus arsjief