Ruizing in het Meertens Instituut euver oonderzeuk Taalunie
Veer höbbe al oetveureg beriech euver de commotie die oontstande is nao aonleiing vaan ’t oonderzeuk vaan de Taalunie euver de Staat van het Nederlands, boe-in veur ’t Limburgs gein plaots waor ingeruimp. Noe is de actie vaan Leonie Cornips en ander Limburgers bij iemes vaan ’t Meertens Instituut in ’t verkierde keelgaat gesjote. Dee iemes is Frans Hinskens, de coördinator vaan ’t oondertösse beröchde oonderzeuk. Heer sjrijf noe ‘nen ope breef aon Leonie Cornips (collega bij ‘t Meertens Instituut) dee vol steit vaan sjampsjeut en verwiete. Veer wèlle us gaaroet neet bemeuje mèt ’t gevreigel euver wee wat ieder had kinne wete en of de steekproof wel of neet good getrokke is; dat zeuke de professore aon ’t Meertens Instituut oonderein mer oet. Meh menier Hinskens geit in zien reactie ouch te kier tege ’t feit tot veer perbere ‘t Limburgs te behawwe en te bevordere. Allemaol oonzin volgens häöm. Jummers, sjrijf heer:
“De waarheid is dat de Limburgse dialecten, evenals al die andere dialecten van het Nederlands en van de meeste moderne Europese talen, in onbruik raken als gevolg van enerzijds een complex van maatschappelijke ontwikkelingen (onderwijs, vervoer, telefoon, moderne media, schaalvergroting op allerlei gebieden, globalisering en ga maar door) en anderzijds het feit dat de dialecten door hoe langer hoe minder ouders worden doorgegeven aan hun kinderen; men meent namelijk dat dialect weinig of geen aanzien heeft en dat de taal van het onderwijs en het maatschappelijke succes nu eenmaal de standaardtaal is. Voor Zuid-Limburg komen daar de veranderingen in de bevolkingsopbouw (migratie uit andere delen van het land en uit diverse andere landen) bij die een gevolg waren van de snelle industrialisatie van de steenkolenmijnbouw. It’s the economy, stupid!”
Daank uuch! Vaan de Taalunie en ’t Meertens Instituut mote veer ’t dus neet höbbe es veer eus dialek wèlle behawwe. Alles wat hei bove weurt aongehaold zien noe zjus de lestege umstandeghede boebinne veer perbere um de Limburgse taol euvereind te hawwe. En dat doen veer umtot veer de wierde erkinne vaan ’n taol die kort bij de lui steit, die anders is es de taol vaan de euverheid en ’t oonderwies umtot ze oet ’t hart kump en neet oet e lèsbeukske of ’n ambtelek documint. En tot dat dialek wieneg aonzeen heet is de groetsten oonzin. Anders es in Amsterdam of Rotterdam of Den Haag, boe plat medein volks en ordinair is, spreke veer in Limburg eus dialek vaan hoeg tot liech, vaan d’n drekmaan tot de börgemeister. En dat heet inderdaod mèt identiteit te make, mèt e stökske eigeheid tegeneuver de Randstad en de res vaan de wereld. Its the emotion, stupid!!
Meh dat wèt menier Hinskens ouch wel allemaol. Heer kump naomelek zelf oet Waubach. Zoe kinne veer ze weer, de Limburgers die zoe gaw ze in Amsterdam woene, meine us de lès te mote leze.
Wee de completen teks vaan d’n ope breef vaan Frans Hinskens wèlt naoleze, kin terech op de website vaan ’t online tiedsjrif Neerlandistiek.