Mie studente veur de studie Friese taol: ouch get veur ‘t Limburgs?

Wee op dinsdagmiddag in Lieuwarde de NHL Stenden Hoegsjaol binne löp en ’t lokaal opzeuk boe de ierstejaorscolleges Fries weure gegeve, zuut dao doorgaons ‘ne gróp zitte vaan zoe’n 15 tot 20 studente. Dat is al e paar jaor zoe, meh vief jaor geleie waore dat ander aontalle: drei, soms, twie en soms mer eine student, zoe wieneg tot vreis bestoont veur ’t bestoon vaan de studie.

Bij de Rieksuniversiteit Groninge späölde ’t zelfde. In ei jaor tot dao mer ein studente Fries waor, haolde die juffrouw zelfs oetgebreid ’t nuits. In Groninge is dat probleem vaan te klein studente-aontalle opgelos dooor ’t Fries op te numme in ’n breier studie: Minorities & Multilingualism. Bij de NHL Stenden Hoegsjaol is veur ’n ander taktiek gekoze: dao zien väöl mie menere oontwikkeld om get mèt de Friese taol te doen.

D’n traditionelen doelgróp waor d’n aovendstudent: dee kaom op dinsdagaovend en soms op goonsdagaovend um colleges te volge bij de lierare-opleiing Fries en wèrkde euverdaag. ’n Deil vaan die studente wouw ’t oonderwies in, ’n deil wouw bij eine vaan de cultuurinstitute wèrke en neet zelde zaot dao ’n gepensioneerde bij dee de colleges gewoen oet belaankstèlling volgde. Aof en touw waor dao ouch nog ‘ne voltiedstudent dee diezelfde aovendcolleges volgde.

Nuien aonwas door combistudies

In de aofgeloupe jaore is daoneve ’n zoegenaomde combistudie Nederlands-Fries in ’t leve gerope: studente kinne daodoor zoonder ruusterprobleme tegeliek ’n lierare-opleiing Fries en ’n lierare-opleiing Nederlands volge – boebij ’n deil vaan de vakke bij allebei de studieprograms tegeliek huurt. Ouch verzörg me sinds e paar jaor de docente-opleiing vaan de Afûk, ’n organisatie die oondermie alderhand cursusse Fries veur volwassen aonbeejt. En dao is ouch ‘ne minor Fries, boeveur landelek geworve weurt en boe studente van versjèllende universiteite en HBO-studies ’n haaf jaor colleges Fries kinne mètloupe.

De studente vaan bove geneumde programma’s zitte bij de mieste vakke allemaol bei-ein. En wat doen die studente? Eigelek ’t zelfde es bij eder ander taolestudie: ze vergroete hun taolbeheersing en volge colleges euver taolkunde, fictie en cultuur, mèt daoneve, es ze de lierare-opleiing volge, colleges op ’t gebeed vaan oonderwieskunde en didactiek. Zoe zien dao alderhand creatief menere gevoonde boedoor ’n klein HBO-opleiing nog altied bestaonsrech heet.

Ouch get veur Limburg?

In ‘t convenant wat recentelek is aofgeslote tösse de provincie Limburg en de riekseuverheid steit nog ins oetdrökkelek gemeld tot de Limburgse taol es aonvöllend vak maag weure aongebooje in alle geledinge vaan ’t oonderwies. Mesjiens kinne de opleidinge in dees provincie liering trèkke oet de ervaringe in Friesland. De hoofs neet per se ’n apaarte studie Limburgs in te riechte meh kins ouch oonderdeile binne ’n ander studie inbringe boedoor ’t Limburgs toch de aondach krijg die ’t verdeent. Ofste die studie daan per se Minorities & Multilingualism moos neume is ’n ander zaak meh es dat studente euver de striep kint trèkke is niks te gek.

Wat veer nudeg höbbe is ’n aontal bevloge docente en oonderwiesbestuurders die ziech daoveur in wèlle zètte. Daoneve is ‘t belaankriek tot de vraog vaan oonderop gestimuleerd weurt: wie mie aondach in ‘t basis- en veurtgezat oonderwies weurt besteid aon ‘t Limburgs, des te groeter zal de behoofte zien aon (oonderwies)professionals die kwalitatief hoegweerdege oonderwiesactiviteite kinne oontwikkele boe-in ‘t Limburgs centraal steit. Dees professionals (huideg of touwkomsteg) vörme de belaankrieksten doelgróp veur ‘t oonderwiesaonbod wie heibove umsjreve. De pas opgeriechde Oonderwiescommissie vaan Veldeke Limburg heet ziech in eder geval es doel gestèld tot ze dao-in ‘n stimulerende, oondersteunende en faciliterende rol wèlt speule.

Bron: Neerlandistiek Daageuverziech 14 jannewarie 2020
Teks (vertaold en bewèrk): Henk Wolf
Foto studente Fries: Babs Gezelle Meeburg