Veldgewas Moenik: Wim Kallen

Voor meer biografische informatie over Wim Kallen klikt u hier.

’t Veurjaor

’s mörges bei ’n teske koffie
preuf iech ’t veurjaor
door ’t oetbundeg zinge
vaan de pietekes
de mösje make werkelek
de kachel aon

es iech de tuindeur hielemaol opemaak
en nao boete loup
verwermp de zon de tölpe
en m’n gedachte
d’r kump lankzaam
leve in de brouwerij
iech zeen bleuj aon de buim bei de bure
veur mien neus staon krokusse,
trotse narcisse
’n gans karpèt vergeet-me-nietjes
iech snouf de zeute geur vaan de hyacint

’s middags bei ’t graove in d’n hoof
spei iech in mien han
en steek per oongelök
‘ne vètte piering door
leef dee es twie wörm wijer
of vélt heer ten proei aon
‘ne merel met z’ne gele bek
d’r is volop leve in de brouwerij

’s aovends es ’t wèrk gedoon is
geneet iech vaan ‘ne lentebock
de veuj behaaglek op de poef
radio twie steit aon

kiek,
de zon geit oonder tot mörge

Maart 2021

De slaanke taalje vaan Limburg

mèt ‘nen e-bike in drei len op bezeuk
de start ligk in Selfkant bij ‘t dörp Schalbruch
de Westlichste Punkt Deutschlands
ligk um d’n hook

de nums Limburg bij de taalje
en rijs dweers door Zöstere
nao de brögk vaan Mezeik
de maaks ‘ne stop
bij ‘t standbeeld vaan de breurs Van Eijck

geis nao twie Affligem tripel op ‘n terras
goodgemöts deezelfde weeg trök
Zöstere heet bij de Amalberga kèrk
kösteleke relieke en doedskiste
opgeborge in een sjatkamer
’t kèrkplein is zoneuvergote
en d’n accu nog dreikwaart vol

de nums de peedsjes in ’t Iezere Bos
via Isenbruch kumste weer in Schalbruch terech
dao heers aosemstókkende stèlte sjien bedruig,
‘t gief ‘ne beergroethandel dee floreert
wat dat betröf: Im Westen nichts Neues

tien kilometer in vogelvlöch
drei len,
‘n aander meneer vaan hoezer bouwe
drei leveswijs,
drei kier ‘nen aanderen aard,
meh dezelfde groond en tongval.

Februari 2021

In de körf vaan ‘ne lochbal

de greune luiper is oetgerold
de stadstraveerse is oondergrónds verdwene
me löp op die plaots verwoonderd roond
Mestreech twie punt nul beteikent: rös
mamma’s achter kinderkojtse
kinnekes op e fietske mèt ’n oranje väönsje
in plaots vaan oto’s, trucks en bösse
in tiedrouvende files veur ’t stopleech
de stadsingel krijg geine zwarte root
op de vere vaan z’n vleugele

wie sjoen is ’t te zweve in ‘ne lochbal
mèt ‘ne verekieker haolste ’t beeld korterbij
‘Hei woene Mestreechtenere’
zeet e naomsjèldsje neve de deur
höb ’ne wins
lankzaam te zweve
bove de straote, brögke, pleine, de Maos
oondertösse klink pinkspummele
vaan kèrkklokke bove de stad

Juni 2020

Zaolege Keersemes veur ederein

veurgerech:
minestronesop mèt e wölkske roum,
’t is vaan ‘ne witte Keersemes tot iech druim
en vaan d’n os en d’n ezel,
de fezant, de sjroet, de knien

hoofgerech:
bij de wèldragout is cranberrycompot,
wat dink d’n Almachtege vaan eus eet- en drinkgenot?
d’n os en d’n ezel,
de gejzelever, de sjroet, de knien,
’n duuske mèt e seeraod, versjijnt nao ‘t rindsgebraod

