Nachtegaalreeks Deil 3 geprizzenteerd: de poëzie vaan Wim Kuipers
Op 8 mei j.l voont in Mestreech de prizzentatie plaots vaan ’t derde deil oet de Nachtegaalreeks, ’n serie beukskes boe-in aondach weurt gevraog veur Limburgstaolege poëzie en ander Limburgstaolege literair fenomene. Ieder versjene deilkes euver d’n Remundsen diechter Paul van der Goor en euver de carnavalsbuut in Limburg es literair versjijnsel. Deil 3 behandelt de diechkuns vaan d’n oet Neel aofkomstege en in Mestreech woenechtege Wim Kuipers. D’n titel vaan ’t deil is: Kalle mit de kómkómmere. Bloemlezing uit de poëzie van Wim Kuipers.
Neve ’n blomlezing bevat ’t beukske ouch ’n inleiing door Joep Leerssen. Joep Leerssen waor hoeglieraar Europese studies aon de universiteit vaan Amsterdam en is tegenwoordeg es emeritus hoeglieraar ‘Limburg en Europa’ (Universiteit Mestreech) verboonde aon ’t Sociaal Historisch Centrum Limburg. Bezunder veur de Nachtegaalreeks is tot de diechregels weure touwgeliech en in prozaterme vertaold in ’t Nederlands door de redacteure Ine Sijben en Ben van Melick.
Teks en oetlag
Deen teks en oetlag kump wel vaan pas en neet inkel veur wee de Limburgse taol neet meister is. De poëzie vaan Kuipers leus neet “gemekelek”. In zien inleiing tijdens de prizzentatie vaan ’t book maakde Joep Leerssen dudelek tot dao-in noe zjus ’n deil vaan de aontrèkkelekheid ligk – Ine Sijben dörf gerös vaan de genialiteit te spreke – vaan ’t werk vaan Kuipers.
Kuipers is lastig. wat zijn gedichten met de groten van de twintigste eeuw gemeenschappelijk hebben is de de weerbarstigheid. Moeiteloos leesbaar zijn ze allerminst. Zulke teksten zijn het tegenovergestelde van “leesbaar”. Roland Barthes noemt dat de texte scriptible, de maakbare tekst, de tekst die je zelf moet invullen. Het zijn teksten die je je eigen moet maken, die de grenzen oprekken. Ze komen de lezer niet tegemoet, zijn literair onaangepast, op het bot persoonlijk. De taal is een geheime taal, een repelsteeltjes-taal, zie maar hoe je eruit komt!
Betouvering
De redacteure Sijben en van Melick verdene e complemint tot zie drin geslaag zien de tekste vaan Kuipers touwgaankelek te höbbe gemaak, ouch veur lezers die Limburgs verstoon en zeker veur wee dat neet sprik. En daan opent ziech ‘ne wereld boe-op door Joep Leerssen d’n term ‘betouvering’ weurt geplak.
Wij noemen zoiets poëzie, maar het is eigenlijk iets woesters dan dat. Poëzie, ποιησις, is iets dat gecomponeerd is, een kunstig maakwerk, in tegenstelling tot prozaïsch alledaags geleuter. Maar Kuipers delft onder dat kunstige maakwerk uit een diepere laag, iets sjamanistisch, iets dat als in een trance vrij gaat associëren. Het is poëzie in een wilde, ongetemde staat. Noem het brute poëzie. En daarmee denk ik dat ik voor mezelf de vinger kan leggen op een aspect waarom Kuipers’ gedichten me aanspreken: Hun connectie met de diepe, archaïsche magie die in de taal sluimert. Taal, deze taal, kan bedwelmen. Kuipers’ gedichten grijpen me bij de lurven en daardoor begin ik ook een beetje te begrijpen wat dat voor iets is, een lurf. Iets dat je vatbaar maakt voor betovering.
De Nachtegaalreeks is e gezamelek initiatief vaan de literatuurcommissie vaan ‘t LGOG en vaan Veldeke Limburg. Deil 3 weurt oetgegeve bij Leon van Dorp in Heerle. ’t Book kos € 14,95 in de bookhandel en is te bestèlle bij d‘n oetgever Leon van Dorp of bij ‘t LGOG.
