Lidioom: Kokhalsbolletjes
Even herinneren: vorige week eindigde ik met Grünzeug – groen spul. Groenten voor in de soep of rauwkost. Ik heb nog meer groene groenten maar die koken we meestal: meuskes. Mooi woord dat ik van mijn moeder leerde. Duister ook? De Fransen noemen Moder Maas La Meuse, maar ‘meuske’ zal zeker geen kleine Maas zijn.
Wat wel? Het woordenboek van Helden meldt dat ‘meuske’ een kleine meus is: mus. Zoiets hoort niet bij Lidioom thuis; voor mensen die een cursus Limburgs doen: meuske is ook het verkleinwaord van moos, kool. Het gaat hier echter om het meervoud: meuskes, dat zijn spruitjes. Spruitjes? Jazeker. Kijk goed, vooral naar spruitjes die nog aan de stronk zitten; dat lijken kleine kooltjes ofwel bolletjes witte of savooiekool. Misschien moeten we gewoon vertalen: kooltjes. Kansloos, want die stookten we in de haard: neutjes 4 en 5; de v. Dale zegt: nootjeskolen.
Allez: wij eten liever meuskes, misschien wel käökbulkes – letterlijk: kokhalsbolletjes. Het woord zal nu duidelijk zijn. Ik zag het in een korte woordenlijst van het Weerts. Geen 8+, maar het is wel te gebruiken. Bah, die käökbulkes van mij kunnen zo naar de GFT-bak…
Nou ja: ik schrijf niets voor; dacht wel: käökbulkes kan niet makkelijk op een menukaart komen, en vervolgens aan een plan voor ’t Jaor van de Limburgse Dialekte, waarin… Wacht, ik citeer: komt er in 2016 (…) een soort van Michelin Gids met restaurants die Limburgse gerechten op hun kaart hebben staan. Ik hoopte dat het niet alleen om aetes (aflevering 014) zou gaan maar dat die gerechten ook Limburgse namen moesten hebben. Ik heb wat suggesties gedaan maar niets gehoord. Dacht aan de vervanging van Voor de kids of kleinsten door: veur de kroekesjtöp (kurken). Kroek (kruik) en sjtop (kurk, dop) zijn horecawoorden, dus: wie durft. Meuskes zal wel wat ver gaan, maar als men de Limburgse keuken wil promoten… Ik ben benieuwd. Volgende week: Muizen zonder staart.
Dit is alweer de twintigste aflevering van de rubriek Lidioom. Eerdere afleveringen kunt u terugvinden in ons archief.