d’n os en d’n ezel,
’t kwertelke, de sjroet, de knien,
v’r opene nog ‘n fles wien,
d’n armagnac steit klaor es digestif,
sjoenma is vendaog bezunder aordeg en leef

naogerech:
sjókkelaatmousse, of liever crème brûlée?
bij us in de straot is alles peis en vrei,
d’n os en d’n ezel,
de eendeboors, de sjroet, de knien

de èllentrikke keerskes in de keersboum branne,
veer zinge: ‘Il est né le divin enfant’,
de pelletkachel gleujt content,
veer pakke ‘nen espresso en ‘n pralien mèt keerselikeur,
de keerskrans beweug boete aon de deur

de staar bove Bethlehem straolt veur us allemaol,
veur Joseph en Maria, ’t kinneke Zjezus,
veur de sjieper, ’t sjaop, d’n os en d’n ezel,
veur de fezant, gaasj, kooj, ’t kwertelke,
de eend, ’t wèld verke,
veur de sjroet, de knien en de erm pinhin

24 december 2019

Ode aon ’t Mooswief

iech kiek oet op de merretkraome
mèt Minckeleers es gooje euverbuur
’t stadhoes hèlt m’ch e bitteke oet de wind
‘ch höb m’ne körf mèt moos oonder d’n erm

wie iech nog neet op dee sokkel stoont,
brach iech ederskier ‘n vrach greunte
op de houte krouwkaar
vaan mie dörp nao de stad Mestreech,
alles biologies en oongespote

trouwes, wèt geer:
de jäög vaan noe it bekans gein greunte mie:
achter miene rögk zeen iech
bij frituur Reitz de lui in de rij wachte
op e frietsje speciaol in ’n peppère tuut,
mer zoonder ‘t kleinste bleedsje slaoj debij
jonges, foj…
friet-eerappele zien ech gein greunte!

in Amie heet mooswief Tien vaan Budy
d’r jaorelaank ’n studie vaan gemaak,
zie promoveerde zjus wie iech
cum laude op de ‘slaoj en poor’ academie
veer trokke twie kier per week
vol vertrouwe in euze sjolk te voot
nao de merret in Mestreech
Mooswief waor ’n veurnaom métier
veer waore net zoe bekind
es d’n dokter en d’n oonderwijzer

noe bin iech al jaore mèt pensioen,
meh m’n joonk, gek zusterke hingk
oetgelaote en bretseg
mèt de Vastelaovend aon ‘ne paol op de Vriethof
en drejt mèt häöre derrière in de wind
plezeer make, helop zinge, pèlskes drinke
vaan zondagmörge tot dinsdagaovend laat

houwt zie op de zjiem en steit de stad
mèt häöre zege ram oppe kop
op goonsdag is zie evels neuchter
euver de merret huurt me häör heise stum:
‘Gezón meuzerij!
Boerekuul, roedmoos, sèlderij en
alles veur ‘ne lekkere wortelerats!’

Maart 2019

Dinkend aon de Maos

in Mestreech
zeen iech de Maos
es ‘ne floere,
mazjèstueuze keelsjeet
door zien bèdding goon

‘ne roondvaarboot
veurt nao Ternejje en Luik
de toeriste op ’t dèk zwejje
nao de lui aon de overwal

plestik tute vaan kuipkesjegers
drieve bij de aw brök
de Maos kólk
vaan veroontweerdiging
deen aofval heet ze mèr te slikke

achter de sluis van Borghare
weurt moojer Maos rösteg
en ligk zie in ‘n gereeflek bèd
gebagger en oontgrindinge
gaove häör e breit speulterrein

wèl peerd stoon in ’n gruupke
ruig behaorde oerosse
höbbe veers graas gezoch
de miewe sjriewe in de loch
zwaone spiegele ziech in ‘ne pool water
riviersjölpe kneerse oonder mien sjeun

euver de kejje löp iemand mèt ‘ne hoond,
dee Labrador kets door ‘t water
achter ziene stek aon
daan sjöddelt heer ziech oet

