Lidioom: Tuinhoudsters op de Vrijthof

Mij overweldigde ineens de vrees: heb ik met dat gedoe over de of het Vrijthof geen Lidiómp gefabriceerd? Lidiómp: niet van lómp, ik dacht aan ómp ofwel oneven, ‘net naast’ wat je zeggen wou.

Anders gezegd: dat de van de Vrijthof, waar ik voor vecht (nou ja), wat wil ik daarmee? Mopperkonten? Gelijk proberen te krijgen? Nee, ik wil begrijpen laten dat het Limburgs een erkende (streek)taal is, behoorlijk verschillend van het Nederlands, met een eigen idioom. Waarom moeten lieden in Broek in Waterland daar dan zogenaamde fouten in gaan zoeken?

Het zat me dus niet lekker. Eerst kreeg ik een verholen mailtje dat me wees op hof = hofstede. Zeker, en er zal wel ergens in Limburg een dikke boerderij te vinden zijn die het Dingeshof genoemd wordt. Onze woordenboeken hebben het echter over häöf (meervoud). In Maasniel liggen bij de Duitse grens een reeks hofsteden (?) die we häöf noemen. Ik heb nog geprobeerd: det is det Gasjeshaof (Gasthuishof) van vreuger neet mie. Nae nee vonden we: het is DAE Gasjeshaof.

Een boerderij met einen haof (gaard, tuin) en wat land eromheen. Ik wil verschil laten zien tussen ’t hof van de Keukenhof (vergelijkbaar met een boerderij), de Hof van Eden (boomgaard, lusthof), en het Binnenhof. Dat is een complex van koningen of graven die een hofhouding hebben: de dames die koningin Máxima de nagels netjes lakken, dames die nog nooit een schoffel gezien hebben. Ze horen duidelijk niet bij de *tuinhouding. Het meervoud van dat ‘hof’ zal in het Limburgs wel haove zijn. Spontaan schreef ik haover, maar met zoiets hielden onze voorouders zich niet bezig.

En toen had de gazet het ineens over de woonbuurt de Ravelijn (in Maastricht). Is dat de dan ook dialect, want het is HET ravelijn, tenminste: het vooruitgeschoven verdedigingswerk van een vesting heet zo. Ik zou de buurt met die naam ook de Ravelijn noemen. Zo ook de buurt Daalhof, denk ik. Waar wonen die? Op (of in) de Daalhof.

Reagere? redactie@veldeke.net of veldgewas@home.nl

Lidioom is onze wekelijkse rubriek over het eigene van de Limburgse taal. Alle voorgaande afleveringen zijn terug te vinden in ons archief.