Lou Spronck doog oonderzeuk nao Aajd Mestreechs
Volgens Lou Spronck, sjrijver vaan ’t book “Van Sermoen tot Percessie”, is dao gein dialek in ’t Nederlands taolgebeed te vinde boevaan zoe väöl aw tekste bekind zien es ’t Mestreechs. Reie genóg um 26 vaan die tekste, allemaol gesjreve tösse 1770 en 1840, aon e gróndeg oonderzeuk te oonderwerpe. En dat met verrassende conclusies. Zoe bliek tot ’t Mestreechs wat in deen tied gesproke woort eigelek mie liekent op wie me noe in de dörpe roontelum de stad sprik es op wie Mestreechtenere hun taol allewijl oetspreke.
Probleem bij ’t bestudere van die aw tekste waor tot indertijd nog gein spraoke waor vaan ’n vastgelagde spelling vaan ’t Mestreechs. Dus ederein sjreef wie ’t häöm good tunksde, dat wèlt zègke wat heer dach te hure. Dat beteikende tot veur wat woersjijnelek eine zelfde klaank waor, versjèllende spellinge veurkaome. Zoe kump wat veer noe es “ao” zouwe sjrieve, in die versjellende tekste oonder mie veur es: au, oa, oae, oau, oaa. En wat me noe mèt “äö” sjrijf kump veur es: eu, ue, eû.
Intrèssant weurt ’t veural es ’t euver de “ae”-klaank geit. Dee kump in ’t Mestreechs vaan de Nuien Dictionair gaaroet neet mie veur. “Dae” en “hae” klink Mestreechtenere “boers”in de oere. Toch kump dee klaank in de aw Mestreechse tekste in versjèllende spellinge veur: ai, eê, ei. ’t Is netuurlek meujelek te achterhole wie me dat toen exak oetspraok, meh Lou Spronck dörf de stèlling wel aon tot Mestreechtenere in deen tied “boerser” praotde es ze noe mesjiens wèlle wete.
De bekindsten teks in Aajd Mestreechs is oongetwiefeld “De Percessie vaan Sjerpenheuvel” vaan de hand vaan Theodoor Weustenraad, al waor ’t allein mer vaanwege de scabreuze passages in ‘t verhaol. Dao-euver heet Lou Spronck in ’t verleie al oetveureg gepubliceerd en daorum is deen teks oet de jaore 1840 in dit book neet mie behandeld. De 26 tekste die Lou Spronck naoder oonderzeuk heet, zien euveregens neet per se literair vaan karakter. ’t Geit um gelegenheidswerk, bestump um veur te leze of samezaank bij bijeinkomste of fieste. Bij lezing krijg me e sjoen beeld van wat de lui in Mestreech iewe geleie bezeg heel en wat ze leuk voonte. En soms sjiemert de geis vaan ’t Veldeke Cabbarèt al door de tekste eweg.
Door de coronacrisis heet ’t book vaan Lou Spronck minder aondach gekrege es ’t verdeent want ’t is de meujte vaan ’t leze mie es weerd veur ederein dee de Limburgse taol aon ’t hart geit en veur Mestreechtenere in ‘t bezunder. ’t Book is veur 25 euro nog te kriege in de bookhandels in Mestreech en anders te bestèlle via de website vaan de Veldeke Krink Mestreech.