Rondje langs Veldeke: Bezeuk aanne krînk Wieërt
Oppe valreep vuuërdet de zoeëmerverkântie van völ Limburgers begintj, brînge vae e bezeuk aanne krînk Veldeke Wieërt. ’t Programma és os doeër de sikkretaris van te vuuëre towgesteurdj, dus ve wieëte precies waat os te wachte stieët. Vanaaf ’t stadhoês make ve e klein rondje doeër ’t centrum woeëbeej ve doeër de bestuurslede (vuuërzitter Jan Feijen, sikkretaris Jan Moonen, penningmeîster Lee Timermans en bestuurslid Nelly Haenen-vanden Berg) waere geattendieërdj op ’n aantal prachtige pânde woeë e typisch Wieërts verhaol achter schoêl gieët.
Zoeë passieëre ve Bistro De Umbelder, e prachtig pând naeve de indrökwékkendje Martinuskêrk, woeë op ’t vôl terras minse heerlik zitte te geneête inne zon. Jan Feijen wiesj os oppe broene paerdekop dae aanne gaevel hingtj. De naamsverângering van ‘Eetkamer het Bruine Paard’ nao ‘Bistro de Umbelder’ vînge völ Wieërtenaere echt hieël jaomer. Het Bruine Paard, de hoêskamer van Wieërt, herneume és vör Wieërt waat vör Maastreecht ‘nen ângere naam vör ‘Café In Den Ouden Vogelstruys’ zoeëj beteîkene.
D’n Umbelder
De krînk Wieërt és opgerichtj in 1978 en as bieëldjmêrk és toen gekoeëze vör ‘D’n Umbelder’, de léste stadsomreuper van Wieërt. Det waas hieël vör de hând ligkendj want Veldeke wiltj noow neet drek ’t noets brînge mer zieëker waal ’t dialect uutdrage nao ’t vôlk. ’t Bieëldje van d’n Umbelder (op ware gruuëdje) stieët beej de Martinuskêrk en dao make ve nog gaw effe ‘n foto van os same. Tieëgenoeëver ’t bieëldje ligktj ’t monumentaal pând van De Soos. Neet allein Sociëteit Amicitia 1842 hieët heej eur home, ouch völ activiteite vanne krînk Wieërt waere heej gehaoje. Allein vandaag effe neet. Ve stoppe effe vör ’n tas koffie en e stök echte Wieërter vlaaj beej Grand kefee Weerter Bazaar. Weer e prachtig pând aanne Aoje Mêrrentj woeë jaomer genóg völ vanne originieël ornamênte vanne gaevel zeen verdwieëne, mer woeë de originieële naam gelökkig weer boeëve de duuër prônktj.
De activiteite vanne krînk Wieërt betreffe in ‘ne noeëtedop ’t organizieëre vanne Jaorvergadering mét e löchtig beejprogramma, de regionaal finale vanne Declamatiewéd-striêd (hét contact nao de schoeële en wichter), ’t verzörge van cursusse Laeze en Schriêve en cultureel excursies. ’t Jaor weurtj altiêd aafgesloeëte mét ‘ne altiêd gezellige en drök bezochdje muzikale brunch ‘Preuve’.
Al gaw kaome ve te kalle oeëver ’n aantal ânger ongerwêrpe zoeë as de samewêrking mét ânger cultureel vereîniginge. Zoeë zeen d’r prima contacte mét b.v. stadsvastelaovendj-vereîneging De Rogstaekers (d’r stieët trouwens e sjiek Rogstaekersmonemênt vuuër De Soos!). E schoeën vuuërbieëldj van di-j gooj samewêrking és ’t digitalizieëre vanne aodste serie Trûmperkes, ’t ledeblaâd det twieë kieër per jaor uutkeumtj. Ouch de samewêrking mét De Aldenborgh (LGOG) en de regionaal heemkundevereîniginge verluiptj prima.
