Veldgewas: Rectificatie

In de veurege aoflievering vaan Veldgewas sjreve veer ’t gediech ‘De tsiet’ aonvaankelek per abbuis touw aon Nico Vreuls, dee ’t nao us had opgesjik, en neet aon Hans Stelsmann, dee ’t in werkelekheid gesjreve had. Veer hadde beter mote wete. Dat gediech ‘De tsiet’ waor nota bene al ieder gepubliceerd in ’t door Veldeke in 1976 oetgegeve book Mosalect, weliswoer oonder ziene nom de plume Haes. En esof dat neet genóg waor, ouch nog ‘ne kier oonder zienen eige naom in ’t Zjubeleibook bij gelegenheid vaan ‘t 90-jaoreg bestoon vaan Veldeke in 2016. Hans Stelsmann is in 2010 gestorve meh veer wèlle häöm postuum eus veroontsjöldeginge aonbeje.

Hans Stelsmann (1921) waor jaorelaank ‘ne spraokmakende ambassadeur vaan ’t Kirchröädsjer plat. Meh ’t is nog neet zoe gemekelek um betrouwbaar informatie euver häöm te vinde. Dat kump veural umtot Hans Stelzmann senior, ouch actief waor in de kirchröädsjer taolwereld, en daan mèt naome tijdens de vastelaovend, es buuteredner. Toon Hermans neumde häöm eine vaan zien gruutste veurbeelde! De mies oetgebreide informatiebron is te vinde in de KerkradeWiki, dee wel waarsjouwt veur de verwarring tösse Hans Stelzmann senior en Hans Stelsmann junior, (lèt op de z en s want die verwarring bestoont vreuger al!!) meh nota bene zelf versjèllende kiere op dat punt in de fout geit. Dus wat veer hei melle euver Hans Stelsmann jr., de sjrijver vaan ´De tsiet´, is oonder veurbehawd.

Hans Stelsmann waor opriechter vaan de Dialekverain Kirchröädsjer Plat (en later iere-veurzitter devaan) en veurzitter vaan de Sjtieftoeng Kirchroädsjer Dieksiejoneer die verantwoordelek waor veur de ierste oetgaaf daovaan. Heer sjreef veural veur ’t theater tientalle toneelstökker en musicals. En daoneve ouch versjèllende beuk en boondels mèt gediechte, boe oonder ‘De tsiet’. Same mèt Nico Ploum sjreef heer ouch mèt aon ’n dialekmès ‘Tser iere Jods’. En ouch opmèrkelek: ´t keunenklek ´Kerkraads Mannenkoor Sint Lambertus´ melt in ziene nuitsbreef vaan fibberwarie 2023 tot ze op zolder nog twie gediechte vaan Hans Stelsmann höbbe gevoonde. Um ’t good te make laote veer die twie minder bekinde gediechskes vaan Hans Stelsmann hei volge:

D’r Zenger

D’r zenger sjteet ziech doa tse sjinne,
jiddesmoal vanuits bejinne,
da is d’r izats werm nit jód,
dan d’r sjloestoeën vöal tse kót,
bij de ing of anger sjtel,
klinkt ’t tse sjtil of werm tse hel,
zieng tsong die veult ziech aa wie leer,
hee wunsjt ziech noen e jód jlaas beer
en dinkt: iech zing miech hei maroeëde,
wuur iech mar dirrejent woeëde.

D’r Dirrejent

D’r dirrejent dee sjleet d’r takt,
mar ’t jeet werm nit ekzakt,
de tenore sjtunt tse keëke,
de basse zinge loeter sjleëter,
doa hinge inne valsj werm zingt,
d’r Hoebeët werm noa knofloof sjtinkt,
d’r solis brult werm tse hel,
d’r dirrejent kriet hondervel
en dinkt, iech wirk miech hei maroeëde,
wuur iech lever praeses woeëde

*   ’t Woord ‘maroeëde’ is tegenwoordeg neet mie erg in gebruuk. ’t Beteikent volgens de Kirchroadsjer Dieksiejoneer “uitgeput, kapot, buiten adem”.

*  Mèt daank aon Paul Weelen veur correcties en aonvöllinge.