aon de Belsje kant
geit ‘ne fietser hel veuroet
dee stik bij Gäöl mèt ’t puntsje euver
via e peedsje kump heer
op ziene nummerkesweeg

op de Maosplasse
drieve plezeerbeutsjes
e lepke vleis, e kippepuutsje
barbecue op ’t water,
chille mèt e wijnsje
of ‘ne trappis

veer hawwe vaan de Maos
um d’r te vèsse, te picknicke, te leze,
te slaope in de lomer vaan ‘ne boum

veer hawwe vaan de grandeur
en es ’t moot vaan häör gebreke
’t hoegwatergevaor
is door de wèrke einegszins geweke

’s aovends
drijf de Maos staoteg
langs stumme
en leechskes op ‘t bat

Mestreech op koupzoondag

’n iewe aw kèrk
örgelmeziek wejt nao boete
e deenblaad beer, cola
en bitterballe op ‘ne teleur
weurt aon ‘n täöfelke gebrach
bei Derlon klink ‘ne houp gelach

op ’n hoeg otoped passere Chineze
’n vrouw geit wijer häör kemissies doen,
naodat ze ‘ne boetelender
dee z’n kaart stoont te beloere
de weeg nao de VVV heet geweze

iech betaol m’n drènkske en
staon op um eweg te goon
langs ‘t terras vaan kaffee de Comedie
sjroevele toeriste
ze gaon de straote op en aof

’t is hartstikke drök,
euver de köp door de Wolfstraot,
nao de Groete Staat
kom via de Mäönt oet op de Merret
höb zin in ’n frietsje mèt mayonais
en staon eeve later in gedachte
in ’n lang rij op m’n beurt te wachte

op ‘t stupke veur ’t stadhoes
et iech oet de pepèrre tuut
Minckeleers steit op z’ne sókkel te loere
nao al die Hollènders en aander boere
de gaasvlam is oet, neet door de rege
meh vaan gemeintewege

’t versjètsje en de lege puntzak
goei iech in ‘ne drèkbak
en wandel daan nao de Dominicanekèrk

hei ruuks diech geine wierouk mie
tot in d’n hiemel
reike de rèkke vol beuk
op ‘t altaor drink iech ‘ne Spa blaw
en lees in de gezèt die op taofel ligk

weer op straot
tik de greun klok op de Vriethof
de menute ein veur ein eweg
de göthiere vege aofval bijein
stadsdoeve koume
nao e stökske pizza umlieg gedoke

iech prommeneer via de Pletielstraot,
de Moosmerret,
langs de Bijekörf etalaasj
en slaon obbenui de Wolfstraot in

iech kom op ‘t plein
boe iech vendaog al ieder bin gewees
iech gaon de Slevrouwekèrk binne

Slevrouw heet ‘ne glimlach op ‘t geziech
zie bekiek ’t kinneke Jezus
op häören erm,
‘ne gouwe mantel
heet ze um ziech heen gedrapeerd
‘t altaor is mèt trompötblomme verseerd
de bougies walme en verwerme de ruimte
de vlemkes danse in hunne eige kadans
gepak kieke de lui nao Slevrouw
’t geveul dat me hei maag ontvaange
kint me in de binnestad nörges vinde

iech num plaots op de einsegste baank
d’r weure keerskes bijgezat
dit is ’t besjeie stök
vaan de bereumpde Mestreechter geis

wie vins diech miech dat?

