Oonderzeuk Taalunie gief ‘ne störm vaan kritiek

De gezèt heet devaan vol gestande: “Taalunie negeert Limburgse taal” kopde De Limburger. “Absurd” waor de kop vaan ’t hoofredactioneel commentaar in dezèlfde gezèt. Professor Leonie Cornips spraok in häöre column sjan vaan ’t oonderzeuk en Guus Urlings doog dao neet veur oonder. Boe geit ’t allemaol euver? De Taalunie, ’n adviesorgaan vaan de Nederlandse en Vlaomse euverheid op ’t gebeed vaan taol, heet oonderzeuk gedoon nao de staot vaan de Nederlandse taol. In dat oonderzeuk waor ’n cruciaol vraog die nao de moojertaol vaan deginnege dee de vraogelies invölde. Noe waor ’t bezunder merkweerdeg tot daobij wel beveurbeeld Ingels of Frans of zelfs Fries kós weure ingevöld, meh neet e Limburgs dialek. Wee thoes dialek spraok woort geïnstrueerd um daan mer Nederlands in te völle. Zoe kump de Taalunie tot de veurbarege conclusie tot bekans 90% vaan alle inwoeners vaan Nederland ‘t Nederlands es ierste taol heet.

Noe wete veer oet ander oonderzeuk tot in Limburg mie es 70% vaan de inwoeners thoes ein vaan de Limburgse dialecte sprik. Die vinste in dit oonderzeuk dus gaaroet neet trök. En dao waor terech ‘nen houp commotie euver. Paul Weelen waor d’n ierste dee aon de bel trók bij de Taalunie. De reactie op zien vraoge stookde ’t vörke allein nog mer mie op: de Taalunie besjouwt ’t Limbörgs neet es ’n apaarte taol meh es ’n “grensoverschrijdende streektaal van het Nederlands”. En dat oonderwijl ‘t Limburgs minstens eve väöl gemeinsjappelek heet mèt de taol die in ‘t Rijnland weurt gesproke es mèt ’t Nederlands. En dat oonderwijl ’t Limburgs al jaore geleie door de Nederlandse euverheid officieel es ’n apaarte streektaol erkind is. Meh wie die erkinning indertied aon de orde waor, toende de Taalunie ziech ouch al ‘ne ferventen tegestander vaan die erkinning umtot daodoor ’t aontal inwoeners wat Nederlands sprik mèt versjeie hoonderddoezende zouw weure verminderd. En wie mie lui Nederlands praote, wie belaankrieker de Taalunie ziech kin prizzentere.

Nao aanleiing vaan alle commotie is op initiatief vaan professor Leonie Cornips ’n petitie gestart boemèt ederein kós protestere tege ‘t ‘onrech wat de Limburgse taol waor aongedoon. En ’t waore neet de minste die ziech achter die petitie sjaarde: bekinde dialeksjrijvers wie Colla Bemelmans en Leo Herberghs, programmekers wie Tom Doesburg en Frans Pollux, artieste wie André Rieu en Gé Reinders, sjrijvers wie Connie Palmen en Jacques Vriens, politici wie Lilian Ploumen en Ger Koopmans, wetensjappers wie Wiel Kusters en Raymond Corbey, en zoe wijer en zoe wijer. De ganse provincie op zien achterste pu. Oondertösse is de petitie al door bekans 2000 lui oonderteikend. En ’t eind is nog neet in ziech. De Taalunie heet al laote wete tot ze ziech veur ‘n volgende editie vaan ’t oonderzeuk, euver twie jaor, nog ins zal beraoje of de vraogstèlling neet kin weure aongepas. Daan is allen ambras teminste neet veur niks gewees.

Veur wee de petitie nog neet oonderteikend heet: hei kint geer daoveur nog terech. Veur wee ’t gans rapport euver “De staat van het Nederlands” wèlt doorleze, dat kint geer downloade op de website vaan ’t Meertens Instituut in Amsterdam.