Lidioom: Graanmijt en bodem

Idioom – daar heb ik al bijna 1400 woorden aan gewijd, en ik ben  nog niet uitgeweid. Niet genoeg duidelijk gemaakt (vind ik) wat men van Lidioom verwachten mag, en wat juist niet. In elk geval bijzondere Limburgse woorden; vooral woorden die een tekst fleur en kleur kunnen geven, verrijken zelfs.

Daarnaast komt er niet veel eigenheimerigs in, afwijkingen bijvoorbeeld die De Bo wel noemt. Meteen bij het begin al, bij het lemma ‘aan’ – ik citeer: ‘De Hollanders gebruiken aan in veel gevallen waar wij bij, in, op, tegen, of van stellen.’

Geen idee of die voorzetsels na anderhalve eeuw nog zo gebruikt worden, bijvoorbeeld: ‘zich dronken drinken IN jenever’ – dat is ook minder belangrijk. Ik werd wel herinnerd aan een voorzetsel dat de Limburgers kennelijk he-le-maal verkeerd gebruiken: OP het ziekenhuis liggen. Dat hoef ik toch niet in Lidioom te behandelen?

Wat dan wel? Jaren geleden begon ik optimistisch aan een idiomaticum of idiomatisch (woorden?)boek van het Limburgs. Dat zou een onderdeel worden van het AGL (Algemeen Geschreven  Limburgs), dat ik met de betreurde Paul Prikken en Leonie Robroeck zou gaan maken.

Nieuwsgierig bekeek ik schoolboekjes met de titel idiomaticum; ik zag veel voorbeelden, veel wat we niet wilden. We zouden (het) idioom alleen binnen het Limburgs zoeken, meen ik me te herinneren. Geen vergelijkingen dus met andere talen, geen woorden die op Nederlandse of Duitse woorden leken maar een heel andere betekenis hadden: de instinkers.

Ik ga dus verder met prachtige, bruikbare woorden. Stop: die woorden staan ook in de pakweg zeventig Limburgse woordenboeken. Zeker. Maar ik vraag aandacht voor woorden die als gezegd: een stukje Limburgs kunnen verrijken. Materiaal, spul voor Limburgse schrijvers, sorry: schrijvers in het Limburgs, die zo bronsgroen mogelijk willen schrijven, maar daarvoor nog wat bagage kunnen gebruiken. Een schijfcursus dus? Nee: materiaal en voorbeelden. Daarom ga ik vanaf volgende week wat van dat materiaal boven op de bodem van de graanmijt leggen. De bodem is namelijk gelegd: de eerste zes afleveringen van Lidioom.

Dit is de zesde aflevering van de rubriek Lidioom. Alle voorgaande afleveringen kunt u hier teruglezen.