Keersmenu

d’n os en d’n ezel
de knien, de sjroet,
de pinhin

veurgerech:
temattesop mèt e wölkske roum
’t is vaan ‘ne witte Keersemes
dat iech druim

d’n os en d’n ezel
e hepke gaajselever,
de knien, de sjroet, de pinhin

hoofgerech:
bij de wèldragout
is dao cranberrycompot
wat dink d’n Almachtege
vaan us goddeloes eet- en drinkgenot

d’n os en d’n ezel
de fezant,
de knien, de sjroet, de pinhin

’t duuske mèt ’t blinketeg seeraod
weurt gegeve nao de rindsbraoj
d’n os en d’n ezel
|‘t kwertelke,
de knien, de sjroet, de pinhin

veer make nog e fles umfietswien ope
de fles armagnac es digestif
steit klaor

d’n os en d’n ezel
‘t wèld verke,
de knien, de sjroet, de pinhin

naogerech:
sjókkelaatmousse, of crème brûlée
bij us in de straot is alles pais en vree

d’n os en d’n ezel
de eendeboors,
de knien, de sjroet, de pinhin

de keerskes in de keersboum branne
veer zinge hel-op:
‘So this is Christmas’,
de pelletkachel gleujt content

d’n os en d’n ezel
de geruikde zalm,
de knien, de sjroet, de pinhin

veer numme e teske koffie
‘ne bonbon mèt keerselikeur
boete beweeg de keerskrans
aon de deur

d’n os en d’n ezel
de knien, de sjroet, de pinhin
de staar bove Bethlehem straolt
veur us allemaol
veur de sjieper, ’t sjaop
d’n os en d’n ezel

veur de de gaasj
de fezant, de kooj
’t kwertelke
’t wèld verke,
de eend, de zalm
de knien, de sjroet,
en de erm pinhin

Café de la gare

diech zits op ’n barkrök
in café de la gare
boe de sanseveria
wach op ‘ne reiziger

‘ne awwe maan
leus de gezèt
z’n vrouw
versjuif de gele ricard-asbak
euver ’t taofelkleid
nao achtere

diech zits op ’n barkrök
in café de la gare
te speule
d’n tied steit hei
werkeloes
al jaore stèl

de patron bringk
‘ne witte en ‘ne roeje wien
aon ’t täöfelke bij de bure
heer löp rakelings
langs hun geslete hunneke
dat wakker sjrik

diech zits op ’n barkrök
in café de la gare
dien vingers
glitse euver de knup
vaan d’n trèkzak

diech zits
op ’n barkrök
diech bis
l’accordéoniste
du café de la gare

diech bespäöls
d’n trèkzak,
achteloos, virtuoos

nostalzjie
en melancholische muziek
smake nao mie

Aon de kös vaan Biarritz

’t is hoegtij
iech staon berrevoots
op ’t strand bei Biarritz
in ’t sjerpe sjölpezand,
tösse stinketeg wrakhout
en plakketege kwalleplaog

un köpsige golf
goejt ziech krechteg veuroet
en störf veur mien veuj
ein aander golf
paajt de granete störmbreker
en dribbelt nao zien ind

‘ne surfer raos op zien breet
door ’t sjoem vaan ‘n volgende golverij,
heer verlegk ziene koers
vaan bakboord nao stuurboord
en huit höl euver tröl aaf nao de horizon
dee röstig ligk te mijmere
in de Golf vaan Biskaje

de rollende golve bringe ’n gedachte:
ouch door land, stad, of wand gesjeie
is de veerte door vrundsjap naobij

op ’t paad in de duine
dat leit nao de witte vuurtore
haol iech zoonder väöl poespas
verweerde stapstein oet hun voge
einmaol ’t paad vaan oonkroed ontdoon
strui iech veur diech
goudsblomme achter miech aon

