Lidioom: Huiswoning

Dromen – vaak droom ik tien maal per week. Misschien zijn het geen echte dromen, meer: er spookt me wat door het hoofd dat anderen verzonnen hebben. Helaas zijn 39 van de veertig dromen niet wat vandaag de dag leuk! heet.

Gelukkig had ik deze week wel weer een vrolijke droom. Ik was in het  Hoes van ’t Limburgs in Roermond, en zag daar alle kamers behangen met Lidiooms. Heel groot het prachtige vignet van Bèr Brounts, als een hemels herfstbos en overal gevallen bladeren met stukken uit mijn dierbare stukjes.

Ja, dat is eerst een droom: een (eigen) Hoes van ’t Limburgs, net als  Drente ’t Huus van de Taol heeft. Wikipedia zegt: ’t Huus van de Taol is een op 1 meert 2007 op-erichte organisaosie veur ’t anfietern van de Drèentse taal. Mooi woord dat anfietern, en iedereen zal het begrijpen, uit de context. Maar de echte betekenis? Allez: hardop dromen heeft weinig zin. En op het Malieveld hebben we niets te zoeken.

Daarom ga ik verder met het woord hoes (huis). Wat valt daar nog over te vertellen? Kijk echter eens naar deze rij:  Haus (Aken, maar geen Kerkraads, waarom hebben ze daar niet ons woord?), hoes dus, huus (N.Limburg, Nedersaksisch), huis en house. Heel gewoon, maar als we een ‘HOES van het Limburgs’ krijgen, zal dat boven de A67 wel gepikt worden? (Het woord ‘pikke’ vind ik een prima brongroen woord, want de kippen pikten hier al toen in Amsterdam… Juist: daar was geen kip te zien).

Terug. Ik denk niet dat we een ander woord voor ‘hoes’ moeten zoeken. Het gaat hier niet om een gebouw, maar meer een instituut, of organisatie. Anders gezegd: dit soort Huizen zijn geen woningen. Een woning is een gebouw waar mensen in wonen. In ’t Limburgs  zeggen we dan hoeze; puur Limburgs want ik zie zelden of nooit ‘huizen’ in deze betekenis.

Huizen in een krot of zo noem ik hoezjere. Dat woord gebruikten we ook voor hokken, samenwonen, en meestal met een vreemde vent.   Volgende week meer huiswerk…

Reageren? Schrijf naar: redactie@veldeke.net

 

Lidioom is onze wekelijkse rubriek over het eigene van de Limburgse taal. Dit is aflevering 55. Alle voorgaande afleveringen zijn terug te vinden in ons archief.