Wat de lezers van Zuiderlucht niet kunnen lezen, leest u hier
Het is niet voor het eerst dat Wido Smeets zich in zijn redactioneel commentaar van het culturele blad Zuiderlucht denigrerend uitlaat over de Limburgse taal. In zijn ogen is dat een “lokaal brabbeltaaltje” en is het bevorderen daarvan “malligheid”. De werkzaamheden van hoogleraar Limburgse taal Leonie Cornips worden en passant weggezet als vallend “onder het mom van wetenschap”.
Dat kon Leonie Cornips niet over haar kant laten gaan. Ze schreef een ingezonden brief aan Zuiderlucht waarin ze Wido Smeets wijst op tenminste drie onjuiste aannames in zijn tekst. Helaas ontbreekt het Zuiderlucht aan de coulance om voor die reactie plaats te maken. Daarom kunt u de tekst van Leonie Cornips nu hier lezen. Om eerst de tekst van Wido Smeets te bekijken kunt u hier klikken: “De kwezelarij van de lage verwachtingen”.
Nota bene: Naar aanleiding van de kritiek van Leonie Cornips – maar zonder daarnaar te verwijzen – heeft Wido Smeets de foutieve aannames in zijn column inmiddels gecorrigeerd. Opmerkelijk!
Ingezonden brief op de column ‘De kwezelarij van de lage verwachtingen’ (16 mei 2021)
Zuiderlucht is een van de bladen die ik helemaal lees als ik in Limburg ben. Een uniek blad met een eigenzinnige visie. Graag wil ik reageren op de laatste column ‘De kwezelarij van de lage verwachtingen’ van de hoofdredacteur en journalist Wido Smeets vanwege drie aperte onjuistheden. Smeets schrijft dat de provincie Limburg de leerstoel Taalcultuur in Limburg financiert. Niets is minder waar. De provincie heeft de vier eerste jaren mede gefinancierd (2011-2015) en vanaf 2016 financiert de Universiteit Maastricht de leerstoel (0,3 fte) volledig.
Ten tweede verzekert Smeets: ‘de wet staat het goddank niet toe, onderwijs in dialect in de peuterspeelzaal’. Ook deze uitspraak is onjuist. Het dialect of Limburgs is als voertaal in de kinderopvang toegestaan, conform artikel 55 lid 1 van de wet kinderopvang. Het Limburgs is ook als voertaal toegestaan in het primair onderwijs, conform artikel 9 lid 13 wet op het primair onderwijs. Bovendien kan het Limburgs gelet op de Wet op het voorgezet onderwijs ook aangeboden worden in aanvulling op de verplichte lesstof, vakken en andere programmaonderdelen.
Ten slotte beweert Smeets dat de provincie Limburg onderzoek naar het dialect/Limburgs financiert. Niets is minder waar – was het maar zo dat de provincie meer zou investeren in het Limburgs. Al het onderzoek naar het Limburgs aan diverse universiteiten in Nederland wordt gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en/of door de Europese Unie. Het Limburgs is een erkende regionale taal zoals zoveel talen in Europa en daardoor kan het ook voorkomen dat de Noorse NWO vrij recentelijk promotieonderzoek aan de universiteit van Oslo rondom spellingkwesties van het Limburgs financierde.
In de column is bovendien sprake van ongefundeerde associaties met dialect/Limburgs en dus ook met kinderen die dialect spreken en hoe leerkrachten deze leerlingen lesgeven. Ik noem ze hier: ‘verlaging van normen’, ‘vertrouwelijke arm’, ‘Nederlands is een moeilijke taal’, ‘[Nederlands] niet je moedertaal’, ‘jullie Limburgers’, ‘lat naar beneden’, ‘beroerde taalbeheersing’, ‘laaggeletterdheid’, ‘achterstelling’, ‘niet lezen en schrijven’, ‘abominabel rekenen’, ‘lokale brabbeltaaltje”. Ik laat deze associaties geheel voor rekening van de columnist. De schrijver is in ieder geval van mening dat kennisontwikkeling alleen in de standaardtaal kan plaatsvinden.
Gelukkig gelooft Smeets wel in tweetaligheid maar dan in het ‘juiste type’. Hij eindigt zijn column met ‘You name it’. De keuze voor het Engels aan het eind van een Nederlandstalig gesproken of geschreven tekst is een typisch Nederlands gebruik (en niet Engels) om de tekst te bekrachtigen. Het laat zien dat de schrijver tot de mondiale elite behoort. De hoofdredacteur van Zuiderlucht had ook voor het Limburgs, Frans of Duits kunnen kiezen om zich rechtstreeks tot zijn meertalige lezerspubliek in een van oudsher specifiek meertalige regio te kunnen richten. Soit!
Voor degenen die geïnteresseerd zijn in onderzoek naar dialectsprekende kinderen in het Nederlands:
- Cornips, Leonie, Elma Blom, Jos Feron & Trudie Schils 2020. Wat is de invloed van dialect op schoolprestaties? LBBO Beter Begeleiden: 30-33.
Prof. L. Cornips
Hoogleraar Taalcultuur in Limburg, Universiteit Maastricht