Maan en vrouw

heer löp es e puiwke
door de binnestad
vaan Mestreech
en kint euver ziechzelf
neet stoppe es heer
‘ne bekinde zuut
z’n mamzèl steit aon zien zij

zie koume regelmaoteg
in de Stokstraot bij Antoine,
de coiffeur createur
en in de winkels vol haute couture
ziene brojne kop
zien opziechtege cravatte
zuus diech vaan wied
zjus wie de bloonte haore
vaan zien fien pupke
häör Kiki Niesten kleiaasj
de bezunder maquillage

es de winkels op zaoterdag slete
daan drinke ze
bij sjinkerij de Bóbbel
‘ne pinot noir,
of ‘ne druge witte wien
es ziene maog
begint te knaoge
it heer unnesop mèt stekbroed
pupke pak e bruudsje gezoond
’n oor later
steit d’r tapas op de tap
heer is neet nej,
en gief nog ‘n rundsje

nao ‘ne pizza quattro stagioni
en vegetariese lasagna
op ‘t Slevrowweplein
stik heer eve later
zien neus umhoeg
in de kroeg
pupke steit mèt dee maan
in ’t midde vaan
die 37 veerkante meter
bij kaffee de Karkol
‘t gleeske Brand beer
galant in zien hand
zie drink gezèlleg
e pèlske mèt häöm mèt
zie nip content aon ‘t gleeske
boe is d’r nog e feeske?

wie ederein wèt
bij d’n Awwe Vogelstruys
de hoeskamer vaan Mestreech
brant laat nog leech
dao weurt ’t leve
tot ’n oor of twie gevierd

wach ‘ns eve…
boe zien de tije vaan
dee coupe champagne in nachkaffee
de Boonte Kooj gebleve?

’t Servieske vaan perlemoer

’t Limoges theeservieske
straolt op de awwemerret
in al z’n sjoenegheid
en fluustert
koup miech
veur e paar euro
iech höb noets ’n dröppel
thee mage oontvaange
iech waor te klein,
te fragiel
veur graof han

s’aovends
aon ’n rauwhoute taofel
in ’t hart vaan de Bourgogne
weure de perlemoere teskes
bij ’n theeceremonie
door begerege lippe
ein veur ein
heppeteg oontmaag

De veer sezoene vaan de leefde

(nominatie  Veldeke dialectprijs ‘13)

Veurjaor

iech kin aander dinger, zeet ze
en raap ‘ne steineke op vaan de groond

iech kin aander dinger, zoe es
water nao ‘t meuleraad drage,
sókker geraffineerd
tösse mien vinger laote loupe
iech kin danse, sjanse
en penseekes teikene
mèt ‘n krietsje op ‘ne kloestermoer
in ‘t kampveurke dat smeult en steenk
vèlt ‘n beinao verteerd houtblok um
in ‘ne hevige voonkerege

iech kin water nao de rivier drage,
miene vès sprink oet ziene koomp
zien vreiheid tegemoot
vaanoonder de stein
vèlt ‘n wörmke op de eerd
häöre sjeunsje kump bovenop häöm neer
ze drejt mèt häöre hak en
lègk mèt ‘ne straolende lach
‘n rits witte tan bloet

iech kin aander dinger, zeet ze
en kiek miech astrant aon
mien blood raos door mien aojers
‘t hart boonk tege de ribbekas
‘n riezeling krup
langs miene rögkestraank umhoeg

Zomer

es diech
póddelnaaks op ‘t blommelake ligks
aoseme dien porieje bröl
de kruiege reuk vaan patchouli parfum
diene moond smaak heerlek nao
de perelwitte frisheid vaan Colgate

iech kiek in de pupkes vaan dien ouge
alveures diech die sluts
iech käör diech euver d’ne boek
bewoonder aondechteg
e pluiske in diene navel
en blaos ’t mèt bolle wange weg,
zak wijer umlieg
en blief verpópzak haange
woonderlek,
dee oersprunk vaan de wereld
iech knèj d’n kneeje
puun diech oonder d’n veuj
diech zöchs deep
es diech op ‘t blommelake ligks
in de smaorende zon

es ’n tóng dien zoengrot verkint
danse gazellebein oetein
iech veul de krach vaan de liewin
es iech ‘t gotisch portaol
vaan d’n oonderlief betrej
es ’t gek bies in de leefdessjoet stoet
ontwaak ’n kroonkelende slang
die oongevaarlek is
in de kosmos siddert ‘ne dikke tien
de kater zèt zien tan in ‘ne slanke hals,
heer bit
mèt ‘ne knal,
vèlt de Pietersberg
in ’t Jekerdal