Dialekliteratuur
De krînk ving ’t spiêtig det de Veldeke Literatuurpriês, dae in 1982 in Wieërt ziene oeërsprong haaj, neet mieër bestieët. Ze misse e lieëgdrempelig platform det ’t schriêve in dialect stimelieërtj en waardieërtj. D’r bestieët volges ’t bestuur zoeëwi-jzoeë völ te weinig aandacht vör de Limburgse literatuur en ‘t (regionaal) geschrieëve dialect in ’t algemein. Vae gaeve aan det ’t Provinciaal Bestuur det geveul deiltj en det ’n now kemissie Literatuur in oprichting és. Vör waat betreftj ‘ne Literatuurpriês gaeve vae aan det det ongerdael zow motte zeen van ’n brei-jer discussie oeëver priêze inne culturele erfgoodsector en literatuursector.
Vae gaeve ’t bestuur nog mej um ouch wat brei-jer te kieke nao e platform vör schriêvers vanne Wieërter dialecte. As reactie wiesj ’t kringbestuur op de actieve en enthousiaste Schriêverskrînk Wieërter Lând dae dit gaât gooddaels invöltj. Meschien zeen d’r aanknoupingspûnte te vînge beej de lokale kabelkrânt Weert de Gekste. Dieës website weurtj intensief bekieëke mer hieët gein vaste columniste. Meschien ruumdje vör ‘ne Veldeke-columnist?
Ouch waere de gooj kontakte mét ’t lokaal gemeindjebestuur en in ’t bezûndjer mét de wéthaojer van Cultuur Geert Gabriëls geroemdj. Det és fein um te huuëre want streektaal stieët lang neet beej alle Limburgse gemeindjes oppe agenda. Ve bespraeke nog e paar ideeje vör ’t verstêrke van di-j relatie, zoeë as twieëtalige gemeindjelike noetsbreeve.
Kerntake
Vae constatieëre detter in ’t bestuur ’n enorm schat aan ervaring zitj. Me hieët e good bieëldj van waat aanslieëtj en waat neet. Zoeë hebbe ze al lang gelieëje besloeëte um te wêrke mét e kernbestuur mét daenaeve kemissies en wêrkgroepe di-j völ vreejheid kriêge beej ’t ontwikkele en uutveure van projecte (b.v. de Declamatiewédstriêd). De basisgedachte spriktj os êrg aan en de krînk bevestigtj ’t bieëldj det ouch ’t provinciaal bestuur zich nao ’n gooj discussie oeëver eur (kern)take mot bezinne oppe inrichting van eur organisatie.
Naodet de penningmeîster hieët aafgeraekendj, vervôlge ve oeës stadswandeling en gaon wieter richting ’t indjpûnt: kefee Tramhalt, e broên kefee det sinds 1905 hét trefpûnt és van Wieërt en umstreke en hét stamkefee van völ Wieërter vereîniginge. Ongerhând det de drênkskes geservieërdj waere, gaon ve wieter mét ongerwêrpe as bestuurskracht, verjonging, lede versus begunstigers, enz.
Verjonging
’t Wieërter bestuur ongerkintj det de kracht van ’t huidige bestuur ’t gevaor van zwaakdje op termiên és, want noow zeen ze nog in staot um de zake woeëvör ze gaon en staon zelf op te pakke mer de bestuurslede zeen toch al flînk op laeftiêd en verjonging és meujlik te realizieëre. Daobeej spuuëltj nog det de bestuurslede mote hebbe um zake los te laote en detter hoeëg eise waere gestéldj aan kandidaat-bestuurslede. Aangegaeve weurtj detj mét name meujlik és um minse van middelbare laeftiêd te interessieëre, woeë op Christine oppertj detter ieërst de vraog gestéldj mot waere waat vör dae doelgroep interessânt és woeënao van dao uut aan e programma gewêrktj kân waere.
Umdet penningmeîster Lee Timmermans en ongergeteîkendje nog aovendjverplichtinge hebbe motte ve roond 17.30 oor jaomer genóg ’n indj make aan dit wêrkbezeuk, mer waal oonger de towzégging det ve dao zieëker e vervolg aan zulle gaeve.
Juli 2019
Christine van Basten-Boddin en Ron de Louw
Vuuërzitter en sikkretaris van Veldeke Limburg