Priesvraog: Wat is parg?

Me kan zich baeter zelf betrappe es betrap waere. Det euverkeem mich vurge maondj. Seer september sjtaon op de site van Veldeke, hiej dus, aafleveringe van mien serie Lidioom. Ich höb ‘t veural euver bezunjer Limburgse wäörd. Dan mót me zich iers aafvraoge: waat zien Limburgse wäörd? Inins veel mich op det ich twie of drei aafleveringe hauw gemaak (veurraod) euver wäörd die neet besjtaon. Klöppel ich: Lidioom geit euver de prach en krach van Oos Taal. Ich haop det sjrievers dao get van opsjtaeke, (weer) bevlaoge waere, entezjas mesjiens, baeter gaon sjrieve, en dan zól ich häör lestig valle mit wäörd die neet besjtaon?

Nou ja, neet besjtaon: waat is det? Get wie zjwoemp zal waal nörges veurkómme. Allei: ‘t sjteit hiej, mae wie waat woveur? Tösse häökskes:  zjwoemp kan Limburgs zien, gezeen die ZJ-, den de v. Dale haet nieks tösse zizelmarmot en Z-kaart, dus…’t Waord parg aevel, woveur zól det Limburgs zien? Noets van geheurd? Daoveur sjrief ich ’t hiej nag ins dudelik: PARG. Ich bön van Neel (Maasniel) en op de grens van Neel mit Maolbrook en Azerao(j) ligk de Sjpik: twie hampele hoezer, en dao woor parg ei geweun waord. Wen ’t prachtig waer woor veur de boere, dan klónk dao dök: al parg allewiel, neet? Keigaaf zoegezag.

Ich höb det parg ins in de gezet gehad, in de Letterbak, ich weit ’t neet mie, mit de vraog of nag mier luuj parg gebroekde. Paar daag later al meljde me mich oet Melderslo det dao parg óngevier ’t taengegesjtelde van ‘prachtig’ beteikendje: erm, sjtraoterm. Kan good: de Piel is neet de waeljerigste sjtreek van Nederlandj. De belster wees nag op ’t Franse waord veur ‘erm’, pauvre – det liek mich gezóch. Ein twiede meining woor: parg zól ein kreftige verkórting zien van ‘parochie’: par en dan ein róchel-G. ’t Woor aevel gei waord veur perochie, mae eine man dae de perochie mit hólp veuroet te kómme, eine kirkmeister.

Det zien drei versjillende verklaoringe. Ein veerde kós ich sebiet heim bringe: eine gesjneje baer; baer beteikentj hiej menkesverke ofwaal BARG. Kan waal,  den P en B zien ei bietje femilie vanein. Op ’t inj van wäörd klinke ze zelfs geliek: sjob (graanschoof) en sjop (sjuurke). Verwórring aan ’t begin aevel? Meugelik, wie pratsje hiej en dao bradsje is – waal mit ein D, mae die heurt me neet.

Ich bön veur de verklaoring van de Sjpik, waal mit twiefel 2.0. Wieväöl hoezer loge dao? Twelf, hoogoet viefteen, en dan nag eine sjmietwaeg van Pruses aaf. Vergaete dus? Nae: parg is ei broekbaar waord veur sjrievers, mae dan mót de beteikenis dudelik zien. Waem kan mich wiejer helpe? Ich höb geheurd det Veldeke ei paar prieskes haet veur de sjiekste oplossinge.

Sjik eur antwoord op de vraog “Wat is parg? nao redactie@veldeke.net.