Naojaor

’t regent al twie daog aon ein stök
de blaajer zien oet de buim gewejd
en plakke op de verlaote straot

in vrijheid gevaange geveules
doen miech vaanachter de roet
trökkiere nao d’ne bezwètte oksel
dien euverwónne sjouwers
op ’t Perzies karpèt
mien verlange sjriewt um diene lach
tijdelek veur iewig gebore

wie lang höb iech diech neet gezeen?
veer höbbe us ‘n beriechske gesjreve
diech zouws nog ins langs kome praote
wienie kump ‘t devaan?

zoonder meujte zeen iech diech slaope
neeve diene gerafelde berevrund
‘n aondinke vaan jaore geleie
mèt häöm druimend vaan leefdeszotternij
dien häögenis is es ‘ne spiegel
veur mie geziech

iech höb diech zoe leef gehad
diech waors mien muze
vaan rijm en roemele
iech vraog miech aof:
boe bis diech?

Winter

daon miene jaskraag umhoeg
’t is hartstikke kaajd

sleet mien ouge
en zeen de begreujde oever
vaan us lefelek flejje
wie veer in ‘t graas verbleve
aon de bedding vaan de kalme struim
veer duide us olieneutsjes in de moond
droonke prosecco,
aote greun olieve,
veer dansde roond,
de praddel kaom tösse us tiene oet
veer höbbe toen zoe hevig gepuund
‘ne mins in ‘ne kano vergaot te peddele
toen heer us zaog

zaajt dröppelt noe stèllekes langs mien wang
de liege horizon maak de volle maon
bitterzach es peur sjókkelaat
in dees eigeste menuut zeen iech
‘t vuurroed vaan de zon oplosse
in de koumende kaw winternach

keuj bölke örges,
opgeborge in ‘ne werme stal
ieskaajd water
kabbelt struimaofwaarts
‘ne braosem zwiep mèt ziene start
iech krijg diech obbenuits op mien nètvlies,
dien erm um miech heen geslage
diene heite aosem hiegend
in miene nek
zaod es kaviaar
deeg de roum vaan ledigheid teneet

’t is stèl
d’r hingk ‘ne iele nievel bove ‘t water
wijerop knaog ‘ne haos aon ‘ne tak
d’r löp ‘n sjevraoj euver miene pókkel
bin mien wölle sjerp straffer vas
en loup door mien eige sniespoor trök

vannach,
ben iech bang,
vruis ‘t dat ’t kraak

Rosa waak

Sint Rosa baet in häör kapel
zie sjteit in de ruumte
zie sjteit in häören tied
en wach op waat kómme geit
häör vleugele euver Zitterd gesjlage
zie waak beminnelik

d’n daag nao de percessie
rös de Kolleberg oet

hónderde vuit leipe nao baove
en weier nao ónger
vurige gebede klónke róndjóm de kapel
Rosa haet ze geheurd
de meziek van hermenieje is opgelos
Rosa haet de melodieje geheurd
de wierouk is verwèndj
tösje buim en sjtruukgewas
Rosa haet de gewiede reuk herkènd

vandaag zomert ‘t nao
de veugel fluite hun leidje
in de herfsbuim
Rosa heurt hunne zank
zie vuilt de aanwezigheid
van de leger gelaege Kogelvanger
en ‘t Levetenhäöfke
mer kènt ze
vanoet häör blikveldj neit zeen

eine fitser trap veurbie
eine wanjelaer ruip
ziene neit aangeliende hóndj
Rosa kik d’rnao vanoet häör kapel
zie waak ummer
jederen daag, van vruig pès laat
zie waak
jaor in, jaor oet
sjtóf en geis

Wim Kallen / Vertaoling in’t Zittesj: Phil Schaeken
Oktober 2018